KINH SỐ 66

Tôi nghe như vầy:
Một thời, đức Phật trú tại nước Xá-vệ, ở rừng Kỳ-đà, trong vườn Cấp Cô Độc.
Bấy giờ, Thế Tôn nói với các Tỳ-kheo:
– Các Tỳ-kheo thường nên tu tập tinh tấn, thiền tư, tĩnh lặng tâm mình. Vì cớ sao? Tu tập tinh tấn, thiền tư, tĩnh lặng tâm mình thì quán sát như thật. Thế nào là quán sát như thật? Nghĩa là như thật quán sát sắc này, sắc tập này, sắc diệt này; thọ, tưởng, hành, thức này;... thức tập này;... thức diệt này.
Thế nào là sắc tập? Thế nào là thọ, tưởng, hành, thức tập?
Này Tỳ-kheo, phàm phu ngu si vô học không quán sát như thật sắc tập, sắc vị, sắc hoạn, sắc ly; nên vui thích sắc ấy, khen ngợi, ái trước nên sắc còn phải tái sanh đời vị lai. Thọ, tưởng, hành, thức cũng được nói rộng như thế. Sắc ấy sanh thì thọ, tưởng, hành, thức liền sanh; đã không giải thoát đối với sắc thì cũng không giải thoát đối với thọ, tưởng, hành, thức; Ta nói người ấy cũng không giải thoát đối với sanh-già-bệnh-chết-lo-buồn-khổ-não, thuần đại khổ tụ. Đó gọi là sắc tập; thọ, tưởng, hành, thức tập.
Thế nào là sắc diệt; thọ, tưởng, hành, thức diệt? Đa văn Thánh đệ tử quán sát như thật về sắc tập, sắc diệt, sắc vị, sắc hoạn, sắc ly và biết như thật. Vì biết như thật nên vị ấy không ưa thích đối với sắc, không khen ngợi sắc, không đắm trước sắc, cũng không sanh sắc vị lai. Thọ, tưởng, hành, thức cũng được nói rộng như thế. Vì sắc chẳng sanh; thọ, tưởng, hành, thức chẳng sanh; nên đối với sắc được giải thoát, đối với thọ, tưởng, hành, thức được giải thoát; Ta nói người ấy được giải thoát sanh, già, bệnh, chết, lo, buồn, khổ, não và thuần đại khổ tụ. Đó gọi là sắc diệt; thọ, tưởng, hành, thức diệt. Vì thế Tỳ-kheo phải luôn luôn tu tập tinh tấn, thiền tư, tĩnh lặng nội tâm, tinh cần phương tiện, quán sát như thật.
Bấy giờ, các Tỳ-kheo sau khi nghe lời Phật dạy, hoan hỷ phụng hành.
(Quán sát như thế,... cho đến tác chứng, mười hai kinh cũng nói rộng như thế).