QUYỂN 3

85. KHÔNG THẤY CÓ NGÃ^[1]

Tôi nghe như vầy:

Một thời, đức Phật ngụ tại vườn Cấp Cô Ðộc, trong rừng Kỳ-đà, thuộc nước Xá-vệ.

Bấy giờ, Thế Tôn hỏi các Tỳ-kheo:

_ Này các Tỳ-kheo! Nhờ vào đâu mà không thấy có ngã, khác ngã, tồn tại trong nhau?

Các Tỳ-kheo bạch Phật:

_ Thế Tôn là cội nguồn của giáo pháp, là pháp nhãn, là nơi y cứ của giáo pháp. Kính mong Ngài thuyết giảng cho chúng con! Các Tỳ-kheo sau khi nghe xong sẽ lãnh thọ và phụng hành.

Đức Phật bảo các Tỳ-kheo:

_ Hãy lắng nghe và khéo suy nghĩ! Ta sẽ giảng nói cho các thầy. Đối với sắc không thấy có ngã, khác ngã, tồn tại trong nhau. Đối với thọ, tưởng, hành, thức cũng lại như vậy.

Này các Tỳ-kheo! Sắc là thường hay vô thường?

Các Tỳ-kheo thưa Phật:

_ Vô thường, bạch Thế Tôn!

Đức Phật hỏi:

_ Những gì vô thường là khổ chăng?

Các Tỳ-kheo thưa:

_ Là khổ, bạch Thế Tôn!

Đức Phật lại hỏi:

_ Này các Tỳ-kheo! Nếu những gì vô thường là khổ, là pháp đổi thay thì vị Thánh đệ tử đa văn có nên ở trong đó thấy có ngã, khác ngã, tồn tại trong nhau chăng?

Các Tỳ-kheo thưa:

_ Không nên, bạch Thế Tôn!

Đức Phật dạy:

_ Thọ, tưởng, hành, thức cũng lại như vậy. Vì thế, này các Tỳ-kheo, những gì thuộc về sắc, hoặc quá khứ, hoặc hiện tại, hoặc tương lai, hoặc thô hoặc tế, hoặc trong hoặc ngoài, hoặc đẹp hoặc xấu, hoặc xa hoặc gần thì tất cả đều chẳng có ngã, chẳng khác ngã, chẳng tồn tại trong nhau. Thọ, tưởng, hành, thức cũng lại như vậy.

Vị Thánh đệ tử đa văn đối với năm thủ uẩn này quán sát chẳng có ngã, chẳng có ngã sở; quán sát như thế rồi thì đối với các pháp thế gian không còn chấp thủ, vì không chấp thủ nên không nhiễm trước, vì không nhiễm trước nên tự mình giác ngộ Niết-bàn: “Sự sanh của ta đã dứt, Phạm hạnh đã được thành tựu, việc cần làm đã làm xong, tự biết không còn tái sanh.”

Bấy giờ, các Tỳ-kheo nghe Phật dạy xong đều hoan hỷ phụng hành.

***

Chú thích:

[1] Tựa đề đặt theo nội dung kinh. Tạp. 雜 (T.02. 0099.85. 0021c15). Tham chiếu: S. 22.46 - III. 45.