Phật giáo nguyên thủy/ Kinh tạng Pali/ Kinh Tương Ưng Bộ// V. THIÊN ĐẠI/ 55. TƯƠNG ƯNG DỰ LƯU/ III. PHẨM SARAṆĀNI

IV. KINH HỌ THÍCH SARAKĀNI THỨ NHẤT (Paṭhamasaraṇānisakkasutta) (S. V. 375)
1020. Nhân duyên ở Kapilavatthu.
Lúc bấy giờ, họ Thích Sarakāni mệnh chung và được Thế Tôn tuyên bố là bậc Dự lưu, không còn bị thối đọa, quyết chắc chứng quả giác ngộ.
Tại đấy, một số đông họ Thích tụ họp lại với nhau, chỉ trích, phê bình, bàn tán: “Thật là kỳ lạ! Thật là hy hữu! Ngày nay ai cũng có thể thành bậc Dự lưu, vì rằng họ Thích Sarakāni đã mệnh chung, được Thế Tôn tuyên bố là bậc Dự lưu, không còn bị thối đọa, quyết chắc chứng quả giác ngộ. Họ Thích Sarakāni đã phạm giới và uống rượu.”
Rồi họ Thích Mahānāma đi đến Thế Tôn; sau khi đến, đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên. Ngồi một bên, họ Thích Mahānāma bạch Thế Tôn:
– Ở đây, bạch Thế Tôn, họ Thích Sarakāni đã mệnh chung và được Thế Tôn tuyên bố là bậc Dự lưu... chứng quả giác ngộ. Ở đây, bạch Thế Tôn, một số đông họ Thích khi tụ tập lại với nhau, chỉ trích, phê bình, bàn tán: “Thật là kỳ lạ! Thật là hy hữu!... Họ Thích Sarakāni đã phạm giới và uống rượu.”
– Này Mahānāma, một cư sĩ lâu ngày quy y Phật, quy y Pháp, quy y Tăng làm sao có thể đi đến đọa xứ được?
Này Mahānāma, nếu nói một cách chơn chánh: Người cư sĩ nào đã lâu ngày quy y Phật, quy y Pháp, quy y Tăng; nói một cách chơn chánh phải nói là họ Thích Sarakāni. Này Mahānāma, họ Thích Sarakāni đã lâu ngày quy y Phật, quy y Pháp, quy y Tăng, làm sao có thể đi đến đọa xứ?
Ở đây, này Mahānāma, có người thành tựu lòng tịnh tín bất động đối với đức Phật: “Đây là Thế Tôn, bậc Ứng Cúng... Phật, Thế Tôn.” ... đối với Pháp... đối với chúng Tăng… có trí tuệ hoan hỷ (hāsapañño), có trí tuệ tốc hành⁹ và thành tựu giải thoát. Vị ấy do đoạn tận các lậu hoặc, ngay trong hiện tại với thắng trí chứng ngộ, chứng đạt và an trú Vô lậu tâm giải thoát, Tuệ giải thoát. Người này, này Mahānāma, được giải thoát khỏi địa ngục, được giải thoát khỏi loài bàng sanh, được giải thoát khỏi cõi ngạ quỷ, được giải thoát khỏi ác sanh, ác thú, đọa xứ.
Ở đây, này Mahānāma, có người thành tựu lòng tịnh tín bất động đối với đức Phật. “Đây là Thế Tôn, bậc Ứng Cúng... Phật, Thế Tôn.” ... đối với Pháp... đối với chúng Tăng... có trí tuệ hoan hỷ, có trí tuệ tốc hành nhưng không thành tựu giải thoát. Vị ấy do đoạn diệt năm hạ phần kiết sử, được hóa sanh, tại đấy nhập Niết-bàn, không còn trở lui thế giới này nữa. Người này, này Mahānāma, được giải thoát khỏi địa ngục, được giải thoát khỏi loài bàng sanh, được giải thoát khỏi cõi ngạ quỷ, được giải thoát khỏi ác sanh, ác thú, đọa xứ.
Ở đây, này Mahānāma, có người thành tựu lòng tịnh tín đối với đức Phật: “Đây là Thế Tôn, bậc Ứng Cúng... Phật, Thế Tôn.” ... đối với Pháp... đối với chúng Tăng... không có trí tuệ hoan hỷ, không có trí tuệ tốc hành, không thành tựu giải thoát. Vị ấy sau khi đoạn diệt ba kiết sử, sau khi làm cho muội lược tham, sân, si, thành bậc Nhất lai, chỉ trở lui đời này một lần nữa, đoạn tận khổ đau. Người này, này Mahānāma, được giải thoát khỏi địa ngục, được giải thoát khỏi loài bàng sanh, được giải thoát khỏi cõi ngạ quỷ, được giải thoát khỏi ác sanh, ác thú, đọa xứ.
Ở đây, này Mahānāma, có người thành tựu lòng tịnh tín bất động đối với đức Phật... đối với Pháp... đối với chúng Tăng... không có trí tuệ hoan hỷ, không có trí tuệ tốc hành, không thành tựu giải thoát. Vị ấy sau khi đoạn diệt ba kiết sử, là bậc Dự lưu không còn bị thối đọa, quyết chắc chứng quả giác ngộ. Người này, này Mahānāma, được giải thoát khỏi địa ngục, được giải thoát khỏi loài bàng sanh, được giải thoát khỏi cõi ngạ quỷ, được giải thoát khỏi ác sanh, ác thú, đọa xứ.
Ở đây, này Mahānāma, có người không có lòng tịnh tín bất động đối với đức Phật... đối với Pháp... đối với Tăng... không có trí tuệ hoan hỷ, không có trí tuệ tốc hành, không thành tựu giải thoát. Nhưng vị ấy có những pháp này: Tín căn, tấn căn, niệm căn, định căn, tuệ căn và những pháp này do Như Lai tuyên bố được thiểu phần kham nhẫn, quán sát với trí tuệ. Người này, này Mahānāma, không đi đến địa ngục, không đi đến loài bàng sanh, không đi đến cõi ngạ quỷ, không đi đến ác sanh, ác thú, đọa xứ.
Ở đây, này Mahānāma, có người không có lòng tịnh tín bất động đối với đức Phật... đối với Pháp... đối với Tăng... không có trí tuệ hoan hỷ, không có trí tuệ tốc hành, không thành tựu giải thoát. Nhưng vị ấy có những pháp này: Tín căn, tấn căn, niệm căn, định căn, tuệ căn, chỉ có lòng tin, chỉ có lòng ái mộ ở Như Lai. Người này, này Mahānāma, không có đi đến địa ngục, không có đi đến loài bàng sanh, không có đi đến cõi ngạ quỷ, không có đi đến cõi dữ, ác thú, đọa xứ.
Nếu những cây Sa-la lớn này, này Mahānāma, biết những gì là thiện thuyết, ác thuyết, thời Ta cũng sẽ tuyên bố những cây ấy là những bậc Dự lưu, không còn bị thối đọa, quyết chắc chứng quả giác ngộ, huống nữa là họ Thích Sarakāni. Này Mahānāma, họ Thích Sarakāni, khi mệnh chung, đã chấp nhận học giới.

Tham chiếu:
⁹ Về hai loại trí, hāsapañña và javanapañña, xem S. V. 412; KS. I. 88; M. III. 25; J. IV. 136.