Phật giáo nguyên thủy/ Kinh tạng Pali/ Kinh Tiểu Bộ Quyển 1/ TRƯỞNG LÃO TĂNG KỆ/ CHƯƠNG II HAI KỆ (DUKANIPĀTA)/ III. PHẨM THỨ BA (TATIYAVAGGA)

§147. KỆ NGÔN CỦA TRƯỞNG LÃO NANDAKA (Nandakattheragāthā) (Thag. 23; ThagA. II. 48)

Trong thời đức Phật hiện tại, ngài sanh ở Campā, trong một gia đình thị dân và được đặt tên là Nandaka. Ngài là em trai của Bharata [sẽ được nói đến sau]. Cả hai được nghe Soṇa Koḷivisa thuyết pháp liền xuất gia, nghĩ rằng:

“Soṇa được nuôi dưỡng tế nhị còn xuất gia được huống là chúng ta?” Bharata chứng ngay Sáu thắng trí, còn Nandaka vì còn nhiều tư tưởng không trong sạch, không thể làm chủ trong sự quán chiếu, chỉ có thể kiên nhẫn hành trì. Rồi Bharata muốn giúp đỡ ngài, bảo ngài làm thị giả và cả hai cùng ra đi. Ngồi bên vệ đường, Bharata thuyết pháp cho ngài về thiền quán.

Có một đoàn lữ hành đi ngang qua, một con bò đực kéo xe qua vũng bùn không nổi nên ngã quỵ xuống. Ngài dạy cởi con bò khỏi chiếc xe cho nó ăn cỏ, uống nước. Con bò khỏi sự mệt nhọc lại được cột vào xe, với sức mạnh được bồi dưỡng, con bò kéo xe qua được vũng bùn. Bharata nói:

– Này em Nandaka, em có thấy hiện tượng ấy không?

– Thưa anh, em có thấy. – Vậy hãy tìm hiểu ý nghĩa! Và Nandaka nói:

– Như con bò được bồi dưỡng lấy lại sức mạnh, ta cần phải tự lực lôi mình ra khỏi vũng bùn lầy của tái sanh!

Dùng sự kiện này là một đề mục thiền quán, ngài đã chứng được quả A-lahán. Rồi ngài tuyên bố chánh trí của mình cho người anh nghe với những bài kệ: