Phật giáo nguyên thủy/ Kinh tạng Pali/ Kinh Tiểu Bộ Quyển 1/ KINH PHẬT TỰ THUYẾT/ III. PHẨM NANDA (NANDAVAGGA)

§3. KINH YASOJA (Yasojasutta)⁴⁸ (Ud. 24)

23. Như vầy tôi nghe.

Một thời, Thế Tôn trú ở Sāvatthi, tại Jetavana, khu vườn ông Anāthapiṇḍika. Lúc bấy giờ, khoảng năm trăm Tỷ-kheo do Yasoja dẫn đầu, đã đến Sāvatthi để yết kiến Thế Tôn. Các Tỷ-kheo mới đến ấy, trong khi chào thăm các Tỷ-kheo sở tại, sắp đặt sàng tọa, sửa soạn y bát, gây tiếng ồn ào to lớn. Thế Tôn bảo Tôn giả Ānanda:

– Này Ānanda, tiếng ồn ào to lớn này là gì, như các người đánh cá cướp giật cá?

– Bạch Thế Tôn, có năm trăm Tỷ-kheo này, dẫn đầu là Yasoja, đã đến Sāvatthi để yết kiến Thế Tôn. Các Tỷ-kheo mới đến ấy... gây nên tiếng ồn ào to lớn.

– Này Ānanda, hãy nhân danh Ta nói với các Tỷ-kheo ấy: “Bậc Ðạo sư gọi các Tôn giả.”

– Thưa vâng, bạch Thế Tôn.

Tôn giả Ānanda vâng đáp Thế Tôn, đi đến các Tỷ-kheo ấy; sau khi đến, nói với các Tỷ-kheo ấy:

– Bậc Ðạo sư gọi các Tôn giả!

– Thưa vâng, Hiền giả.

Các Tỷ-kheo ấy vâng đáp Tôn giả Ānanda, đi đến Thế Tôn; sau khi đến, đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên. Thế Tôn nói với các Tỷ-kheo ấy đang ngồi một bên:

– Này các Tỷ-kheo, tiếng ồn ào to lớn này là gì, như các người đánh cá cướp giật cá?

Tôn giả Yasoja bạch Thế Tôn:

– Bạch Thế Tôn, có năm trăm Tỷ-kheo này đã đến Sāvatthi để yết kiến Thế Tôn. Các Tỷ-kheo mới đến này... gây nên tiếng ồn ào to lớn.

– Này các Tỷ-kheo, hãy đi đi! Ta đuổi các ông, các ông không xứng đáng được sống gần Ta!

– Thưa vâng! Bạch Thế Tôn.

Các Tỷ-kheo ấy vâng đáp Thế Tôn, từ chỗ ngồi đứng dậy, đảnh lễ Thế Tôn, thân hữu hướng về Ngài, dọn dẹp sàng tọa, cầm lấy y bát, đi đến dân chúng Vajjī, tiếp tục bộ hành giữa dân chúng Vajjī rồi đi đến con sông Vaggumudā; sau khi đến, dựng lên chòi lá trên bờ sông Vaggumudā, an cư mùa mưa tại chỗ ấy. Rồi Tôn giả Yasoja, sửa soạn an cư, bảo các Tỷ-kheo:

– Thưa các Hiền giả, Thế Tôn đuổi chúng ta vì lợi ích, vì hạnh phúc cho chúng ta, vì khởi lên lòng từ mẫn đối với chúng ta. Này chư Hiền, chúng ta hãy sống cho thật đúng pháp, chúng ta sống như thế nào để Thế Tôn có thể hoan hỷ!

– Thưa vâng, Hiền giả.

Các Tỷ-kheo vâng đáp Tôn giả Yasoja. Rồi các Tỷ-kheo ấy sống viễn ly, không phóng dật, nhiệt tâm, tinh cần, và trong thời gian an cư, tất cả đều chứng ngộ Ba minh.

Rồi Thế Tôn, sau khi ở tại Sāvatthi cho đến khi vừa ý thì bộ hành đi Vesāli. Cứ đi như vậy, sau cùng Ngài đến Vesāli. Tại đấy, Thế Tôn trú ở Ðại Lâm, tại ngôi nhà có nóc nhọn. Rồi Thế Tôn, với tâm của mình tác ý đến tâm các Tỷ- kheo ở trên bờ sông Vaggumudā, gọi Tôn giả Ānanda: “Như có hào quang, này Ānanda, là phương ấy; như có ánh sáng, này Ānanda, là phương ấy. Tại phương ấy, các Tỷ-kheo đang sống trên bờ sông Vaggumudā. Thật là không nhàm chán cho Ta nếu được đi và tác ý đến phương ấy. Này Ānanda, hãy gửi một sứ giả đến các Tỷ-kheo ở trên bờ sông Vaggumudā và nói: ‘Bậc Ðạo sư cho gọi các Tôn giả. Bậc Ðạo sư muốn gặp các Tôn giả.’”

