Phật giáo nguyên thủy/ Kinh tạng Pali/ Kinh Tiểu Bộ Quyển 1/ TRƯỞNG LÃO TĂNG KỆ/ CHƯƠNG XVI. HAI MƯƠI KỆ (VĪSATINIPĀTA)

§253. KỆ NGÔN CỦA TRƯỞNG LÃO SELA

 (Selattheragāthā)¹¹ (Thag. 78; ThagA. III. 46)

Ðược sanh trong thời đức Phật hiện tại, ở Aṅguttarāpa, trong một gia đình Bà-la-môn, tại một làng Bà-la-môn ở Āpana, ngài được đặt tên là Sela. Khi đến tuổi trưởng thành, ngài vẫn sống ở đấy, rất giỏi về ba tập Vệ-đà, các nghệ thuật Bà-la-môn và còn dạy Mantra (thần chú) cho ba trăm thanh niên Bà-la-môn. Lúc bấy giờ, Thế Tôn rời Sāvatthi, đang du hành ở Aṅguttarāpa với một ngàn hai trăm năm mươi vị Tỷ-kheo. Biết được tám tánh thuần thục của Sela và các đệ tử, đức Phật dừng lại tại một khu rừng. Rồi ẩn sĩ Keniya, sau khi mời bậc Ðạo sư và chúng Tỷ-kheo dùng cơm vào ngày hôm sau, đang sửa soạn rất nhiều món đồ ăn. Khi ấy, Sela với ba trăm đệ tử đến thăm am thất và hỏi: “Phải chăng Keniya đang sửa soạn để đón mừng vị đại thần của vua?” Keniya trả lời: “Ngày mai, tôi thỉnh đức Phật, đấng Thế Tôn đến.” Sela cảm thấy hết sức xúc cảm với chữ “đức Phật”, đã cùng Phật với các thanh niên đệ tử của mình đi đến gặp ngay đức Phật. Sau khi nói lên những lời chào đón hỏi thăm lễ phép, ngồi xuống một bên, ngài chiêm ngưỡng các tướng tốt của đức Phật và nghĩ rằng: “Một vị có những tướng tốt như vậy, một là sẽ thành vị Chuyển Luân Thánh Vương, hai là sẽ thành Phật. Ta cũng nghe rằng một vị Phật khi nghe tán thán về mình sẽ lộ rõ chân tướng Phật của mình. Còn nếu chưa thành Phật, khi nghe tán thán về đức Phật sẽ cảm thấy khó chịu và bất mãn.” Rồi ngài quyết định nói lên lời tán thán đức Phật như sau:

818.

Thân trọn đủ, chói sáng,
Khéo sanh và đẹp đẽ,
Thế Tôn sắc vàng chói,
Răng trơn láng, tinh cần.

819.

Ðối với người khéo sanh,
Những tướng tốt trang trọng,
Ðều có trên thân Ngài,
Tất cả Ðại nhân tướng.

820.

Mắt sáng, mặt tràn đầy,
Cân đối, thẳng, hoàn mỹ,
Giữa Sa-môn, Tăng chúng,
Ngài chói như mặt trời.

821.

Vị Tỷ-kheo tướng đẹp,
Da sáng như vàng chói,
Với hạnh Sa-môn Ngài,
Cần gì sắc tối thượng.

822.

Ngài xứng bậc Ðại Vương,
Chuyển luân xa, luân chủ,
Chiến thắng khắp bốn phương,
Bậc Chúa Tể Diêm-phù.

823.

Vương tộc, hào phú vương,
Là chư hầu của Ngài,
Là vua giữa các vua,
Là Giáo chủ loài người,
Hãy trị vì quốc độ,
Tôn giả Gotama!

Thế Tôn hoàn thành ước nguyện của Sela, trả lời:

824.

Sela, Ta là Vua!
Bậc Pháp Vương Vô Thượng,
Ta chuyển bánh xe pháp,
Bánh xe chưa từng chuyển.

Phạm chí Sela nói:

825.

Ngài tự nhận Giác Ngộ,
Bậc Pháp Vương Vô Thượng,
Ta chuyển bánh xe pháp,
Gotama nói vậy.

826.

Ai sẽ là tướng quân?
Là đệ tử Tôn giả?
Ai theo giữ truyền thống,
Xứng đáng bậc Ðạo sư?
Sau Ngài ai sẽ chuyển,
Pháp luân Ngài đã chuyển?

Tôn giả Sāriputta đang ngồi bên phải Thế Tôn, hào quang ánh vàng rực rỡ. Thế Tôn chỉ Sāriputta và nói:

827.

