§63. CHUYỆN LÂU ĐÀI CÓ CỖ XE NHỎ (Cūḷarathavimānavatthu) (Vv. 59; VvA. 259)

Tam tạng Thánh điển PGVN 05 » Kinh Tam tạng Thượng tọa bộ 05»

Kinh Tiểu Bộ Quyển 1
Hòa Thượng THÍCH MINH CHÂU dịch
NGUYÊN TÂM - TRẦN PHƯƠNG LAN

Phật giáo nguyên thủy/ Kinh tạng Pali/ Kinh Tiểu Bộ Quyển 1/ CHUYỆN THIÊN CUNG B. LÂU ĐÀI NAM GIỚI (PURISAVIMĀNA) / V. PHẨM ĐẠI XA (MAHĀRATHAVAGGA)

§63. CHUYỆN LÂU ĐÀI CÓ CỖ XE NHỎ (Cūḷarathavimānavatthu) (Vv. 59; VvA. 259)

Sau khi đức Thế Tôn diệt độ, Xá-lợi của Ngài được chia đều và theo sự lãnh đạo của Tôn giả Ðại Ca-diếp, chư Tăng được triệu tập để đọc lại giáo pháp. Chư vị đệ tử đến an trú mùa mưa, mỗi vị cùng đi với hội chúng của mình, sống ở nhiều nơi khác nhau để quan tâm chăm sóc quần chúng cần được dẫn dắt vào đạo.

Bấy giờ, Tôn giả Mahākaccāna (Ðại Ca-chiên-diên) trú tại một khu rừng ở vùng biên địa. Thời ấy, Vua Assaka đang ngự trị tại thành Pota của xứ Assaka. Vương tử Sujāta, con bà chánh hậu của vua, bị cha đuổi vì nghe theo lời nài nỉ của một tiểu thứ phi nên chàng phải vào rừng ở.

Vào thời đức cổ Phật Kassapa, mặc dù chàng đã làm Tỷ-kheo một dạo; về sau, chàng lại từ trần như một người thế tục và giờ đây tái sanh làm vương tử có tên Sujāta. Khi mẫu hậu chàng qua đời sớm, bà chánh hậu mới của vua cha chàng cũng có một hoàng nam, nhà vua hài lòng liền ban cho bà một điều ước.

Khi Sujāta lên mười sáu tuổi, chánh hậu đòi vua cha ban điều ước kia, bà yêu cầu nhà vua phong cho hoàng nam của bà làm người kế vị. Nhà vua từ chối, vì thái tử sẽ là người kế vị vua về sau. Song bà cứ tiếp tục làm phiền lòng vua để buộc vua phải giữ lời hứa, cho đến khi vua cảm thấy phải làm theo ý bà, đành rơi lệ bảo cho Sujāta biết sự việc.

Thái tử đau buồn trước nỗi khổ của vua cha, liền xin phép vào rừng ở ẩn. Nhà vua đề nghị xây cho chàng một thành phố khác, song chàng không thuận, chàng cũng không muốn được gửi sang ở với các vương tử nước láng giềng. Nhà vua ôm lấy con từ giã và cho chàng ra đi với lời dặn là chàng phải trở về khi vua băng hà để cai trị vương quốc.

Sống trong rừng với các sơn nhân; một hôm, chàng đi săn nai và đuổi theo con nai cho đến khi nó mất dạng gần túp lều lá của Trưởng lão Mahākaccāna, Tôn giả bèn ngâm kệ hỏi chàng như vầy:

981.

Chàng đứng dựa vào một chiếc cung,
Làm bằng gỗ tốt thật oai hùng,
Chàng là quý tộc, là vương tử,
Hay thợ săn lang bạt giữa rừng?

Sau đó chàng đáp lại, giải thích thân thế mình:

982.	Con là Vương tử Assaka, Tôn giả, con lang bạt thật xa, Vào chốn rừng già, xin nói rõ, Tên con thường gọi Sujāta.
983.	Con thường săn bắn các nai rừng, Con dấn sâu vào chốn đại lâm, Song chính nai kia, con chẳng thấy, Mà con thấy được Đại tôn nhân

Vị Trưởng lão đáp lại với lời chào đón ân cần:

984.	Xin đón chào chàng, đại quý nhân, Thấy chàng trong dạ thật vui mừng, Này đây nước lạnh, xin chàng lấy, Vì thế chàng đi rửa sạch chân.
985.	Nước uống này đây mát biết bao, Ðem từ trong núi đá hang sâu, Uống ngay nước mát, này Vương tử, Và hãy ngồi trên thảm cỏ lau!

