KINH SỐ 61

Tôi nghe như vầy:
Một thời, đức Phật trú tại nước Xá-vệ, ở rừng Kỳ-đà, trong vườn Cấp Cô Độc.
Bấy giờ, đức Thế Tôn nói với các Tỳ-kheo:
– Có năm thọ ấm. Những gì là năm? Nghĩa là sắc thọ ấm; thọ, tưởng, hành, thức thọ ấm.
Thế nào là sắc thọ ấm? Những gì thuộc về sắc, tất cả đều là bốn đại và bốn đại tạo sắc; đó gọi là sắc thọ ấm. Lại nữa, sắc đó là pháp vô thường, khổ, biến dịch. Nếu sắc thọ ấm kia dứt hết, không sót, rốt ráo, xa lìa, diệt tận, ly dục, tịch lặng; sắc thọ ấm khác lại không nối tiếp, chẳng khởi, chẳng xuất; đó gọi là diệu, đó gọi là tịch tịnh, đó gọi là xả ly, sạch hết tất cả các ái còn lại, được vô dục, diệt tận, Niết-bàn.
Thế nào là thọ thọ ấm? Nghĩa là sáu thọ thân. Những gì là sáu thọ thân? Nghĩa là thọ sanh ra bởi nhãn xúc; thọ sanh ra bởi nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc. Đó gọi là thọ thọ ấm. Lại nữa, thọ thọ ấm này là pháp vô thường, khổ, biến dịch... diệt tận, Niết-bàn.
Thế nào là tưởng thọ ấm? Nghĩa là sáu tưởng thân. Những gì là sáu? Nghĩa là tưởng sanh ra bởi nhãn xúc;... ý xúc. Đó gọi là tưởng thọ ấm. Lại nữa, tưởng thọ ấm này là pháp vô thường, khổ, biến dịch,... diệt tận, Niết-bàn.
Thế nào là hành thọ ấm? Nghĩa là sáu tư thân. Những gì là sáu? Nghĩa là tư sanh ra bởi nhãn xúc;... ý xúc. Đó gọi là hành thọ ấm. Lại nữa, hành thọ ấm này là pháp vô thường, khổ, biến dịch,... diệt tận, Niết-bàn.
Thế nào là thức thọ ấm? Nghĩa là sáu thức thân. Những gì là sáu? Nghĩa là nhãn thức thân;... ý thức thân. Đó gọi là thức thọ ấm. Lại nữa, thức thọ ấm này là pháp vô thường, khổ, biến dịch,... diệt tận, Niết-bàn.
Này Tỳ-kheo, nếu đối với pháp này dùng trí tuệ tư duy, quán sát, phân biệt, nhẫn chịu, đó gọi là Tùy tín hành; siêu việt, lìa sanh, vượt qua phàm phu, chưa đắc quả Tu-đà-hoàn, khoảng giữa nếu chưa chết, chắc chắn được quả Dự lưu.
Này Tỳ-kheo, nếu nơi pháp này tăng trưởng trí tuệ, tư duy, quán sát, nhẫn chịu, đó gọi là Tùy pháp hành; siêu việt, xa lìa sanh, vượt khỏi hàng phàm phu, chưa được quả Tu-đà-hoàn, khoảng giữa nếu chưa chết, chắc chắn được quả Tu-đà-hoàn.
Này Tỳ-kheo, đối với pháp này đều thấy như thật với chánh tuệ, ba kiết được đoạn tận, biết khắp hết, nghĩa là thân kiến, giới cấm thủ và nghi.
Này Tỳ-kheo, đó gọi là quả Tu-đà-hoàn, không rơi vào đường ác, quyết định sẽ thẳng đến Chánh giác, bảy lần qua lại trong cõi trời, người, sau đó mới giải thoát. Này Tỳ-kheo, nếu đối với pháp này đều thấy với chánh tuệ như thật, tâm không khởi lậu hoặc gọi là A-la-hán; các lậu đã dứt sạch, việc cần làm đã làm xong, buông bỏ, xa lìa gánh nặng, chính mình được lợi ích, sạch các kiết sử, chánh trí, tâm được giải thoát.
Bấy giờ, các Tỳ-kheo sau khi nghe những lời Phật dạy, hoan hỷ phụng hành.