QUYỂN 3

76. QUÁN SÁT NĂM UẨN^[1]

Tôi nghe như vầy:

Một thời, đức Phật ngụ tại vườn Cấp Cô Ðộc, trong rừng Kỳ-đà, thuộc nước Xá-vệ.

Bấy giờ, Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:

– Có năm thủ uẩn. Những gì là năm? Đó là sắc thủ uẩn, thọ thủ uẩn, tưởng thủ uẩn, hành thủ uẩn, thức thủ uẩn.

Tỳ-kheo các thầy hãy quán sát sắc. Quán sát sắc rồi, thấy sắc là ngã, khác ngã, hay ở trong nhau không?

Các Tỳ-kheo bạch Phật:

– Thưa không, bạch Thế Tôn!

Phật bảo các Tỳ-kheo:

– Lành thay! Lành thay! Sắc là vô ngã, những gì vô ngã thì vô thường, những gì vô thường thì khổ, nếu là khổ thì hết thảy chúng đều chẳng có ngã, chẳng khác ngã, chẳng ở trong nhau. Hãy nên quán thọ, tưởng, hành, thức cũng lại như thế.

Vị Thánh đệ tử đa văn đối với năm thủ uẩn này mà quán sát chẳng phải ngã, chẳng phải ngã sở; quán sát như thế rồi nên đối với thế gian không có gì chấp thủ. Người không chấp thủ thì không có gì đắm trước, vì không đắm trước nên tự mình chứng ngộ Niết-bàn: “Sự sanh của ta đã chấm dứt, Phạm hạnh đã được thành tựu, việc cần làm đã làm xong, tự biết không còn tái sanh.”

Đức Phật nói kinh này xong, các Tỳ-kheo nghe Phật dạy đều hoan hỷ phụng hành.

***

Chú thích:

[1] Tựa đề đặt theo nội dung kinh. Tạp. 雜 (T.02. 0099.76. 0019c12). Tham chiếu: S. 22.118 - III. 165; S. 22.119 - III. 166.