§369. CHUYỆN CHÀNG TRAI MITTAVINDA (Mittavindajātaka) (J. III. 205)

Việc xấu nào tôi đã trót gây...

Câu chuyện này do bậc Ðạo sư kể khi Ngài trú tại Kỳ Viên về một Tỷ-kheo phóng dật. Câu chuyện sẽ được đề cập rõ ở Chuyện chàng trai Mittavinda.^[13]

***

Bấy giờ, khi Mittavinda bị thả xuống dưới biển, đã tỏ ra tham ái vô độ và ngày càng thái quá như vậy nên anh ta đến một nơi hành tội của các chúng sanh bị đọa vào địa ngục. Anh ta đi vào địa ngục Ussada, nhầm tưởng đấy là một đô thị và ở đó anh ta phải mang trên đầu một bánh xe bén như lưỡi dao cạo. Lúc ấy, Bồ-tát mang hình hài một vị thiên tử đi thi hành một sứ mạng đến ngục Ussada. Khi trông thấy ngài, Mittavinda đọc bài kệ đầu theo hình thức một câu hỏi:

100. Việc xấu nào tôi đã trót gây,

Khiến trời nguyền rủa phận tôi đây?

Ôi, đầu tôi hẳn là nứt vỡ,

Vì bánh xe quay hành tội này.

Nghe thế, Bồ-tát đọc bài kệ thứ hai:

101. Từ bỏ cửa nhà đầy phước lạc,

Ðây thì dát ngọc, đấy pha lê,

Các phòng đều chói ngời vàng bạc,

Thảm cảnh do đâu đấy bạn về?

Thế rồi, Mittavinda đọc bài kệ thứ ba:

102. “Lạc thú nơi kia sẽ ngập tràn,

Chốn này kém cỏi chẳng so bằng.”

Ðấy là ý nghĩ gây tai ách,

Và đẩy tôi vào cảnh thảm thương.

Bồ-tát đọc những bài kệ sau cùng:

103. Từ bốn lên thành tám, Lên mười sáu, băm hai,

Lòng tham không biết thỏa, Cứ tăng trưởng lên hoài.

Và cứ thế đưa bạn, Sanh linh tham dục đầy,

Ðến khi chịu đày đọa, Ðầu mang bánh xe này.

104. Vậy tất cả thế nhân, Cứ đeo đòi tham ái,

Mãi vẫn chưa thỏa lòng, Vẫn đòi thêm, thêm mãi.

Ðường tham lam rộng lớn, Họ vẫn bước chân vào,

Rồi phải mang như bạn, Bánh xe này trên đầu.

Nhưng trong khi Mittavinda còn đang nói thì bánh xe rơi xuống chà nát anh ta, khiến anh ta không nói thêm được nữa. Còn vị thiên tử quay thẳng về trú xứ của mình ở trên trời.

***

Bậc Ðạo sư chấm dứt bài giảng và nhận diện tiền thân:

– Bấy giờ, Tỷ-kheo phóng dật là Mittavinda, còn Ta là vị thiên tử.