– Thưa vâng, bạch Thế Tôn.

Tôn giả Ānanda vâng đáp Thế Tôn, đi đến một Tỷ-kheo; sau khi đến, nói với Tỷ-kheo ấy:

– Hãy đi, này Hiền giả, hãy đi đến các Tỷ-kheo ở trên bờ sông Vaggumudā; sau khi đến, nói với các Tỷ-kheo ấy như sau: “Bậc Ðạo sư cho gọi các Tôn giả. Bậc Ðạo sư muốn gặp các Tôn giả.”

– Thưa vâng, Hiền giả.

Vị Tỷ-kheo ấy vâng đáp Tôn giả Ānanda, như một người lực sĩ duỗi cánh tay đang co lại, hay co lại cánh tay đang duỗi ra, cũng vậy, vị ấy biến mất ở ngôi nhà có nóc nhọn tại Ðại Lâm và hiện ra trước mắt các Tỷ-kheo ở trên bờ sông Vaggumudā. Rồi Tỷ-kheo ấy nói với các Tỷ-kheo ở trên bờ sông Vaggumudā:

– Bậc Ðạo sư cho gọi các Tôn giả. Bậc Ðạo sư muốn gặp các Tôn giả.

– Thưa vâng, Hiền giả.

Các Tỷ-kheo vâng đáp vị Tỷ-kheo ấy, sau khi dọn dẹp sàng tọa, cầm y bát, ví như một nhà lực sĩ... co lại cánh tay đang duỗi ra, cũng vậy, các Tỷ-kheo ấy biến mất ở trên bờ sông Vaggumudā, và hiện ra ở Ðại Lâm, tại ngôi nhà có nóc nhọn, trước mặt Thế Tôn. Lúc bấy giờ, Thế Tôn đang ngồi trong thiền định bất động.⁴⁹ Các Tỷ-kheo ấy suy nghĩ: “Nay Thế Tôn đang an trú trong loại an trú nào?” Rồi các Tỷ-kheo ấy suy nghĩ: “Thế Tôn nay đang an trú trong loại an trú bất động.” Và tất cả các Tỷ-kheo ấy ngồi xuống trong định bất động.

Tôn giả Ānanda, khi đêm đã gần mãn, canh một đã gần qua, từ chỗ ngồi đứng dậy, đắp y vào một bên vai, chắp tay hướng đến Thế Tôn và bạch Thế Tôn:

– Ðêm đã gần mãn, canh một đã gần qua, các Tỷ-kheo mới đến ngồi đã lâu. Bạch Thế Tôn, Thế Tôn hãy chào đón các Tỷ-kheo mới đến!

Ðược nghe nói vậy, Thế Tôn giữ im lặng. Lần thứ hai, Tôn giả Ānanda, sau khi đêm đã gần mãn, canh giữa đã gần qua, từ chỗ ngồi đứng dậy, đắp y vào một bên vai, chắp tay hướng đến Thế Tôn và bạch Thế Tôn:

– Bạch Thế Tôn, đêm đã gần mãn, canh giữa đã gần qua, các Tỷ-kheo mới đến ngồi đã lâu. Bạch Thế Tôn, Thế Tôn hãy chào đón các Tỷ-kheo mới đến!

Lần thứ hai, Thế Tôn giữ im lặng. Lần thứ ba, Tôn giả Ānanda, khi đêm đã gần mãn, canh cuối đã gần qua, rạng đông đã ló dạng, đêm đã có bộ mặt hoan hỷ,50 từ chỗ ngồi đứng dậy, đắp y vào một bên vai, chắp tay hướng về Thế Tôn và bạch Thế Tôn:

– Bạch Thế Tôn, đêm đã gần mãn, canh cuối đã gần qua, rạng đông đã ló dạng, đêm đã có bộ mặt hoan hỷ, các Tỷ-kheo mới đến ngồi đã lâu... Thế Tôn hãy chào đón các Tỷ-kheo mới đến!

Rồi Thế Tôn xuất khỏi định ấy, bảo Tôn giả Ānanda:

– Nếu ông có hiểu biết, này Ānanda, ông sẽ không nói như vậy. Này Ānanda, Ta và năm trăm Tỷ-kheo này, tất cả đang nhập định bất động.

Rồi Thế Tôn, sau khi hiểu biết ý nghĩa này, ngay trong lúc ấy, nói lên lời cảm hứng:

Tham khảo:

⁴⁸ Tham chiếu: M. I. 456, Cātumasutta (Kinh Cātumā), số 67; Xuất diệu kinh “Sa-môn phẩm” 出曜經 沙門品 (T.04. 0212.33. 0764c15); Pháp tập yếu tụng kinh “Bật-sô phẩm” 法集要頌經苾芻品 (T.04. 0213.32. 0796b16).

⁴⁹ Chú giải giải thích là định do thiền thứ tư tăng thịnh.

⁵⁰ Nandimukhiyā rattiyā: Được rạng đông chói sáng, bóng tối đang tan biến dần.