KINH SỐ 15

Tôi nghe như vầy:
Một thời, Phật trú tại nước Xá-vệ, ở rừng Kỳ-đà, trong vườn Cấp Cô Độc.
Bấy giờ, có một vị Tỳ-kheo đi đến chỗ Phật, cúi đầu lễ sát chân Phật, đứng sang một bên, rồi bạch Phật:
– Lành thay! Bạch Thế Tôn! Nay nên vì con mà nói vắn tắt pháp yếu. Con sau khi nghe pháp, sẽ một mình ở chỗ vắng, tu tập không buông lung. Sau khi tu tập không buông lung, con lại sẽ tư duy lý do mà một thiện nam tử lìa bỏ gia đình, cạo bỏ râu tóc, mình mặc pháp phục, tin tưởng, xuất gia, từ bỏ gia đình, sống không gia đình, là vì cứu cánh vô thượng Phạm hạnh, được chứng ngộ ngay trong đời này: “Sự sanh của ta đã dứt, Phạm hạnh đã thành, việc cần làm đã làm xong, tự biết không còn tái sanh đời sau nữa.”
Bấy giờ, đức Thế Tôn nói với Tỳ-kheo ấy:
– Lành thay! Lành thay! Thầy khéo nói lời này: “Nay nên vì con mà nói tóm tắt pháp yếu. Con sau khi nghe pháp, sẽ một mình ở chỗ vắng, tu tập không buông lung... ‘... tự biết không còn tái sanh đời sau nữa.’” Có phải thầy nói như vậy chăng?
Tỳ-kheo bạch Phật:
– Đúng vậy, bạch Thế Tôn!
Đức Phật nói với Tỳ-kheo:
– Hãy lắng nghe, hãy lắng nghe, hãy khéo suy nghĩ kỹ, Ta sẽ vì thầy giảng nói!

Này Tỳ-kheo, nếu tùy kiết sử sai sử, tức là chết theo kiết sử, chết theo kiết sử là bị thủ trói buộc. Này Tỳ-kheo, nếu không tùy kiết sử sai sử, tức không chết theo kiết sử. Không chết theo kiết sử, tức đối với thủ được giải thoát.
Tỳ-kheo bạch Phật:
– Bạch Thế Tôn! Con đã biết. Bạch Thiện Thệ! Con đã biết.
Phật bảo Tỳ-kheo:
– Ở trong pháp Ta nói vắn tắt, thầy hiểu rộng ý nghĩa đó như thế nào?
Tỳ-kheo bạch Phật:
– Bạch Thế Tôn, sắc tùy kiết sử sai sử, sắc chết theo kiết sử. Sắc tùy kiết sử sai sử, sắc chết theo kiết sử, thời bị thủ trói buộc. Cũng vậy, thọ, tưởng, hành, thức tùy kiết sử sai sử, chết theo kiết sử. Tùy kiết sử sai sử, chết theo kiết sử, thời bị thủ trói buộc.
Bạch Thế Tôn, nếu sắc không tùy kiết sử sai sử, thời không chết theo kiết sử. Không tùy kiết sử sai sử, không chết theo kiết sử, thời đối với thủ được giải thoát. Cũng vậy, thọ, tưởng, hành, thức không tùy kiết sử sai sử, không chết theo kiết sử. Không tùy kiết sử sai sử, không chết theo kiết sử, thời đối với thủ được giải thoát.
Như vậy, bạch Thế Tôn, ở trong pháp được nói vắn tắt, con hiểu rộng ý nghĩa đó như vậy.
Phật bảo Tỳ-kheo:
– Lành thay! Lành thay! Này Tỳ-kheo, đối với pháp Ta nói vắn tắt đã hiểu rộng ý nghĩa đó. Vì cớ sao? Sắc tùy kiết sử sai sử, thời chết theo kiết sử. Tùy kiết sử sai sử, chết theo kiết sử, thời bị thủ trói buộc. Như vậy, thọ, tưởng, hành, thức tùy kiết sử sai sử, thời chết theo kiết sử. Tùy kiết sử sai sử, chết theo kiết sử, thời bị thủ trói buộc. Này Tỳ-kheo, sắc không tùy kiết sử sai sử, thời không chết theo kiết sử. Không tùy kiết sử sai sử, không chết theo kiết sử, thời đối với thủ được giải thoát. Như vậy, thọ, tưởng, hành, thức không tùy kiết sử sai sử, thời không chết theo kiết sử. Không tùy kiết sử sai sử, không chết theo kiết sử, thời đối với thủ được giải thoát.

Bấy giờ, Tỳ-kheo ấy sau khi nghe lời Phật dạy, tâm rất hoan hỷ, lễ Phật rồi lui ra. Vị ấy một mình ở chỗ vắng, tinh cần tu tập, sống không buông lung. Sau khi tinh cần tu tập, sống không buông lung, vị ấy tư duy lý do mà thiện nam tử từ bỏ gia đình, cạo bỏ râu tóc, mình mặc pháp phục, tin tưởng xuất gia, từ bỏ gia đình, sống không gia đình... “... tự biết không còn tái sanh đời sau nữa.”
Bấy giờ, vị Tỳ-kheo ấy thành bậc A-la-hán, tâm được giải thoát.