§286. CHUYỆN CON HEO SĀLŪKA (Sālūkajātaka) (J. II. 419)

Chớ ganh với món Liên Căn...

Chuyện này được bậc Ðạo sư kể tại Kỳ Viên về sự cám dỗ của một cô gái mập. Các tình tiết sẽ được trình bày trong Chuyện tiểu đạo sĩ Nārada.^[6]

Bậc Ðạo sư hỏi Tỷ-kheo ấy có thật đã yêu không, Tỷ-kheo ấy thưa vâng. Ngài hỏi:

– Ông yêu ai?

– Bạch Thế Tôn, con yêu cô gái mập.

Bậc Ðạo sư dạy:

– Này Tỷ-kheo, cô kia chính là mối họa của ông. Xưa kia cũng như bây giờ, ông đã trở thành đồ ăn cho đám đông vì đám cưới cô ấy.

Thế rồi, do thỉnh cầu của các Tỷ-kheo, Ngài kể một chuyện đời xưa.

***

Ngày xưa, khi Vua Brahmadatta trị vì Ba-la-nại, Bồ-tát sanh ra là một con bò đực, tên là Ðại Hồng Mao, có một con bò em nó là Tiểu Hồng Mao. Cả hai con đều làm việc cho một gia đình ở một làng kia.

Trong gia đình này có một cô gái dậy thì, được một gia đình kia hỏi xin cưới. Gia đình cô gái có một con heo tên là Sālūka (Liên Căn) đang được nuôi mập tròn để làm tiệc trong ngày đám cưới. Con heo thường nằm ngủ trong chuồng.^[7]

Một hôm Tiểu Hồng Mao bảo anh:

– Này anh, chúng ta làm việc cho gia đình này, giúp họ sinh sống. Thế mà họ chỉ cho chúng ta ăn cỏ và rơm; trong khi ấy, họ lại cho con heo kia ăn bột gạo với sữa, còn cho nó ngủ trong chuồng. Thử hỏi nó làm gì cho họ chứ?

Ðại Hồng Mao bảo em:

– Này em, chớ thèm thứ bột gạo pha sữa ấy của con heo. Người ta muốn làm thịt con heo nhân ngày đám cưới của tiểu thư nhà ta đấy. Hãy chờ vài ngày nữa, em sẽ thấy nó bị lôi ra khỏi chuồng, bị giết chết, bị xẻ ra từng miếng và bị khách khứa ăn thịt.

Nói xong, Ðại Hồng Mao sáng tác hai bài kệ đầu:

106. Chớ ganh với món Liên Căn,

Ðồ ăn của nó là phần tử vong,

Rạ rơm kia, hãy bằng lòng,

Dài lâu cuộc sống, riêng phần của em.

107. Chẳng bao lâu khách quen sẽ tới,

Chuyện trò vui, cười nói này kia,

Liên Căn sẽ bị chặt ra,

Với mồm há bẹp thật là đáng thương.

Ít ngày sau, khách dự lễ cưới đến. Sālūka bị giết để làm tiệc. Cả hai con bò thấy số phận heo như vậy, nghĩ rằng rơm rạ của riêng chúng nó vẫn là thứ tốt nhất.

Bậc Ðạo sư với trí tuệ toàn hảo, đọc bài kệ tiếp để giải thích sự việc:

108. Thấy Liên Căn trăm đường tội nghiệp,

Bị chặt rời, mõm bẹp phơi bày,

Ðôi bò mới tỏ, nói lời này,

“Rạ rơm thô thiển tốt may hơn nhiều.”

***

Khi kể xong pháp thoại này, bậc Ðạo sư tuyên thuyết tứ đế và ở phần kết thúc tứ đế, vị Tỷ-kheo kia đắc quả Dự lưu. Bậc Ðạo sư nhận diện tiền thân:

– Bấy giờ, cô gái mập mạp kia vẫn là một người trong cả hai câu chuyện. Tỷ-kheo bị ái nhiễm kia là Sālūka, Ānanda là Tiểu Hồng Mao, còn Ta chính là Ðại Hồng Mao.