QUYỂN 7

184. BỐN PHÁP DIỆT KHỔ¹⁰²

Tôi nghe như vầy:

Một thời, đức Phật ngụ tại vườn Cấp Cô Ðộc, trong rừng Kỳ-đà, thuộc nước Xá-vệ.

Bấy giờ, Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:

– Nếu như có người bị lửa đốt cháy đầu, cháy áo thì phải cứu thế nào?

Các Tỳ-kheo bạch Phật:

– Kính bạch Thế Tôn! Phải dốc lòng và nỗ lực tìm cách để dập tắt lửa.

– Đầu và áo bị đốt cháy còn có thể tạm quên, nhưng lửa dữ vô thường thì phải đoạn trừ sạch. Để đoạn trừ lửa vô thường cần phải tu khổ tập tận đạo^.103 Để đoạn trừ pháp vô thường nào mà phải tu khổ tập tận đạo? Vì đoạn trừ sắc vô thường nên phải tu khổ tập tận đạo. Vì đoạn trừ thọ, tưởng, hành, thức vô thường nên phải tu khổ tập tận đạo...

(Nói đầy đủ như kinh trên cho đến):¹⁰⁴

Đức Phật nói kinh này xong, các Tỳ-kheo nghe lời Phật dạy đều hoan hỷ phụng hành.

Như kinh nói về Đoạn trừ vô thường trên, các kinh nói về Quá khứ vô thường; Vị lai vô thường; Hiện tại vô thường; Quá khứ, vị lai vô thường; Quá khứ, hiện tại vô thường; Vị lai, hiện tại vô thường; Quá khứ, vị lai, hiện tại vô thường; tất cả có tám kinh cũng nói như trên.

Như tám kinh nói cần phải tu tập Khổ tập tận đạo, cũng vậy, những kinh nói cần phải tu tập Khổ tận đạo, Lạc phi tận đạo, Lạc tận đạo,¹⁰⁵ mỗi loại có tám kinh cũng được nói như trên.

Như vậy, kinh nói về nghĩa đoạn trừ tổng cộng có ba mươi hai kinh,¹⁰⁶ cũng vậy, kinh nói về nghĩa Nên biết, Nên nhổ bỏ, Nên dứt sạch, Nên dừng lại, Nên buông xả, Nên diệt trừ, Nên ngưng nghỉ, mỗi thứ đều có ba mươi hai kinh cũng được nói rộng như trên.

***

Chú thích
¹⁰² Tựa đề đặt theo nội dung kinh. Tạp. 雜 (T.02. 0099.184. 0047c28).
¹⁰³ Nguyên tác: Khổ tập tận đạo (苦習盡道), một trong 4 phương cách tu tập. Tham chiếu: Tán-đà-na kinh 散陀那經 (T.01. 0001.8. 0051a12) gọi là “tứ đạo” (四道); Nhất thiết trí kinh 一切智經 (T.01. 0026.212. 0794a09) gọi là “tứ đoạn” (四斷); Tăng. 增 (T.02. 0125.31.3. 0668a13) gọi là “tứ sự hành tích” (四事行跡).
¹⁰⁴ Bản Hán tỉnh lược, xem nội dung đầy đủ trong kinh số 175; Tạp. 雜 (T.02. 0099.175. 0046a16).
¹⁰⁵ Nguyên tác: Khổ tập tận đạo, khổ tận đạo, lạc phi tận đạo và lạc tận đạo (苦習盡道, 苦盡道, 樂非盡道, 樂盡道). Căn cứ vào D. 33, Saṅgīti Sutta (Kinh phúng tụng); Tạp A-hàm kinh luận hội biên 雜阿含經論 會編 (Y.32. 0030.7. 0524a10) của HT. Ấn Thuận thì đây là 4 phương pháp tu tập: Khổ tu mà chậm chứng (dukkhā paṭipadā dandhābhiññā); khổ tu mà nhanh chứng (dukkhā paṭipadā khippābhiññā); vui tu mà chậm chứng (sukhā paṭipadā dandhābhiññā) và vui tu mà nhanh chứng (sukhā paṭipadā khippābhiññā).
¹⁰⁶ Tức tu tập 4 phương pháp diệt khổ trong 8 trường hợp. Xem chú thích 71, kinh số 173, quyển 7, tr. 199; Tạp. 雜 (T.02. 0099.173. 0045c20).