KINH SỐ 91
 

Tôi nghe như vầy:
Một thời, đức Phật trú tại nước Xá-vệ, rừng Kỳ-đà, trong vườn Cấp Cô Độc.
Bấy giờ, có một thiếu niên Bà-la-môn tên Uất-xà-ca đi đến chỗ Phật, cúi đầu đảnh lễ sát chân Phật, rồi ngồi qua một bên, bạch Phật:
– Bạch Thế Tôn, người thế tục tại gia nên thực hành những điều gì để được sự an ổn và vui vẻ trong cuộc sống hiện tại?
Phật bảo Bà-la-môn:
– Có bốn pháp giúp người thế tục tại gia được sự an ổn, vui vẻ trong cuộc sống hiện tại. Những gì là bốn? Đó là phương tiện đầy đủ, thủ hộ đầy đủ, thiện tri thức đầy đủ, chánh mạng đầy đủ.
Thế nào là phương tiện đầy đủ? Nghĩa là người thiện nam có các nghề nghiệp, công xảo để tự nuôi sống đầy đủ như làm ruộng, buôn bán, làm quan, hoặc viết sách, kế toán, hội họa...; đối với các nghề nghiệp công xảo thì siêng năng trau dồi. Đó gọi là phương tiện đầy đủ.
Những gì là thủ hộ đầy đủ? Nghĩa là người thiện nam có những tiền bạc, gạo thóc, do phương tiện kiếm được, tự tay làm ra, đúng như pháp mà được, hết sức giữ gìn, không để vua, giặc, nước, lửa, cướp đoạt, trôi chìm mất mát, nếu không khéo giữ gìn sẽ mất mát, bị kẻ oán nghịch chiếm lấy, và các tai nạn làm hư hỏng. Đó gọi là thiện nam tử khéo thủ hộ.
Thế nào là thiện tri thức đầy đủ? Nếu có người thiện nam chừng mực, không buông lung, không giả dối, không hung hiểm, bậc tri thức như vậy có thể khéo an ủi; buồn khổ chưa sanh, người ấy có thể ngăn khiến không sanh, buồn khổ đã sanh, người ấy có thể khiến cho cởi mở, tỉnh sáng; an vui chưa sanh, người ấy có thể khiến cho chóng sanh, sự an vui đã sanh, người ấy có thể khiến không mất. Đó gọi là thiện nam tử đầy đủ thiện tri thức.
Thế nào gọi là chánh mạng đầy đủ? Nghĩa là những tiền tài người thiện nam tử có được, biết chi thu cân đối, giữ gìn trọn vẹn, không thể thu nhiều chi ít, hoặc chi nhiều thu ít, như người cầm cân, hễ thiếu thì phải thêm, nhiều thì phải bớt, biết đã cân bằng rồi mới thôi. Như thế những tiền tài người thiện nam tử có được, thu chi cân đối, không thu nhiều chi ít, hoặc chi nhiều thu ít. Nếu người thiện nam không có nhiều tiền tài mà tiêu dùng rộng rãi, phung phí, do lối sống này mọi người đều gọi là hoa Ưu-đàm-bát không có hạt giống, kẻ đó ngu si tham dục, không nghĩ đến ngày sau. Hoặc có người thiện nam tiền của đầy ắp mà không dám tiêu dùng, người ngoài nhìn thấy đều nói: “Đó là kẻ ngu si như con chó chết đói.” Vì thế người thiện nam đối với tiền tài, của cải nên chừng mực thu xuất điều hòa. Đó gọi là chánh mạng đầy đủ. Như thế, này Bà-la-môn, bốn pháp này thành tựu thì cuộc sống hiện tại được an ổn, vui vẻ.
Bà-la-môn bạch Phật:
– Thưa Thế Tôn, người tại gia có bốn pháp có thể làm cho đời sau được an ổn, đời sau được hạnh phúc. Bốn pháp ấy là gì?
– Đó là niềm tin đầy đủ, giới hạnh đầy đủ, bố thí đầy đủ và trí tuệ đầy đủ.
Thế nào là niềm tin đầy đủ? Nghĩa là người thiện nam đối với Như Lai có lòng tín kính, xây dựng gốc tin vững chắc, chẳng bị chư Thiên, Ma, Phạm và thế nhân phá hoại. Đó gọi là người thiện nam có niềm tin đầy đủ.
Thế nào là giới hạnh đầy đủ? Nghĩa là người thiện nam không sát sanh, không trộm cắp, không tà dâm, không nói dối, không uống rượu. Đó gọi là giới hạnh đầy đủ.
Thế nào là bố thí đầy đủ? Nghĩa là người thiện nam lìa bỏ tâm keo lẫn, ở tại gia đình và thực hành hạnh bố thí giải thoát. Vị ấy thường tự tay đem cho, vui mừng tu hạnh thí xả; tâm luôn luôn hành trì hạnh bố thí. Đó gọi là người thiện nam có bố thí đầy đủ.
Thế nào là trí tuệ đầy đủ? Nghĩa là người thiện nam biết như thật khổ Thánh đế; tập, diệt, đạo Thánh đế, thảy đều biết như thật. Đó gọi là người thiện nam có trí tuệ đầy đủ.
Nếu người thiện nam tại gia thực hành bốn pháp này, có thể khiến đời sau được an ổn, đời sau hạnh phúc.
Bấy giờ, đức Thế Tôn nói kệ:
Phương tiện tạo nghề nghiệp, Tích tập nên gìn giữ,
Người thiện nam tri thức, Tự sống với chánh mạng.
Tịnh tín, giới đầy đủ, Bố thí lìa xan tật,
Trừ bỏ con đường mê, Đời sau được an lạc.
Nếu sống trong gia đình, Thành tựu tám pháp này,
Xét kỹ lời Phật dạy, Là những điều Phật biết,
Hiện tại được an ổn, Hiện tại sống hỷ lạc,
Đời sau sống hỷ lạc.
Bấy giờ, Uất-xà-ca sau khi nghe lời Phật dạy, hoan hỷ phụng hành, làm lễ rồi lui ra.