[Thế Tôn:] “Này Sela,
Ta chuyển bánh xe pháp,
Bánh xe pháp vô thượng,
Chính Sāriputta,
Chuyển bánh xe Chánh pháp,
Thừa tự Như Lai vị.

828.

Cần biết, Ta đã biết,
Cần tu, Ta đã tu,
Cần đoạn, Ta đã đoạn,
Do vậy Ta là Phật,
Hỡi này Bà-la-môn.

829.

Còn gì nghi ở Ta,
Hãy gác bỏ một bên,
Hãy giải thoát khỏi chúng,
Hỡi này Bà-la-môn.

830.

Thấy được bậc Chánh Giác,
Thật thiên nan, vạn nan,
Bậc Chánh Giác ra đời,
Thật thiên nan, vạn nan,
Ta là bậc Chánh Giác,
Bậc Y Vương Vô Thượng,
Hỡi này Bà-la-môn.

831.

Là Phạm thiên khó sánh,
Nhiếp phục các ma quân,
Hàng phục mọi đối nghịch,
Ta hân hoan không sợ.”

Bà-la-môn Sela hoàn toàn tin tưởng vào Thế Tôn, muốn xuất gia và thưa rằng:

832.

Chư Tôn giả hãy nghe,
Như bậc Có Mắt giảng,
Bậc Y Vương Ðại Hùng,
Sư tử rống trong rừng!

833.

Thấy Phạm thiên vô tỷ,
Nhiếp phục các ma quân,
Ai lại không tín thành,
Cho đến kẻ hạ tiện.

834.

Ai muốn, hãy theo ta,
Không muốn, hãy đi ra,
Ở đây ta xuất gia,
Với bậc Tuệ Tối Thượng.

Các thanh niên Bà-la-môn, vì đã đạt được những điều kiện cần thiết, trả lời:

835.

Nếu Tôn giả tín thành,
Giáo pháp bậc Chánh Giác,
Chúng con cũng xuất gia,
Với bậc Tuệ Tối Thắng!

Sela hoan hỷ thấy các thanh niên Bà-la-môn có cùng chí nguyện với mình, đã đưa họ đến trước Thế Tôn và xin được xuất gia:

836.

Ba trăm Phạm chí ấy,
Chắp tay xin được phép,
Chúng con sống Phạm hạnh,
Do Thế Tôn lãnh đạo.

Rồi Thế Tôn quán chiếu biết rõ Sela trong các đời trước cũng là thầy của ba trăm đệ tử này, đã trồng các hạt giống phước lành và nay trong đời sống cuối cùng, thành tựu tuệ quán cho chính mình và cho các đệ tử, các nhân duyên xuất gia của họ đã thuần thục, Ngài nói:

837.

Thế Tôn đáp: “Sela,
Phạm hạnh được khéo giảng,
Thiết thực ngay hiện tại,
Vượt khỏi thời gian tính,
Ở đây sự xuất gia,
Không uổng công, hoang phí,
Với ai không phóng dật,
Tinh tấn chuyên tu học.”

Thế Tôn nói: “Hãy đến, này các Tỷ-kheo!” Với thần lực của đức Bổn sư, tất cả đều có đầy đủ y và bình bát. Họ đảnh lễ đức Phật, bắt đầu học thiền quán và chứng quả A-la-hán vào ngày thứ bảy.
Rồi các vị ấy đến đức Phật, nói lên chánh trí của mình và Sela thưa:

838.

Kính bạch bậc Pháp Nhãn!
Cách đây trước tám ngày,
Chúng con đã đến Ngài,
Xin phát nguyện quy y,
Thế Tôn trong bảy đêm,
Ðã nhiếp phục chúng con,
Ðã chế ngự chúng con,
Trong giáo lý của Ngài.

839.

Ngài là bậc Giác Giả,
Ngài là bậc Ðạo sư,
Ngài là bậc Mâu-ni,
Ðã chiến thắng quân ma,
Sau khi đã đoạn trừ,
Vượt qua biển sanh tử,
Ngài giúp quần sanh này,
Cùng vượt qua bể khổ.

840.

Sanh y, Ngài vượt qua,
Lậu hoặc, Ngài nghiền nát,
Ngài là Sư tử chúa,
Không chấp, không sợ hãi.

841.

Ba trăm Tỷ-kheo này,
Ðồng chắp tay đứng thẳng,
Ôi, Anh Hùng Chiến Thắng!
Hãy duỗi chân bước tới,
Hãy để các Đại nhân,
Ðảnh lễ bậc Ðạo sư!

Tham khảo:

¹¹ Xem M. II. 146, Selasutta (Kinh Sela), số 92; Sn. 102, Selasutta.