12. KINH TAM TỤ

Tôi nghe như vậy:

Một thời, đức Phật cùng đông đủ đại chúng Tỳ-kheo một ngàn hai trăm năm mươi vị, đều ngự trong rừng Kỳ-đà, vườn ông Cấp Cô Độc, thuộc nước Xá-vệ. Bấy giờ, đức Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:

– Ta sẽ nói pháp vi diệu, ý nghĩa thanh tịnh, Phạm hạnh đầy đủ cho các ông, đó là pháp tam tụ. Vậy các ông hãy lắng nghe, suy nghĩ và ghi nhớ kỹ, Ta sẽ nói cho!

Khi đó, các Tỳ-kheo vâng lời Phật dạy và lắng nghe.

Phật bảo các Tỳ-kheo:

– Pháp tam tụ là một pháp đưa đến cõi ác, một pháp đưa đến cõi thiện, một pháp đưa đến Niết-bàn.

Thế nào là một pháp đưa đến cõi ác? Đó là không có nhơn từ, trái lại có tâm độc hại, đây là một pháp đưa đến cõi ác.

Thế nào là một pháp đưa đến cõi thiện? Đó là không dùng tâm ác làm hại chúng sanh, đây là một pháp đưa đến cõi thiện.

Thế nào là một pháp đưa đến Niết-bàn? Đó là hay siêng năng tu niệm về thân, đây là một pháp đưa đến Niết-bàn.

Lại có hai pháp đưa đến cõi ác, hai pháp đưa đến cõi thiện, hai pháp đưa đến Niết-bàn.

Thế nào là hai pháp đưa đến cõi ác? Đó là phá giới và phá kiến.

Thế nào là hai pháp đưa đến cõi thiện? Đó là đầy đủ về giới và đầy đủ về kiến.

Thế nào là hai pháp đưa đến Niết-bàn? Đó là chỉ và quán.

Lại có ba pháp đưa đến cõi ác, ba pháp đưa đến cõi thiện, ba pháp đưa đến Niết-bàn.

Thế nào là ba pháp đưa đến cõi ác? Đó là ba bất thiện căn: Tham bất thiện căn, sân bất thiện căn và si bất thiện căn.

Thế nào là ba pháp đưa đến cõi thiện? Đó là ba thiện căn: Vô tham, vô sân và vô si thiện căn.

Thế nào là ba pháp đưa đến Niết-bàn? Đó là ba thứ tam-muội: Không, Vô tướng và Vô tác tam-muội.

Lại có bốn pháp đưa đến cõi ác, bốn pháp đưa đến cõi thiện, bốn pháp đưa đến Niết-bàn.

Thế nào là bốn pháp đưa đến cõi ác? Đó là ái ngữ, nhuế ngữ, khủng bố ngữ và si ngữ.

Thế nào là bốn pháp đưa đến cõi thiện? Đó là bất ái ngữ, bất nhuế ngữ, bất khủng bố ngữ và bất si ngữ.

Thế nào là bốn pháp đưa đến Niết-bàn? Đó là bốn niệm xứ: Thân niệm xứ, thọ niệm xứ, ý niệm xứ và pháp niệm xứ.

Có năm pháp đưa đến cõi ác, năm pháp đưa đến cõi thiện và năm pháp đưa đến Niết-bàn.

Thế nào là năm pháp đưa đến cõi ác? Đó là phá năm giới: Sát sanh, trộm cắp, tà dâm, nói dối và uống rượu.

Thế nào là năm pháp đưa đến cõi thiện? Đó là giữ năm giới: Không sát sanh, không trộm cắp, không tà dâm, không nói dối và không uống rượu.

Thế nào là năm pháp đưa đến Niết-bàn? Đó là năm căn: Tín căn, tấn căn, niệm căn, định căn và tuệ căn.

Lại có sáu pháp đưa đến cõi ác, sáu pháp đưa đến cõi thiện, sáu pháp đưa đến Niết-bàn.

Thế nào là sáu pháp đưa đến cõi ác? Đó là sáu pháp bất kính: Không kính Phật, không kính Pháp, không kính Tăng, không kính giới, không kính định, không kính cha mẹ.

Thế nào là sáu pháp đưa đến cõi thiện? Đó là sáu pháp: Kính Phật, kính Pháp, kính Tăng, kính giới, kính định và kính cha mẹ.

Thế nào là sáu pháp đưa đến Niết-bàn? Đó là sáu tư niệm: Niệm Phật, niệm Pháp, niệm Tăng, niệm giới, niệm thí, niệm thiên.

