KINH SỐ 133
 

Tôi nghe như vầy:
Một thời, Phật trú tại nước Xá-vệ, rừng Kỳ-đà, trong vườn Cấp Cô Độc. Bấy giờ, Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:
– Do cái gì có, cái gì khởi, cái gì trói buộc, cái gì thấy ngã khiến chúng sanh bị vô minh che lấp, ái trói buộc ngã trước tiên, đường dài rong ruổi, sanh tử luân hồi, lưu chuyển trong sanh tử, không biết cội gốc?
Các Tỳ-kheo bạch Phật:
– Bạch Thế Tôn, Thế Tôn là gốc của pháp, là con mắt của pháp, là chỗ nương tựa của pháp. Lành thay, bạch Thế Tôn! Cúi xin Ngài thương xót nói rộng nghĩa này. Các Tỳ-kheo nghe xong sẽ lãnh thọ, phụng hành.
Phật bảo các Tỳ-kheo:
– Hãy lắng nghe, khéo suy nghĩ, Ta sẽ vì các thầy giảng nói!
Này các Tỳ-kheo, sắc hiện hữu, nên các việc về sắc dấy khởi, sắc trói buộc, dính mắc, thấy ngã, khiến chúng sanh bị vô minh che lấp, bị ái trói buộc, đường dài rong ruổi, sanh tử luân hồi, lưu chuyển trong sanh tử. Thọ, tưởng, hành, thức cũng lại như vậy.
Này các Tỳ-kheo, sắc là thường hay vô thường?
– Bạch Thế Tôn, vô thường!
– Nếu vô thường là khổ chăng?
– Bạch Thế Tôn, là khổ!
Phật dạy:
– Như thế, này các Tỳ-kheo, nếu vô thường là khổ, vì cái khổ này có nên dấy khởi các việc, trói buộc, dính mắc, thấy ngã, khiến chúng sanh bị vô minh che lấp, bị ái trói buộc, đường dài sanh tử rong ruổi, lưu chuyển trong sanh tử? Thọ, tưởng, hành, thức cũng lại như vậy.
Thế nên, này các Tỳ-kheo, những gì thuộc về sắc hoặc quá khứ, hoặc vị lai, hoặc hiện tại, hoặc trong ngoài, hoặc thô tế, hoặc đẹp xấu, hoặc xa gần, tất cả thứ ấy chẳng phải ngã, chẳng khác ngã và chẳng ở trong nhau. Đó gọi là chánh tuệ. Thọ, tưởng, hành, thức cũng lại như vậy. Như thế, thấy, nghe, hiểu biết, mong muốn, tùy theo nghĩ nhớ, tùy theo giác quán, tất cả thứ ấy chẳng phải ngã, chẳng khác ngã, chẳng ở trong nhau. Đó gọi là chánh tuệ.
Nếu chấp rằng có ngã, có thế gian, có đời này, pháp thường hằng, không biến đổi thì biết tất cả thứ ấy chẳng phải là ngã, chẳng khác ngã và chẳng ở trong nhau. Đó gọi là chánh tuệ.
Nếu lại có chấp rằng chẳng phải cái ngã này, chẳng phải ngã sở này, chẳng phải ngã tương lai, chẳng phải ngã sở tương lai thì biết tất cả thứ ấy chẳng phải ngã, chẳng khác ngã, chẳng ở trong nhau. Đó gọi là chánh tuệ.
Nếu đa văn Thánh đệ tử đối với sáu kiến xứ này quán sát chẳng phải ngã, chẳng phải ngã sở; người quán như thế đối với Phật dứt hết hoài nghi, đối với Pháp, đối với Tăng đoạn dứt hoài nghi, đó gọi là Tỳ-kheo đa văn Thánh đệ tử không còn tạo nghiệp thân, miệng, ý đưa đến ba đường ác, khiến cho buông lung. Đa văn Thánh đệ tử quyết định hướng đến Chánh giác, bảy lần qua lại trời, người, được thoát khổ.
Phật nói kinh này xong, các Tỳ-kheo sau khi nghe lời Phật dạy, hoan hỷ phụng hành.