Phật giáo nguyên thủy/ Kinh tạng Pali/ Kinh Tương Ưng Bộ// IV. THIÊN SÁU XỨ/ 35. TƯƠNG ƯNG SÁU XỨ/ PHẦN BỐN: NĂM MƯƠI KINH THỨ TƯ/ XIX. PHẨM RẮN ĐỘC

III. KINH VÍ DỤ CON RÙA (Kummopamasutta) (S. IV. 177)
240. Thuở xưa, này các Tỷ-kheo, có một con rùa, vào buổi chiều, đang đi kiếm mồi dọc theo bờ sông. Một con dã can, này các Tỷ-kheo, vào buổi chiều, cũng đi tìm mồi dọc theo bờ sông.
Này các Tỷ-kheo, con rùa từ đàng xa trông thấy con dã can đang đi tìm mồi, thấy vậy liền rụt bốn chân và thứ năm là cổ vào trong mai rùa của mình và nằm bất động, im lặng.
Này các Tỷ-kheo, con dã can từ đàng xa trông thấy con rùa, đi đến con rùa; sau khi đến, đứng một bên và nghĩ rằng:¹²⁴ “Khi nào con rùa này thò ra phần thân nào và cổ là thứ năm, ngay tại chỗ ấy, ta sẽ nắm lấy, bẻ gãy và ăn.”
Nhưng, này các Tỷ-kheo, vì rằng con rùa không thò ra một phần thân nào và cổ là thứ năm, nên con dã can nhàm chán con rùa và bỏ đi, không nắm được cơ hội.
Cũng vậy, này các Tỷ-kheo, Ác ma thường xuyên không gián đoạn, đứng trong tư thế rình mò các ông với ý nghĩ: “Rất có thể ta nắm được cơ hội để bắt gặp từ con mắt... từ cái lưỡi... hay từ ý.”
Do vậy, này các Tỷ-kheo, hãy sống hộ trì các căn. Khi mắt thấy sắc, không nắm giữ tướng chung, không nắm giữ tướng riêng. Những nguyên nhân gì khiến nhãn căn không được chế ngự, khiến tham ái, ưu bi, các ác, bất thiện pháp khởi lên, hãy tự chế ngự những nguyên nhân ấy, hộ trì nhãn căn, thực hành hộ trì nhãn căn. Khi tai nghe tiếng... mũi ngửi mùi... lưỡi nếm vị... thân cảm xúc... ý nhận thức các pháp, không nắm giữ tướng chung, không nắm giữ tướng riêng. Những nguyên nhân gì khiến ý căn không được chế ngự, khiến tham ái, ưu bi, các ác, bất thiện pháp khởi lên, hãy tự chế ngự những nguyên nhân ấy, hộ trì ý căn, thực hành hộ trì ý căn. Này các Tỷ-kheo, khi nào các ông sống hộ trì các căn, thời Ác ma nhàm chán các ông và sẽ bỏ đi, không nắm giữ được cơ hội, như con dã can đối với con rùa. 

Như rùa giấu thân phần
Trong mai rùa của nó.
Cũng vậy vị Tỷ-kheo,
Thâu nhóm mọi tâm tư,
Không nương tựa một ai,¹²⁵
Không hại một người nào,
Hoàn toàn đạt tịch tịnh,
Không nói xấu một ai.

Tham chiếu:
¹²⁴ Xem S. II. 270.
¹²⁵ SA. III. 30: Anissitoti taṇhādiṭṭhinissayehi anissito, nghĩa là không có tham và tà kiến.