Có bảy pháp đưa đến cõi ác, bảy pháp đưa đến cõi thiện và bảy pháp đưa đến Niết-bàn.

Thế nào là bảy pháp đưa đến cõi ác? Đó là sát sanh, trộm cắp, tà dâm, nói dối, nói hai chiều, nói ác độc và nói thêu dệt.

Thế nào là bảy pháp đưa đến cõi thiện? Đó là không sát sanh, không trộm cắp, không tà dâm, không nói dối, không nói hai chiều, không nói độc ác và không nói thêu dệt.

Thế nào là bảy pháp đưa đến Niết-bàn? Đó là bảy giác ý: Niệm, trạch pháp, tinh tấn, khinh an, định, hỷ và xả giác ý.

Lại có tám pháp đưa đến cõi ác, tám pháp đưa đến cõi thiện và tám pháp đưa đến Niết-bàn.

Thế nào là tám pháp đưa đến cõi ác? Đó là tám điều tà: Tà kiến, tà tư duy, tà ngữ, tà nghiệp, tà mạng, tà phương tiện, tà niệm và tà định.

Thế nào là tám pháp đưa đến cõi thiện? Đó là chánh kiến, chánh tư duy, chánh ngữ, chánh nghiệp, chánh mạng, chánh phương tiện, chánh niệm và chánh định.

Lại có chín pháp đưa đến cõi ác, chín pháp đưa đến cõi thiện và chín pháp đưa đến Niết-bàn.

Thế nào là chín pháp đưa đến cõi ác? Đó là chín sự phiền muộn: “Có người đã, đang và sẽ xâm phạm tôi. Có người đã, đang và sẽ xâm phạm người mà tôi yêu. Có người đã, đang và sẽ kính mến người mà tôi ghét.”

Thế nào là chín pháp đưa đến cõi thiện? Đó là chín pháp không phiền muộn:

“Người kia đã xâm phạm tôi, nếu tôi phiền muộn thì có ích lợi gì”, do đó trước kia không sanh phiền muộn, bây giờ không sanh phiền muộn và về sau cũng không sanh phiền muộn.

“Người kia đã xâm phạm đến người tôi yêu, nếu tôi phiền muộn thì có ích lợi gì”, do đó trước kia không sanh phiền muộn, bây giờ không sanh phiền muộn và về sau cũng không sanh phiền muộn.

“Người kia đã kính mến người tôi ghét, nếu tôi phiền muộn thì có ích lợi gì”, do đó trước kia không sanh phiền muộn, bây giờ không sanh phiền muộn và về sau cũng không sanh phiền muộn.

Thế nào là chín pháp đưa đến Niết-bàn? Đó là chín pháp hỷ: Hỷ, ái, duyệt, lạc, định, thật biết, trừ xả, vô dục, giải thoát.

Có mười pháp đưa đến cõi ác, mười pháp đưa đến cõi thiện và mười pháp đưa đến Niết-bàn.

Thế nào là mười pháp đưa đến cõi ác? Đó là mười pháp bất thiện, về thân gồm có: Sát sanh, trộm cắp, tà dâm; về miệng gồm có: Nói hai chiều, nói độc ác, nói dối, nói thêu dệt; về ý gồm có: Tham lam, tật đố và tà kiến.

Thế nào là mười pháp đưa đến cõi thiện? Đó là mười điều thiện, về thân gồm có: Không sát sanh, không trộm cắp, không dâm dục; về khẩu gồm có: Không nói hai chiều, không nói lời độc ác, không nói dối, không nói thêu dệt; về ý gồm có: Không tham lam, không tật đố và không tà kiến.

Thế nào là mười pháp đưa đến Niết-bàn? Đó là mười con đường chơn chánh: Chánh kiến, chánh tư duy, chánh ngữ, chánh nghiệp, chánh mạng, chánh phương tiện, chánh niệm, chánh định, chánh giải thoát và chánh trí.

Này các Tỳ-kheo, mười pháp như thế có hiệu năng đưa đến Niết-bàn, những pháp trên đây gọi là Chánh pháp tam tụ vi diệu, Ta là Như Lai vì các đệ tử, đối với những gì cần làm, đã làm một cách đầy đủ, vì thương tưởng các ông nên đã nói kinh này. Các ông cũng phải tự lo nghĩ đến thân của mình, phải ở nơi thanh vắng, hoặc dưới gốc cây, suy tư chớ có lười biếng, nếu ngày nay không cố gắng thì về sau dầu có ăn năn cũng đã muộn.

Khi các Tỳ-kheo nghe Phật nói pháp xong, hoan hỷ phụng hành.