KINH SỐ 67

Tôi nghe như vầy:
Một thời, đức Phật trú tại nước Xá-vệ, ở rừng Kỳ-đà, trong vườn Cấp Cô Độc.
Bấy giờ, Thế Tôn nói với các Tỳ-kheo:
– Thường nên tu tập tinh tấn, thiền tư, tĩnh lặng nội tâm. Vì sao? Tỳ-kheo tu tập tinh tấn, thiền tư, tĩnh lặng nội tâm thì như thật quán sát. Thế nào là như thật quán sát, như thật biết? Biết như thật sắc này, sắc tập này, sắc diệt này; thọ, tưởng, hành, thức này;... thức tập này;... thức diệt này.
Thế nào là sắc tập; thọ, tưởng, hành, thức tập?
Phàm phu ngu si vô học không biết như thật sắc tập, sắc diệt, sắc vị, sắc hoạn, sắc ly. Vì không biết như thật nên vui thích, đắm trước sắc ấy, khen ngợi sắc ấy. Vì đắm trước sắc, khen ngợi sắc nên chấp thủ, thủ duyên hữu, hữu duyên sanh, sanh duyên lão-tử-ưu-bi-khổ-não; như thế thuần đại khổ tụ sanh. Đó gọi là sắc tập; thọ, tưởng, hành, thức tập.
Thế nào là sắc diệt; thọ, tưởng, hành, thức diệt?
Đa văn Thánh đệ tử biết như thật sắc tập, sắc diệt, sắc vị, sắc hoạn, sắc ly. Vì biết như thật cho nên không vui thích, không khen ngợi sắc. Vì không vui thích, không khen ngợi sắc nên ái lạc diệt, ái lạc diệt nên thủ diệt, thủ diệt nên hữu diệt, hữu diệt nên sanh diệt, sanh diệt nên lão-tử-ưu-bi-khổ-não diệt; như thế thuần đại khổ tụ diệt.
Thế nào là đa văn Thánh đệ tử biết như thật thọ, tưởng, hành, thức;... thức tập,... thức diệt,... thức vị,... thức hoạn,... thức ly? Vì biết như thật nên không vui thích, không đắm trước, không khen ngợi thức ấy; vì không vui thích, không đắm trước, không khen ngợi... nên ái lạc diệt; ái lạc diệt nên thủ diệt, thủ diệt nên hữu diệt, hữu diệt nên sanh diệt, sanh diệt nên lão-tử-ưu-bi-khổ-não diệt; như thế thuần đại khổ tụ diệt, tất cả đều diệt. Này các Tỳ-kheo, đó gọi là sắc diệt; thọ, tưởng, hành, thức diệt. Tỳ-kheo nên luôn luôn tu tập tinh tấn, thiền tư, tĩnh lặng nội tâm.
Bấy giờ, các Tỳ-kheo sau khi nghe lời Phật dạy, hoan hỷ phụng hành.
(Quán sát như thế,... tác chứng mười hai kinh cũng nói rộng như thế).