Và Vương tử đáp lại lời chào đón ân cần của Trưởng lão:

986.	Lời Ngài nghe quả thật êm tai, Bậc Đại Trí nhân, ấy chính Ngài, Vừa nói những lời hiền dịu quá, Thiện tâm nhằm chủ đích cao vời.
987.	Ngài thích thú sao lại ở rừng? Xin Ngài hãy nói, hỡi Hiền vương! Lắng nghe đường lối Ngài khuyên bảo, Con sẽ hành theo pháp đúng đường

Bấy giờ, Trưởng lão nói đến cách thực hành đạo pháp chánh chơn của chính
mình, cũng thích hợp với chàng nữa:

988.	Không sát hại sinh vật mọi loài, Tránh xa trộm cắp ấy niềm vui, Lòng không tà dục, này Vương tử, Và rượu nồng say dứt bỏ rồi.
989.	Tránh xa ác pháp, sống công bằng, Học tập nhiều và biết nhớ ân, Những việc này đây cần tán thán, Là điều xứng đáng giữa phàm trần.
990.	Vương tử giờ đây hãy biết rằng, Trong vòng năm tháng sắp qua dần, Có cơ chàng gặp Diêm vương diện, Vậy hãy lo mau giải thoát thân!

Sau đó, Vương tử hỏi về phương tiện giải thoát mình:

991.

Ðến xứ nào, nay con phải đi,
Con cần thực hiện việc làm gì,
Hoặc là tri thức nào cần học,
Ðể khỏi thành già chết thế kia?

Rồi Trưởng lão ngâm kệ thuyết pháp cho chàng:

992.	Chẳng miền nào ở cõi trần gian, Ðể học gì hay có việc làm, Vương tử đến kia mong có được, Con người không lão tử, suy tàn.
993.	Những người đại phú lắm kho tàng, Hay võ tướng quyền quý, quốc vương, Dầu đủ bạc vàng và thóc lúa, Cũng không thoát lão tử thông thường.
994.	Chắc chàng đã biết các vương tôn, Con của Andha thật tráng cường, Vô địch, song khi dứt thọ mạng, Những người này cũng phải tan xương.
995.	Chẳng ai võ tướng, Bà-la-môn, Nô lệ, dân quê, hạng quét đường, Hoặc có người nào nhờ đẳng cấp, Không già, không chết, mãi trường tồn.
996.	Những người đọc mật chú thiêng liêng, Từ sáu nguồn kinh của Phạm thiên, Dẫu các người này nhờ kiến thức, Cũng không thoát lão tử triền miên.
997.	Dù người giác ngộ, bậc tu nhân, Ðã đạt tịnh tâm, chế ngự thân, Ngay các bậc Hiền nhân khổ hạnh, Ðúng thời cũng bỏ xác phàm trần.
998.	Thậm chí A-la-hán trí minh, Vô ưu, phận sự đã hoàn thành, Ðến thời cũng đặt thân này xuống, Vào lúc diệt vong, thiện ác dừng

Bấy giờ, nam tử nói đến những việc chính chàng cần phải làm:

999.

Các kệ Ngài ngâm thật khéo thay,
Hiền nhân, mục đích quý cao vầy.
Nhớ lời vàng ngọc, con an tịnh,
Xin hãy cho con nương tựa đây!

Sau đó, Trưởng lão ngâm kệ dạy bảo chàng:

1000.

Ðừng tìm nương tựa ở nơi ta,
Hãy hướng đến ngay đức Phật-đà,
Là bậc Ðại Hùng, Ngài Thích Tử,
Ta từng quy ngưỡng những ngày qua.

Chàng trai lại hỏi:

1001.

Ở xứ nào đâu có Ðạo sư,
Kính thưa Tôn giả, tự bây giờ,
Con đi yết kiến Ngài Vô Thượng,
Thắng Giả oai hùng của chúng ta?

Trưởng lão đáp:

1002.

Ở xứ nào đâu có Ðạo sư,
Kính thưa Tôn giả, tự bây giờ,
Con đi yết kiến Ngài Vô Thượng,
Thắng Giả oai hùng của chúng ta?

