KINH SỐ 36

Tôi nghe như vầy:
Một thời, Phật trú tại nước Ma-thâu-la, bên bờ sông Bạt-đề, trong vườn xoài Tán Cái.
Bấy giờ, đức Thế Tôn nói với các Tỳ-kheo:
– Hãy trú trên hòn đảo của chính mình, trú trên chỗ nương tựa của chính mình, trú trên hòn đảo Chánh pháp, trú trên chỗ nương tựa Chánh pháp, chứ đừng trú trên hòn đảo khác, chỗ nương tựa nào khác.
Tỳ-kheo hãy chơn chánh quán sát, trú trên hòn đảo của chính mình, nơi nương tựa của chính mình, trên hòn đảo Chánh pháp, trên chỗ nương tựa Pháp, chứ đừng trú trên hòn đảo nào khác, chỗ nương tựa nào khác, rằng do nhân gì mà ưu-bi-khổ-não sanh ra? Tại sao có bốn? Do cớ gì, do sự trói buộc nào? Thế nào là tự mình quán sát ưu-bi-khổ-não chưa sanh nay sanh, ưu-bi-khổ-não đã sanh thì tăng trưởng lớn thêm?
Các Tỳ-kheo bạch Phật:
– Thế Tôn là gốc của pháp, là con mắt của pháp, là nơi nương tựa của pháp; cúi mong Thế Tôn giảng nói. Các Tỳ-kheo sau khi nghe, sẽ đúng như điều giảng phụng hành.
Phật bảo các Tỳ-kheo:
– Hãy lắng nghe, khéo suy niệm, Ta sẽ vì các thầy giảng nói!
Này các Tỳ-kheo, có sắc, nhân sắc trói buộc sắc, tự mình quán sát ưu-bi-khổ-não chưa sanh sẽ sanh, đã sanh thì lại thêm lớn.
Thọ, tưởng, hành, thức cũng lại như vậy.
Này các Tỳ-kheo, có thể có sắc nào là thường hằng, không biến dịch, tồn tại mãi chăng?
Đáp:
– Thưa không, bạch Thế Tôn!
Phật bảo các Tỳ-kheo:
– Lành thay! Lành thay! Này các Tỳ-kheo, sắc là vô thường. Nếu thiện nam tử biết sắc là vô thường, biến dịch, ly dục, diệt tận, tịch tĩnh; từ xưa đến nay tất cả sắc đều là vô thường, khổ, là pháp biến dịch. Sau khi biết như vậy, nếu ưu-bi-khổ-não do nhân duyên sắc mà sanh, liền được đoạn trừ. Sau khi đoạn trừ chúng, không có gì để chấp trước. Do không có gì chấp trước cho nên sống yên ổn, an lạc. Sống yên ổn, an lạc được gọi là Niết-bàn.
Thọ, tưởng, hành, thức cũng lại như vậy.
Khi Phật nói kinh này, có mười sáu Tỳ-kheo không khởi các lậu hoặc, tâm được giải thoát.
Phật nói kinh này xong, các Tỳ-kheo nghe lời Phật dạy, hoan hỷ phụng hành.
*
Bài kệ tóm tắt nội dung bảy kinh trên:
Trúc Viên, Tỳ-xá-ly, Thanh tịnh, chánh quán sát,
Vô thường, khổ, phi ngã, Năm, ba và mười sáu.