Tam tạng Thánh điển PGVN 21 » Tam tạng Phật giáo Bộ phái 05 »
TRUNG TÂM DỊCH THUẬT TRÍ TỊNH
QUYỂN 7
Tôi nghe như vầy:
Một thời, đức Phật ngụ tại vườn Cấp Cô Độc, trong rừng Kỳ-đà, thuộc nước Xá-vệ.
Bấy giờ, Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:
– Do có cái gì, do tập khởi của cái gì, do ràng buộc bởi cái gì, do dính mắc bởi cái gì, do chấp ngã đối với cái gì khiến buồn, lo, khổ, não chưa khởi thì phát khởi; buồn, lo, khổ, não đã khởi thì càng tăng thêm?
Các Tỳ-kheo bạch Phật:
– Thế Tôn là cội nguồn của giáo pháp, là pháp nhãn, là nơi y cứ của giáo pháp. Kính mong Ngài thuyết giảng cho chúng con! Các Tỳ-kheo sau khi nghe xong sẽ lãnh thọ và phụng hành.
Đức Phật bảo các Tỳ-kheo:
– Do có sắc, do sự tập khởi của sắc, do ràng buộc nơi sắc, do dính mắc nơi sắc, do chấp ngã nơi sắc khiến buồn, lo, khổ, não chưa khởi thì phát khởi; buồn, lo, khổ, não đã khởi thì càng tăng thêm. Đối với thọ, tưởng, hành, thức cũng lại như vậy.
Này các Tỳ-kheo! Ý các thầy nghĩ sao? Sắc là thường hay vô thường? Các Tỳ-kheo đáp:
– Bạch Thế Tôn, là vô thường!
Thế Tôn hỏi:
– Những gì vô thường là khổ chăng? Các Tỳ-kheo đáp:
– Bạch Thế Tôn, là khổ!
Đức Phật dạy:
– Thật vậy, này các Tỳ-kheo! Nếu vô thường là khổ thì nỗi khổ này có mặt là do có sắc, do sự tập khởi của sắc, do trói buộc nơi sắc, do dính mắc nơi sắc, do chấp ngã nơi sắc khiến buồn, lo, khổ, não chưa khởi thì phát khởi; buồn, lo, khổ, não đã khởi thì càng tăng thêm. Đối với thọ, tưởng, hành, thức cũng lại như vậy.
Thế nên, này các Tỳ-kheo! Những gì thuộc về sắc, hoặc quá khứ, hoặc tương lai, hoặc hiện tại, hoặc trong hoặc ngoài, hoặc thô hoặc tế, hoặc đẹp hoặc xấu, hoặc xa hoặc gần thì tất cả những thứ ấy chẳng phải ngã, chẳng phải khác ngã, chẳng phải tồn tại trong nhau. Thấy như vậy gọi là có chánh tuệ. Đối với thọ, tưởng, hành, thức cũng lại như vậy.
Cũng vậy, cái thấy, cái nghe, cái hay, cái biết, sanh khởi, mong cầu, nhớ nghĩ, cảm nhận, quán xét, tất cả những thứ ấy đều chẳng phải ngã, chẳng phải khác ngã, chẳng phải tồn tại trong nhau. Thấy như vậy gọi là có chánh tuệ.
Nếu có nhận thức cho rằng có ngã, có thế gian, có đời này, có đời khác, có thường, có hằng, không biến đổi, tất cả những nhận thức ấy chẳng phải ngã, chẳng phải khác ngã, chẳng phải tồn tại trong nhau. Thấy như vậy gọi là có chánh tuệ.
Lại nữa, nếu có nhận thức cho rằng đời này chẳng có ngã, cũng chẳng có ngã sở, đời sau chẳng có ngã, cũng chẳng có gì ngã sở, tất cả những nhận thức ấy đều chẳng phải ngã, chẳng phải khác ngã, chẳng phải tồn tại trong nhau. Thấy như vậy gọi là có chánh tuệ.
Vị Thánh đệ tử đa văn đối với sáu cơ sở kiến chấp quán sát chúng không phải là ngã, không phải ngã sở. Quán sát vậy rồi sẽ chấm dứt hoài nghi đối với Phật, đối với Pháp và đối với Tăng. Này các Tỳ-kheo! Đó gọi là vị Thánh đệ tử đa văn không còn tạo nghiệp thân, miệng, ý khiến đọa ba đường ác nữa. Giả sử còn buông lung, vị Thánh đệ tử đa văn ấy nhất định vẫn hướng đến giác ngộ, tối đa bảy lần tái sanh vào cõi trời hay cõi người rồi sẽ chấm dứt khổ đau.
Khi đức Phật nói kinh này xong, các Tỳ-kheo nghe Phật dạy đã hoan hỷ phụng hành.
Thế nên, này các Tỳ-kheo! Những gì thuộc về sắc, hoặc quá khứ, hoặc tương lai, hoặc hiện tại, hoặc trong hoặc ngoài, hoặc thô hoặc tế, hoặc đẹp hoặc xấu, hoặc xa hoặc gần thì tất cả những thứ ấy chẳng phải ngã, chẳng phải khác ngã, chẳng phải tồn tại trong nhau. Thấy như vậy gọi là có chánh tuệ. Đối với thọ, tưởng, hành, thức cũng lại như vậy.
Cũng vậy, cái thấy, cái nghe, cái hay, cái biết, sanh khởi, mong cầu, nhớ nghĩ, cảm nhận, quán xét, tất cả những thứ ấy đều chẳng phải ngã, chẳng phải khác ngã, chẳng phải tồn tại trong nhau. Thấy như vậy gọi là có chánh tuệ.
Nếu có nhận thức cho rằng có ngã, có thế gian, có đời này, có đời khác, có thường, có hằng, không biến đổi, tất cả những nhận thức ấy chẳng phải ngã, chẳng phải khác ngã, chẳng phải tồn tại trong nhau. Thấy như vậy gọi là có chánh tuệ.
Lại nữa, nếu có nhận thức cho rằng đời này chẳng có ngã, cũng chẳng có ngã sở, đời sau chẳng có ngã, cũng chẳng có gì ngã sở, tất cả những nhận thức ấy đều chẳng phải ngã, chẳng phải khác ngã, chẳng phải tồn tại trong nhau. Thấy như vậy gọi là có chánh tuệ.
Vị Thánh đệ tử đa văn đối với sáu cơ sở kiến chấp quán sát chúng không phải là ngã, không phải ngã sở. Quán sát vậy rồi sẽ chấm dứt hoài nghi đối với Phật, đối với Pháp và đối với Tăng. Này các Tỳ-kheo! Đó gọi là vị Thánh đệ tử đa văn không còn tạo nghiệp thân, miệng, ý khiến đọa ba đường ác nữa. Giả sử còn buông lung, vị Thánh đệ tử đa văn ấy nhất định vẫn hướng đến giác ngộ, tối đa bảy lần tái sanh vào cõi trời hay cõi người rồi sẽ chấm dứt khổ đau.
Khi đức Phật nói kinh này xong, các Tỳ-kheo nghe Phật dạy đã hoan hỷ phụng hành.
***
Chú thích:
[1] Tựa đề đặt theo nội dung kinh. Tạp. 雜 (T.02. 0099.139. 0042c15).
Tác quyền © 2024 Hội đồng quản trị VNCPHVN.
Chúng tôi khuyến khích các hình thức truyền bá theo tinh thần phi vụ lợi với điều kiện: không được thay đổi nội dung và phải ghi rõ xuất xứ của trang web này.