Khi Vương tử đã nghe Trưởng lão thuyết pháp, chàng được an trú vào tam quy và ngũ giới, vì thế chàng nói:

1003.	Giá đức Phật-đà, Ðại Ðạo sư, Vẫn còn trụ thế đến bây giờ, Hẳn con sẽ nguyện đi ngàn dặm, Ðể yết kiến Ngài thỏa ước mơ.
1004.	Song chính vì nay bậc Ðạo sư, Ðã hoàn toàn Tịch diệt vô dư, Con xin Tôn giả cho an trú, Vào bậc Ðại Hùng của chúng ta.
1005.	Con đến quy y Phật, Thế Tôn, Và con quy ngưỡng Pháp vô song, Và con quy ngưỡng toàn Tăng chúng, Của cả trời, người ở thế gian.
1006.	Từ nay con tránh giết muôn loài, Không lấy các tài vật của ai, Không uống rượu nồng, không nói dối, Và tri túc với vợ mình thôi.

Trưởng lão nói như vầy:

– Bây giờ, chàng hãy về với vua cha, đời sống của chàng thật ngắn ngủi, chàng sẽ chết trong vòng năm tháng nữa thôi, vậy hãy làm công đức thiện sự!

Chàng trai làm theo lời dạy và chỉ sau bốn tháng, chàng từ trần rồi tái sanh vào cõi trời Ba Mươi Ba. Nhờ uy lực công đức của chàng, một cỗ xe được trang hoàng bảy báu vật xuất hiện dài bảy do-tuần. Xe có cả đoàn hộ tống hàng ngàn tiên nữ.

Khi vua cha đã cử hành tang lễ cho con và dâng cúng đại lễ lên chư Tăng xong, vua đến cúng dường bảo tháp trong tinh xá. Vị Trưởng lão cũng đến đó. Còn vị thiên tử giáng trần trong cỗ xe thiên giới kia, đảnh lễ Trưởng lão và chào mừng vua cha.

Trưởng lão ngâm kệ hỏi chàng:

1007.	Như vạn hào quang của mặt trời Xoay vần chiếu sáng khắp nơi nơi, Cỗ xe vĩ đại chàng đang ngự, Giăng trải chung quanh bảy dặm dài.
1008.	Bao phủ bên trên các phiến vàng, Ngọc trai, ngọc thạch cẩn toàn thân, Các khung chạm trổ đầy vàng bạc, Lam ngọc khéo tô điểm tuyệt trần.
1009.	Trang trí mặt tiền, lam ngọc xanh, Càng xe, hồng ngọc vẽ nên hình, Cân đai, bầy ngựa toàn vàng bạc, Làm đẹp xe lao vút thật nhanh.
1010.	Chàng đang đứng giữa chiếc xe vàng, Vượt hẳn quần tiên hộ tống chàng, Trông chàng chẳng khác ngôi Thiên chủ, Trong chiếc thiên xa, ngựa cả ngàn, Thiên tử lừng danh và đại lực, Nhờ đâu chàng được cảnh huy hoàng?

Khi được Trưởng lão hỏi vậy, thiên tử giải đáp qua các vần kệ:

1011.	Tôn giả, con là thái tử xưa, Tên con thường gọi Sujāta, Nhờ Ngài bi mẫn cho con được, An trú vào trong giới tại gia.
1012.	Vì biết đời con sắp sửa tàn, Ngài đem Xá-lợi Ðạo sư ban, Bảo: “Sujāta hãy nghiêng mình lễ, Việc ấy cho con lợi lạc tràn.”
1013.	Khi con đã kính lễ nghiêm trang, Hương liệu, vòng hoa được cúng dường, Con bỏ xác thân phàm tục ấy, Và lên vườn Hỷ Lạc thiên đường.
1014.	Trong vườn Hỷ Lạc, Nandana, Nơi lắm bầy chim đến điểm tô, Con được cả đoàn tiên hộ tống, Hân hoan xem vũ nhạc đồng ca

Nói vậy xong, vị thiên tử đảnh lễ Trưởng lão và giã từ vua cha rồi lên xe trở về thiên giới. Trưởng lão kể lại toàn bộ câu chuyện đã diễn ra giữa đôi bên với các Trưởng lão kết tập kinh điển vào thời kỳ họp hội đồng của chư vị.

Chúng tôi khuyến khích các hình thức truyền bá theo tinh thần phi vụ lợi với điều kiện: không được thay đổi nội dung và phải ghi rõ xuất xứ của trang web này.

Hello, world! This is a toast message.