KINH SỐ 139

Tôi nghe như vầy:
Một thời, Phật trú tại nước Xá-vệ, rừng Kỳ-đà, trong vườn Cấp Cô Độc. Bấy giờ, Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:
– Do cái gì có, cái gì khởi, cái gì trói buộc, cái gì dính mắc, cái gì thấy ngã, nếu chưa khởi ưu-bi-khổ-não thì khiến cho khởi; đã khởi ưu-bi-khổ-não càng tăng trưởng thêm?
Các Tỳ-kheo bạch Phật:
– Thế Tôn là gốc của pháp, là con mắt của pháp, là chỗ nương tựa của pháp, xin Ngài nói rộng nghĩa này. Các Tỳ-kheo nghe xong sẽ lãnh thọ, phụng hành.
Phật bảo các Tỳ-kheo:
– Do sắc hiện hữu nên sắc dấy động, sắc trói buộc, dính mắc nên nơi sắc thấy ngã, chưa khởi ưu-bi-khổ-não khiến cho khởi; đã khởi, ưu-bi-khổ-não lại khiến cho tăng trưởng. Thọ, tưởng, hành, thức cũng lại như vậy.
Này các Tỳ-kheo, ý các thầy nghĩ sao, sắc là thường hay vô thường?
– Bạch Thế Tôn, vô thường!
– Nếu vô thường là khổ chăng?
– Bạch Thế Tôn, là khổ!
Phật dạy:
– Như thế, này các Tỳ-kheo, nếu vô thường là khổ, vì cái khổ này có nên dấy khởi các việc trói buộc, dính mắc và thấy ngã. Nếu chưa khởi ưu-bi-khổ-não thì khiến cho khởi; đã khởi ưu-bi-khổ-não lại khiến cho tăng trưởng. Thọ, tưởng, hành, thức cũng lại như vậy.
Thế nên, này các Tỳ-kheo, những gì thuộc về sắc hoặc quá khứ, hoặc vị lai hay hiện tại, hoặc trong ngoài, hoặc thô tế, hoặc tốt xấu, hoặc xa gần, tất cả thứ ấy chẳng phải ngã, chẳng khác ngã và chẳng ở trong nhau. Đó gọi là chánh tuệ; thọ, tưởng, hành, thức cũng lại như vậy.
Nếu hoặc thấy, nghe, hay, biết, khởi mong cầu, nhớ nghĩ, tùy giác, tùy quán thì tất cả thứ ấy chẳng phải ngã, chẳng khác ngã và chẳng ở trong nhau. Đó gọi là chánh tuệ.
Nếu thấy có ngã, có thế gian, có đời này, có đời khác, thường hằng, không biến đổi thì biết tất cả thứ ấy đều chẳng phải ngã, chẳng khác ngã và chẳng ở trong nhau. Đó gọi là chánh tuệ.
Nếu có chấp chẳng phải ngã đời này, chẳng phải ngã sở đời này, chẳng phải ngã tương lai, chẳng phải ngã sở tương lai thì biết tất cả thứ ấy chẳng phải ngã, chẳng khác ngã và chẳng ở trong nhau. Đó gọi là chánh tuệ.
Nếu đa văn Thánh đệ tử đối với sáu kiến xứ này, quán sát chẳng phải ngã, chẳng phải ngã sở; người quán sát như thế đối với Phật không còn hoài nghi, đối với Pháp, Tăng dứt sạch hoài nghi. Đó gọi là Tỳ-kheo đa văn Thánh đệ tử không còn tạo nghiệp thân, miệng, ý đưa đến ba đường ác. Giả sử có buông lung thì Thánh đệ tử quyết định hướng về Chánh giác, bảy lần qua lại cõi trời, cõi người, đạt đến bờ mé tận cùng của sự khổ.
Phật nói kinh này xong, các Tỳ-kheo sau khi nghe lời Phật dạy, hoan hỷ phụng hành.