KINH SỐ 92
 

Tôi nghe như vầy:
Một thời, đức Phật từ Câu-tát-la, du hành trong nhân gian đến nước Xá-vệ, rừng Kỳ-đà, trong vườn Cấp Cô Độc.
Bấy giờ, ở nước Xá-vệ có Bà-la-môn kiêu mạn đang cư ngụ ở đấy, cha mẹ dòng họ đều trong sạch, không chút tỳ vết, có thể nói rằng đã bảy đời nối tiếp nhau đều trong sạch, là bậc thầy của Bà-la-môn, ngôn luận thông đạt; các kinh điển, sách vở, luận thuyết, tất cả đều biết hết; hiểu rõ pháp hơn kém, rành rẽ từng câu, từng lời trong sách vở; dung mạo đoan chánh; có ý tự kiêu về nơi sanh, về dòng họ, về tướng mạo; tự kiêu về sự thông minh, về sự giàu sang; không kính trọng cha mẹ, các bậc Tôn túc, Sư trưởng. Vị ấy nghe Sa-môn Cù-đàm ở nước Câu-tát-la, du hành trong nhân gian, đến nước Xá-vệ, nơi rừng Kỳ-đà, trong vườn Cấp Cô Độc, nghe xong liền nghĩ thầm: “Ta sẽ đến chỗ của Sa-môn Cù-đàm kia. Nếu có nói điều gì ta sẽ cùng bàn luận, nếu không nói điều gì ta sẽ im lặng trở về.”
Bấy giờ, Bà-la-môn kiêu mạn đó đi xe ngựa trắng có các thiếu niên Bà-la-môn trước sau đi theo, cầm dù cán vàng, tay ôm bình bát vàng, đi đến gặp Thế Tôn. Tới trước cửa vườn, Bà-la-môn xuống xe đi bộ. Lúc ấy, Thế Tôn đang thuyết pháp, đại chúng vây quanh lắng nghe, không để ý đến Bà-la-môn kia. Bà-la-môn kiêu mạn liền suy nghĩ: “Sa-môn Cù-đàm không để ý đến ta, thôi ta đi.”
Ngay khi đó, Thế Tôn biết tâm niệm của Bà-la-môn kiêu mạn, nên Ngài liền nói kệ:
Kiêu mạn đã đến đây, Bất thiện, lại thêm mạn,
Nếu đến vì đạo lý, Hãy chuyển tâm, hợp đạo.
Lúc ấy, Bà-la-môn kiêu mạn nghĩ thầm: “Sa-môn Cù-đàm đã biết tâm ta, muốn ta kính lễ.”
Thế Tôn bảo Bà-la-môn kiêu mạn:
– Thôi! Thôi! Không cần làm lễ, tâm tịnh là đủ rồi.
Bấy giờ, đại chúng đều đồng to tiếng khen ngợi:
– Lạ thay! Thế Tôn, bậc Đại Đức, Đại Lực, hôm nay Bà-la-môn kiêu mạn này, ỷ thị nơi sanh sanh kiêu mạn; kiêu mạn về dòng họ, về nhan sắc, về thông minh, về sự giàu sang; không kính cha mẹ, các bậc Tôn túc, Sư trưởng. Thế mà ngày nay ông ta đến trước Sa-môn Cù-đàm khiêm hạ, từ tốn, muốn lễ chân Phật!
Khi ấy, Bà-la-môn kiêu mạn ở trước đại chúng bảo nên im lặng, rồi nói kệ:
Thế nào chẳng khởi mạn? Thế nào khởi cung kính?
Thế nào khéo ủy dụ? Thế nào khéo cúng dường?
Thế Tôn nói kệ đáp lại:
Với cha mẹ, huynh trưởng, Hòa thượng, bậc Sư trưởng,
Cùng các bậc tôn trọng, Chẳng nên sanh kiêu mạn.
Phải một lòng cung kính, Khiêm hạ và thăm hỏi,
Tận tâm để phụng sự, Bày các việc cúng dường,
Lìa tâm tham, sân, si, Lậu tận A-la-hán,
Chánh trí, thiện giải thoát, Dẹp sạch tâm kiêu mạn,
Đối các Hiền thánh này, Chắp tay cúi đầu lễ.
Bấy giờ, Thế Tôn vì Bà-la-môn kiêu mạn thuyết pháp, chỉ dạy, soi sáng, làm cho vui mừng. Thế Tôn tuần tự thuyết pháp, nói về công đức bố thí, trì giới sanh cõi trời, nói về vị ngọt, tai họa của ái dục, giải thoát, phiền não sạch hết, xa lìa, nói rộng như thế về những pháp thanh tịnh. Giống như chiếc áo trắng sạch không một điểm nhơ, chóng thấm màu nhuộm, Bà-la-môn kiêu mạn ngay tại chỗ ngồi hiểu rõ tứ Thánh đế: Khổ, tập, diệt, đạo, được vô gián đẳng, thấy pháp, đắc pháp, tri pháp, thâm nhập pháp, vượt qua các nghi hoặc, không do người khác mà được giải thoát, ở trong Chánh pháp, được vô sở úy.
Bà-la-môn liền từ chỗ ngồi đứng dậy, sửa lại y phục, đảnh lễ và chắp tay bạch Phật:
– Hôm nay con có thể được ở trong Chánh pháp xuất gia, thọ giới Cụ túc chăng?
Phật bảo Bà-la-môn kiêu mạn:
– Hôm nay ông có thể ở trong Chánh pháp xuất gia, thọ giới Cụ túc.
Bà-la-môn liền được xuất gia, một mình lặng lẽ suy tư về lý do khiến người thiện nam cạo bỏ râu tóc, khoác áo cà-sa, chánh tín, không nhà, xuất gia học đạo, đắc quả A-la-hán, tâm khéo giải thoát.