Phật giáo nguyên thủy/ Kinh tạng Pali/ Kinh Tương Ưng Bộ// IV. THIÊN SÁU XỨ/ 35. TƯƠNG ƯNG SÁU XỨ/ PHẦN BỐN: NĂM MƯƠI KINH THỨ TƯ/ XVIII. PHẨM BIỂN

I. KINH BIỂN THỨ NHẤT (Paṭhamasamuddasutta)¹⁰⁶ (S. IV. 157)
228. “Biển, biển”, này các Tỷ-kheo, kẻ vô văn phàm phu nói như vậy. Cái ấy, này các Tỷ-kheo, không phải là biển trong giới luật của bậc Thánh. Cái ấy [của kẻ phàm phu], này các Tỷ-kheo, là một khối nước lớn, là một dòng nước lớn.
Con mắt, này các Tỷ-kheo, là biển của người, tốc độ của nó làm bằng các sắc. Ai điều phục được tốc độ làm bằng các sắc ấy, này các Tỷ-kheo, người ấy được gọi là Bà-la-môn đã vượt khỏi biển mắt, với những làn sóng (saūmi), nước xoáy (sāvaṭṭa), các loại cá mập (sagāha), các loại la-sát (rakkhasa),¹⁰⁷ đến bờ bên kia và đứng trên đất liền.
Tai... Mũi... Lưỡi... Thân...
Ý, này các Tỷ-kheo, là biển của người, tốc độ của nó làm bằng các pháp. Ai điều phục được tốc độ làm bằng các pháp ấy, này các Tỷ-kheo, người ấy được gọi là Bà-la-môn đã vượt khỏi biển ý, với những làn sóng, nước xoáy, các loại cá mập, các loại la-sát, đến bờ bên kia và đứng trên đất liền.
Bậc Đạo sư nói như sau:

Ai vượt qua biển này,
Với cá mập, la-sát,
Với sóng biển hãi hùng,
Biển rất khó vượt qua.
Bậc tối thắng trí tuệ,
Đã thành tựu Phạm hạnh,
Được gọi: “Đến bờ kia”,
Đã đạt thế giới biên.

Tham chiếu:
¹⁰⁶ Con mắt được ví với bốn biển vì không bao giờ đầy, không bao giờ thỏa mãn.
¹⁰⁷ Xem S. IV. 178; KS. IV. 113 (kinh 200 ở trước); A. II. 123.