Phật giáo nguyên thủy/ Kinh tạng Pali/ Kinh Tiểu Bộ Quyển 1/ TRƯỞNG LÃO TĂNG KỆ/ CHƯƠNG XVI. HAI MƯƠI KỆ (VĪSATINIPĀTA)

§257. KỆ NGÔN CỦA TRƯỞNG LÃO PĀRĀPARIYA

(Pārāpariyattheragāthā) (Thag. 84; ThagA. III. 73)

Ðời sống của ngài đã được nói đến ở trên.²³ Các kệ trước được nói lên khi đức Bổn sư còn hiện tiền, khi ngài chưa chứng quả A-la-hán, về vấn đề sáu lực (năm căn và ý). Những bài kệ sau đây được nói lên khi đức Bổn sư đã viên tịch và khi ngài sắp sửa mạng chung. Trong những bài kệ này, ngài nói lên tương lai của các Tỷ-kheo khi họ theo tà pháp.
[Câu kệ đầu do các vị kết tập thêm vào:]

920.

Ðây là những tư tưởng,
Của một vị Sa-môn,
Tại rừng gọi Ðại Lâm,
Khi rừng đang trổ hoa,
Ngài ngồi chỉ một mình,
Viễn ly, tâm thiền định.

921.

Khác thay những uy nghi,
Của những vị Tỷ-kheo,
Khi bậc Tối Thượng Nhân,
Bậc Thế Tôn còn sống,
Còn nay điều được thấy,
Thật sai khác đi nhiều.

922.

Y để ngăn gió lạnh,
Ðể che điều xấu hổ,
Họ thọ dụng tiết độ,
Biết đủ từ đâu đến.

923.

Vị ngon hay vị dở,
Ðược ít hay được nhiều,
Họ thọ dụng món ăn,
Chỉ cần nuôi mạng sống,
Tâm không có tham lam,
Cũng không có say đắm.

924.

Các đồ vật để sống,
Hay các loại dược phẩm,
Họ không quá tha thiết,
Như đối lậu hoặc diệt.

925.

Dưới gốc cây trong rừng,
Hay trong hang, trong động,
Chuyên tâm tu viễn ly,
Sống lấy vậy cứu cánh.

926.

Sống khiêm tốn, giản dị,
Nhu hòa, ý kham nhậm,
Với cử chỉ tao nhã,
Không nói năng quàng xiên,
Tâm tư hướng lợi ích,
Cho mình và cho người.

927.

Do vậy sở hành họ,
Thật dễ thương, tốt lành,
Khi họ đi, họ ăn,
Khi họ thọ dụng gì,
Cử chỉ uy nghi họ,
Như dòng dầu trơn mướt.

928.

Mọi lậu hoặc đoạn tận,
Ðại thiền, đại thiện lợi,
Nay những Trưởng lão ấy,
Ðã hoàn toàn Niết-bàn,
Ngày nay thật ít vị,
Giống như các vị ấy.

929.

Do thiện pháp, trí tuệ,
Bị hao mòn tiêu diệt,
Lời dạy bậc Chiến Thắng,
Tổng hợp mọi tối thượng,
Về dự án hình thức,
Bị sụp đổ hao mòn.

930.

Các pháp thuộc tà ác,
Thời đại bị uế nhiễm,
Ðối với họ những vị,
An trú trong viễn ly,
Hy vọng được chứng ngộ,
Các Diệu pháp còn lại.

931.

Uế nhiễm họ tăng trưởng,
Ảnh hưởng xấu nhiều người,
Họ hình như chơi giỡn,
Với những kẻ ngu si,
Như bọn quỷ la-sát,
Ðùa giỡn với kẻ điên.

932.

Bị uế nhiễm chinh phục,
Chạy theo nhiễm này nọ,
Ðối với vật uế nhiễm,
Họ như người la to,
Những đồ vật lấy được.

933.

Từ bỏ Chơn diệu pháp,
Họ cãi lộn với nhau,
Họ chạy theo tà kiến,
Họ nghĩ: “Ðây tốt hơn.”

934.

Từ bỏ, xoay lưng lại,
Tài sản, con và vợ,
Do nhân muỗng đồ xin,
Họ làm việc không xứng.

935.

Họ ăn đến đầy bụng,
Họ nằm phơi ra ngủ,
Sau khi thức, họ nói,
Ðiều bậc Ðạo sư trách.

936.

Mọi mỹ nghệ thủ công,
Họ tôn trọng học tập,
Nội tâm không an tịnh,
Bỏ mặc hạnh Sa-môn.

937.

Ðất, dầu, các loại bột,
Nước, chỗ ngồi, cơm ăn,
Họ tặng cho cư sĩ,
Hy vọng được nhiều hơn.

938.

Cây tăm để xỉa răng,
Loại trái kapiṭṭha,
Lá hoa để nhai ăn,
Ðồ khất thực đầy đủ,
Cùng các loại trái xoài,
Và trái āmalaka.

939.

Với các loại dược phẩm,
Họ giống như thầy thuốc,
Họ làm các công việc,
Chẳng khác người thế tục,
Họ trang sức y phục,
Giống như các kỹ nữ,
Họ tự tỏ quyền uy,
Chẳng khác người hoàng tộc.

940.

Giả dối và lừa đảo,
Ngụy chứng và man trá,
Với rất nhiều thủ đoạn,
Ðể thọ hưởng tài vật.

941.

Sử dụng cách lường gạt,
Chạy theo những mưu chước,
Dùng phương tiện sinh sống,
Kéo về nhiều tài sản.

942.

Họ quy tụ hội chúng,
Vì nghề không vì pháp,
Họ thuyết pháp quần chúng,
Vì lợi không vì nghĩa.

943.

Những người ngoài Tăng đoàn,
Lại tranh luận, cãi nhau,
Về quyền lợi Tăng đoàn,
Không tàm quý, liêm sỉ,
Họ tự mình nuôi sống,
Với quyền lợi kẻ khác.

944.

Một số thiếu tín thành,
Dầu đầu trọc đắp y,
Mong muốn được kính trọng,
Ham quyền lợi danh vọng.

945.

Như vậy như hiện nay,
Nhiều việc đã đọa lạc,
Thật không còn dễ dàng,
Như thời lúc trước nữa,
Hoặc cảm xúc chứng đắc,
Ðiều chưa được xúc chứng,
Hoặc gìn giữ duy trì,
Ðiều đã được xúc chứng.

946.

Như người không mang giày,
Ði trên chỗ có gai,
Luôn luôn giữ chánh niệm,
Cũng vậy vị ẩn sĩ,
Khi đi vào trong làng,
Cần gìn giữ chánh niệm.

947.

Nhớ vị tu đời trước,
Nhớ nếp sống của họ,
Dầu nay thời hậu lai,
Vẫn có thể xúc chứng,
Con đường đạo bất tử.

948.

Như vậy vị Sa-môn,
Trong rừng cây sāla,
Các căn có tu tập,
Nói lên lời như vậy,
Phạm chí nhập Niết-bàn,
Ẩn sĩ đoạn tái sanh.

Tham khảo:

23 Xem Thag. v. 249, Pārāpariyattheragāthā (Kệ ngôn của Trưởng lão Pārāpariya).