Phật giáo nguyên thủy/ Kinh tạng Pali/ Kinh Tiểu Bộ Quyển 1/ TRƯỞNG LÃO TĂNG KỆ/ CHƯƠNG III. BA KỆ (TIKANIPĀTA)

§178. KỆ NGÔN CỦA TRƯỞNG LÃO YASOJA (Yasojattheragāthā) (Thag. 30; ThagA. II. 97)

Trong thời đức Phật hiện tại, ngài sanh trong một làng đánh cá, tại cửa thành ở Sāvatthi, con vị chủ hộ năm trăm gia đình đánh cá và được gọi là Yasoja. Ðến tuổi trưởng thành, một hôm, khi đang đánh cá với những người con của những người đánh cá trên sông Aciravatī, ngài quăng lưới bắt được con cá lớn có màu sắc vàng và mọi người dâng con cá lên Vua Pasenadi. Vua nói: “Chỉ có đức Phật mới biết nguyên nhân về màu sắc của con cá”, và cho người đem cá lên trình đức Phật. Ðức Phật dạy rằng tiền thân của con cá là một ác Tỷ-kheo trong thời đức Phật Ca-diếp, sống theo tà hạnh, không theo lời Phật dạy; sau khi chết, đọa địa ngục, chịu khổ nơi địa ngục trong khoảng thời gian giữa hai vị Phật; rồi từ đó chết đi, tái sanh làm con cá nơi sông Aciravatī này. Các chị của nó vẫn sống trong địa ngục, chỉ có anh nó là một vị Trưởng lão đã viên tịch Niết-bàn và Thế Tôn thuyết về Kinh Hành Chánh pháp.⁸ Nghe như vậy xong, Yasoja chấn động và xin xuất gia, các bạn cũng xin xuất gia theo. Họ đi đến tinh xá Jetavana (Kỳ Viên) để yết kiến đức Phật, nhưng khi đến, họ làm ồn ào nên bị Thế Tôn đuổi đi.⁹ Bị đuổi và sống trên sông Vaggumudā, như một con ngựa thuần thục, Yasoja quyết tâm tu trì, không bao lâu chứng được Sáu thắng trí. Rồi Thế Tôn cho gọi Yasoja và vì ngài tu khổ hạnh đặc biệt nên ốm yếu, xấu xí. Thế Tôn tán thán hạnh tu khắc khổ của ngài với những bài kệ như sau:

⁸ Xem Sn. 49, Kapilasutta hay còn gọi Dhammacariyasutta (Kinh Hành Chánh pháp).

⁹ Xem Ud. 24, Yasojasutta (Kinh Yasoja), số §3.

¹⁰ Xem Thag. v. 683.

¹¹ Xem Thag. v. 31, 684.