Quyển 1

17. ĐOẠN TRỪ CHẤP TRƯỚC^[1]
 

Tôi nghe như vầy:

Một thời, đức Phật ngụ tại vườn Cấp Cô Ðộc, trong rừng Kỳ-đà, thuộc nước Xá-vệ.

Bấy giờ, có một Tỳ-kheo từ chỗ ngồi đứng dậy, sửa áo bày vai phải, chắp tay bạch Phật:

– Lành thay! Bạch Thế Tôn! Xin Ngài hãy nói tóm tắt pháp trọng yếu cho con. Sau khi nghe pháp, con sẽ một mình ở nơi thanh vắng, sống không buông lung, chuyên tâm tư duy về mục đích của một người thiện nam cạo bỏ râu tóc, chánh tín xuất gia, mặc áo cà-sa, rời xa gia đình, sống không gia đình, vì để ngay trong đời này được chứng ngộ cứu cánh Phạm hạnh vô thượng, tự biết rằng: “Sự sanh của ta đã dứt, Phạm hạnh đã được thành tựu, việc cần làm đã làm xong, tự biết không còn tái sanh.”

Bấy giờ, Thế Tôn bảo Tỳ-kheo ấy:

– Lành thay! Lành thay! Thầy khéo nói lời này: “Xin Ngài hãy nói tóm tắt pháp trọng yếu cho con. Sau khi nghe pháp, con sẽ một mình ở nơi thanh vắng, chuyên tâm tu tập, sống không buông lung, rồi con tư duy về mục đích của một người thiện nam cạo bỏ râu tóc, chánh tín xuất gia, mặc áo cà-sa, rời xa gia đình, sống không gia đình, vì để ngay trong đời này được chứng ngộ cứu cánh Phạm hạnh vô thượng, tự biết rằng: ‘Sự sanh của ta đã dứt, Phạm hạnh đã được thành tựu, việc cần làm đã làm xong, tự biết không còn tái sanh.’” Có phải thầy nói như vậy chăng?

Tỳ-kheo bạch Phật:

– Bạch Thế Tôn! Đúng như vậy.

Phật bảo Tỳ-kheo:

– Hãy lắng nghe! Hãy lắng nghe và khéo suy nghĩ! Ta sẽ giảng nói cho thầy. Này Tỳ-kheo! Pháp nào không thuộc về thầy^[2] thì thầy phải nên nhanh chóng đoạn trừ. Đoạn trừ pháp ấy để đạt được lợi ích^[3] và an lạc lâu dài.

Bấy giờ, Tỳ-kheo bạch Phật:

– Bạch Thế Tôn! Con đã biết. Bạch Thiện Thệ! Con đã hiểu.

Phật bảo Tỳ-kheo:

– Ta nói pháp này một cách vắn tắt, thầy hiểu nghĩa đó sâu rộng như thế nào?

Tỳ-kheo bạch Phật:

– Sắc không thuộc về con nên con phải nhanh chóng đoạn trừ. Cũng vậy, thọ, tưởng, hành, thức không thuộc về con nên con phải nhanh chóng đoạn trừ để đạt được lợi ích và an lạc lâu dài. Cho nên, bạch Thế Tôn! Bài pháp được Thế Tôn nói vắn tắt và con đã hiểu nghĩa đó sâu rộng như vậy.

Đức Phật nói:

– Lành thay! Lành thay! Này Tỳ-kheo, Ta nói pháp này một cách vắn tắt, thầy đã hiểu ý nghĩa của chúng rộng thêm. Vì sao như vậy? Vì sắc không thuộc về thầy thì thầy phải nên nhanh chóng đoạn trừ. Cũng vậy, thọ, tưởng, hành, thức không thuộc về thầy thì thầy phải nên nhanh chóng đoạn trừ. Sau khi đã đoạn trừ sẽ đạt được lợi ích và an lạc lâu dài.

Sau khi nghe Phật dạy xong, Tỳ-kheo ấy tâm rất hoan hỷ, lễ Phật rồi lui ra, một mình ở nơi thanh vắng, tinh cần tu tập, sống không buông lung. Sau khi tinh cần tu tập, sống không buông lung, vị ấy tư duy về mục đích của một người thiện nam cạo bỏ râu tóc, chánh tín xuất gia, mặc áo cà-sa, rời xa gia đình, sống không gia đình là ngay trong đời này mong chứng ngộ cứu cánh Phạm hạnh vô thượng, và tự biết: “Sự sanh của ta đã dứt, Phạm hạnh đã được thành tựu, việc cần làm đã xong, tự biết không còn tái sanh.”

Bấy giờ, Tỳ-kheo ấy thành bậc A-la-hán, tâm được giải thoát.

***

Chú thích:
[1] Tựa đề đặt theo nội dung kinh. Tạp. 雜 (T.02. 0099.17. 0003b28). Tham chiếu: S. 22.68 - III. 77.

[2] Nguyên tác: Phi nhữ sở ứng (非汝所應). Theo S. 22.68 - III. 77: Anattaniya (không thuộc tự ngã).

[3] Nguyên tác: Nghĩa nhiêu ích (義饒益), được dịch từ atthasaṃhitaṃ (có được lợi ích).