Phật giáo nguyên thủy/ Kinh tạng Pali/ Kinh Tiểu Bộ Quyển 1/ KINH PHẬT TỰ THUYẾT/ VIII. PHẨM DÂN LÀNG PĀṬALI (PĀṬALIGĀMIYAVAGGA)

§8. KINH VISĀKHĀ (Visākhāsutta)¹²⁵ (Ud. 91)

78. Như vầy tôi nghe.

Một thời, Thế Tôn trú ở Sāvatthi, tại Ðông Viên Lộc Mẫu giảng đường. Lúc bấy giờ, người cháu trai của Visākhā, mẹ của Migāra, khả ái và dễ thương bị mạng chung. Và Visākhā, mẹ của Migāra, với áo đẫm ướt, với tóc đẫm ướt, sáng sớm đi đến Thế Tôn; sau khi đến, đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên. Thế Tôn nói với Visākhā, mẹ của Migāra, đang ngồi một bên:

– Này Visākhā, bà từ đâu đến, với áo đẫm ướt, với tóc đẫm ướt, đi đến đây quá sớm như vậy?

– Bạch Thế Tôn, đứa cháu khả ái dễ thương của con đã mạng chung. Cho nên con, với áo đẫm ướt, với tóc đẫm ướt, con đến đây sáng sớm như vậy.

– Này Visākhā, bà có muốn con và cháu đông như người ở Sāvatthi không?

– Bạch Thế Tôn, con muốn con và cháu đông như người ở Sāvatthi.

– Nhưng này Visākhā, có bao nhiêu người ở Sāvatthi mạng chung hàng ngày?

– Bạch Thế Tôn, có mười người ở Sāvatthi mạng chung hàng ngày, chín... tám... bảy… sáu... năm... bốn... ba... hai. Bạch Thế Tôn, có một người ở Sāvatthi mạng chung hàng ngày. Bạch Thế Tôn, Sāvatthi không có thoát được số người bị chết.

– Bà nghĩ thế nào, này Visākhā? Như vậy, bà có khi nào được khỏi áo bị ướt, hay khỏi tóc bị ướt không?

– Thưa không, bạch Thế Tôn. Thật là vừa đủ cho con, bạch Thế Tôn, số nhiều như vậy về con và về cháu!

– Này Visākhā, những ai có một trăm người thân yêu, những người ấy có một trăm sự đau khổ. Những ai có chín mươi người thân yêu, những người ấy có chín mươi sự đau khổ. Những ai có tám mươi người thân yêu, những người ấy có tám mươi sự đau khổ. Những ai có bảy mươi... có sáu mươi... có năm mươi... có bốn mươi... có ba mươi... có hai mươi... có mười... có chín... có tám... có bảy... có sáu... có năm... có bốn... có ba... có hai... có một người thân yêu, những người ấy có một sự đau khổ. Những ai không có người thân yêu, những người ấy không có sự đau khổ. Ta nói rằng, họ là người không có sầu, không có tham đắm, không có ưu não.

Rồi Thế Tôn, sau khi hiểu biết ý nghĩa này, ngay trong lúc ấy, nói lên lời cảm hứng:

Tham khảo:

¹²⁵ Tham chiếu: Netti. 63; Pe. 1; Xuất diệu kinh “Niệm phẩm” 出曜經念品 (T.04. 0212.6. 0649a06); Pháp tập yếu tụng kinh “Ái lạc phẩm” 法集要頌經愛樂品 (T.04. 0213.5. 0779c23).