§295. CHUYỆN LOÀI HẠ LIỆT (Antajātaka)^[6] (J. II. 439)

Như chàng bò mộng, tấm thân ông...

Ðây là một chuyện nữa do bậc Ðạo sư kể tại cùng một nơi, cũng là những người ấy và các tình tiết câu chuyện cũng giống như trên đây.

***

Ngày xưa, khi Brahmadatta là vua xứ Ba-la-nại, Bồ-tát là thần cây thầu dầu mọc ở gần một ngôi làng kia. Ở trong làng có một con bò già bị chết. Người ta kéo xác bò và ném vào rừng cạnh cổng làng. Một con chó rừng đến ăn thịt xác ấy. Thế rồi, một con quạ cái đến đậu trên cây. Khi thấy chó rừng, quạ tìm cách nịnh hót xem có thể được một vài miếng thịt từ xác bò kia để ăn không. Vì vậy, nó đọc bài kệ thứ nhất:

133. Như chàng bò mộng, tấm thân ông,

Sinh hoạt như sư tử mạnh hùng,

Vinh hiển thay ông, vua các thú,

Ðừng quên một miếng tặng tôi cùng.

Nghe thế, chó rừng đọc bài kệ thứ hai:

134. Những ai gia thế trọng cao,

Mới ca ngợi đúng kẻ nào quý sang,

Cổ cô giống cổ chim công,

Quạ ơi, bay xuống mà dùng thịt đây.

Vị thần cây thấy như vậy liền đọc bài kệ thứ ba:

135. Loài thú hèn nhất là chó rừng,

Trong loài chim, quạ bét sau cùng,

Thầu dầu hạ liệt nhất loài mộc,

Ba thứ chung đây, tối hạ tầng!

***

Khi kể xong pháp thoại này, bậc Ðạo sư nhận diện tiền thân:

– Bấy giờ, Devadatta (Ðề-bà-đạt-đa) là con chó rừng kia, Kokālika là con quạ, vị thần cây ấy là Ta.