KINH SỐ 68

Tôi nghe như vầy:
Một thời, đức Phật trú tại nước Xá-vệ, ở rừng Kỳ-đà, trong vườn Cấp Cô Độc.
Bấy giờ, Thế Tôn nói với các Tỳ-kheo:
– Thường nên tu tập tinh tấn, thiền tư, tĩnh lặng tâm mình, quán sát như thật. Thế nào là quán sát như thật? Biết như thật sắc này, sắc tập này, sắc diệt này; thọ, tưởng, hành, thức này;... thức tập này;... thức diệt này.
Thế nào là sắc tập; thọ, tưởng, hành, thức tập?
Do mắt và sắc làm duyên sanh ra thức, ba pháp này hòa hợp sanh xúc, duyên xúc sanh thọ, duyên thọ sanh ái,... thuần đại khổ tụ sanh. Đó gọi là sắc tập. Như thế tai, mũi, lưỡi, thân, ý; ý và pháp làm duyên sanh ý thức, ba pháp này hòa hợp sanh xúc, duyên xúc sanh thọ, duyên thọ sanh ái... thuần đại khổ tụ sanh. Đó gọi là sắc tập; thọ, tưởng, hành, thức tập.
Thế nào là sắc diệt; thọ, tưởng, hành, thức diệt?
Do mắt và sắc, nhãn thức sanh, ba pháp này hòa hợp sanh xúc, xúc diệt thì thọ diệt,... thuần đại khổ tụ diệt. Như thế tai, mũi, lưỡi, thân, ý; duyên ý và pháp, ý thức sanh, ba pháp này hòa hợp sanh xúc, xúc diệt nên thọ diệt, thọ diệt nên ái diệt, ái diệt... thuần đại khổ tụ diệt. Đó gọi là sắc diệt; thọ, tưởng, hành, thức diệt. Vì thế, này các Tỳ-kheo, nên luôn tu tập tinh tấn, thiền tư, tĩnh lặng nội tâm.
Bấy giờ các Tỳ-kheo sau khi nghe lời Phật dạy, hoan hỷ phụng hành.
(Quán sát như thế,... tác chứng mười hai kinh cũng nói rộng như thế).
*
Bài kệ tóm tắt nội dung các kinh trên:
Thọ cùng sanh và vui, Cũng nói sáu nhập xứ,
Mỗi mỗi mười hai loại, Kinh thiền định tam-muội.