Phật giáo nguyên thủy/ Kinh tạng Pali/ Kinh Tương Ưng Bộ// V. THIÊN ĐẠI/ 47. TƯƠNG ƯNG NIỆM XỨ/ I. PHẨM AMBAPĀLI

VIII. KINH NGƯỜI ĐẦU BẾP (Sūdasutta)⁹ (S. V. 149)
374. Ví như, này các Tỷ-kheo, một người đầu bếp ngu si, không thông minh, không khéo léo, được giao lo liệu các thứ súp sai khác cho vua hay cho các đại thần của vua, như súp chua, đắng, cay, ngọt, vị kiềm (khārikehi), không phải vị kiềm (akhārikehi), vị mặn, không phải vị mặn.
Này các Tỷ-kheo, người đầu bếp ngu si, không thông minh, không khéo léo ấy không nắm được sở thích về việc ăn uống của người chủ mình (bhattu): “Hôm nay, chủ ta thích món súp này”, hay: “Món súp này chủ ta lấy ăn”, hay: “Món súp này chủ ta dùng nhiều”, hay: “Chủ ta tán thán món súp này.” “Hôm nay, chủ ta thích món súp chua này”, hay: “Món súp chua này chủ ta lấy ăn”, hay: “Món súp chua này, chủ ta dùng nhiều”, hay: “Chủ ta tán thán món súp chua này.” “Hôm nay, chủ ta thích món súp đắng này”,... hay: “Hôm nay, chủ ta thích món súp cay này”,... hay: “Hôm nay, chủ ta thích món súp ngọt này”,... hay: “Hôm nay, chủ ta thích món súp vị kiềm này”,... hay: “Hôm nay, chủ ta thích món súp không phải vị kiềm này”,... hay: “Hôm nay, chủ ta thích món súp mặn này”,... hay: “Hôm nay, chủ ta thích món súp không mặn này”, hay: “Món súp không mặn này chủ ta lấy ăn”, hay: “Món súp không mặn này chủ ta dùng nhiều”, hay: “Chủ ta tán thán món súp không mặn này.”
Và này các Tỷ-kheo, người đầu bếp ngu si, không thông minh, không khéo léo ấy, không nhận được đồ mặc, không nhận được lương bổng, không nhận được tiền thưởng. Vì sao? Vì rằng, này các Tỷ-kheo, kẻ đầu bếp ngu si, không thông minh, không khéo léo ấy, không nắm được sở thích về việc ăn uống của người chủ mình.
Cũng vậy, này các Tỷ-kheo, ở đây, có Tỷ-kheo ngu si, không thông minh, không khéo léo trú, quán thân trên thân, nhiệt tâm, tỉnh giác, chánh niệm, nhiếp phục tham ưu ở đời; dầu vị ấy trú, quán thân trên thân, nhưng tâm không định tĩnh, các phiền não¹⁰ không được đoạn tận, vị ấy không học được tướng ấy... quán thọ trên các thọ... quán tâm trên tâm... quán pháp trên các pháp, nhiệt tâm, tỉnh giác, chánh niệm, nhiếp phục tham ưu ở đời; dầu vị ấy trú, quán pháp trên các pháp, nhưng tâm không định tĩnh, các phiền não không được đoạn tận, vị ấy không học được tướng ấy.¹¹
Này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo ngu si, không thông minh, không khéo léo ấy, không được lạc trú ngay trong hiện tại, không được tỉnh giác. Vì sao? Vì rằng, này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo ngu si, không thông minh, không khéo léo ấy, không học được tướng tâm của mình.
– Ví như, này các Tỷ-kheo, có người đầu bếp có trí, thông minh, khéo léo, được giao lo liệu các thứ súp sai khác cho vua hay cho các đại thần của vua, như súp chua, đắng, cay, ngọt, vị kiềm, không phải vị kiềm, vị mặn, không phải vị mặn. Này các Tỷ-kheo, người đầu bếp có trí, thông minh, khéo léo ấy nắm được sở thích về việc ăn uống của người chủ mình: “Hôm nay, chủ ta thích món súp này”, hay: “Món súp này chủ ta lấy ăn”, hay: “Món súp này chủ ta dùng nhiều”, hay: “Món súp này chủ ta tán thán.” Hay: “Hôm nay, chủ ta thích món súp chua này”, hay: “Món súp chua này chủ ta lấy ăn”, hay: “Món súp chua này chủ ta dùng nhiều”, hay: “Món súp chua này chủ ta tán thán.” “Hôm nay, chủ ta thích món súp đắng này”,... “Hôm nay, chủ ta thích món súp cay này”,... “Hôm nay, chủ ta thích món súp ngọt này”,... “Hôm nay, chủ ta thích món súp vị kiềm này”,... “Hôm nay, chủ ta thích món súp không phải vị kiềm này”,... “Hôm nay, chủ ta thích món súp vị mặn này”,... “Hôm nay, chủ ta thích món súp không mặn này”, hay: “Món súp không mặn này chủ ta lấy ăn”, hay: “Món súp không mặn này chủ ta dùng nhiều”, hay: “Món súp không mặn này chủ ta tán thán.”
Này các Tỷ-kheo, người đầu bếp có trí, thông minh, khéo léo ấy, nhận được đồ mặc, nhận được lương bổng, nhận được tiền thưởng. Vì sao? Vì rằng, này các Tỷ-kheo, người đầu bếp có trí, thông minh, khéo léo ấy, nắm được sở thích về việc ăn uống của người chủ mình.
Cũng vậy, này các Tỷ-kheo, ở đây, có Tỷ-kheo có trí, thông minh, khéo léo trú, quán thân trên thân, nhiệt tâm, tỉnh giác, chánh niệm, nhiếp phục tham ưu ở đời; do vị ấy trú, quán thân trên thân, tâm được định tĩnh, các phiền não được đoạn tận, vị ấy học được tướng ấy... quán thọ trên các thọ... quán tâm trên tâm... quán pháp trên các pháp, nhiệt tâm, tỉnh giác, chánh niệm, nhiếp phục tham ưu ở đời; do vị ấy trú, quán pháp trên các pháp, tâm được định tĩnh, các phiền não được đoạn tận, vị ấy học được tướng ấy.
Này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo có trí, thông minh, khéo léo ấy, ngay trong hiện tại chứng được lạc trú, chứng được chánh niệm tỉnh giác. Vì sao? Vì rằng, này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo có trí, thông minh, khéo léo ấy, học được tướng tâm của mình.

Tham chiếu:
⁹ Tham chiếu: Tạp. 雜 (T.02. 0099.616. 0172b23).
¹⁰ SA. III. 202: Năm triền cái.
¹¹ SA. III. 202: Vị ấy không ghi nhận được sự tiến triển hay các giai đoạn thực tập đề mục thiền tập (kammaṭṭhāna) của mình.