Phật giáo nguyên thủy/ Kinh tạng Pali/ Kinh Tương Ưng Bộ// IV. THIÊN SÁU XỨ/ 35. TƯƠNG ƯNG SÁU XỨ/ PHẦN HAI: NĂM MƯƠI KINH THỨ HAI/ IX. PHẨM CHANNA

V. KINH PUṆṆA (Puṇṇasutta)⁴³ (S. IV. 60)
88. Rồi Tôn giả Puṇṇa đi đến Thế Tôn...
Ngồi xuống một bên, Tôn giả Puṇṇa bạch Thế Tôn:
– Lành thay, bạch Thế Tôn, nếu Thế Tôn thuyết pháp vắn tắt cho con. Sau khi nghe pháp của Thế Tôn, con sẽ sống một mình, an tịnh, không phóng dật, nhiệt tâm, tinh cần.
– Này Puṇṇa, có những sắc do mắt nhận thức,⁴⁴ khả lạc, khả hỷ, khả ý, khả ái, liên hệ đến dục, hấp dẫn. Nếu Tỷ-kheo hoan hỷ sắc ấy, tán dương, an trú luyến trước; do vị ấy hoan hỷ sắc ấy, tán dương, an trú luyến trước nên hỷ (nandi) sanh. Này Puṇṇa, Ta nói rằng: “Do hỷ tập khởi nên khổ tập khởi.” Này Puṇṇa, có những tiếng do tai nhận thức... có những hương do mũi nhận thức... có những vị do lưỡi nhận thức... có những xúc do thân nhận thức... Này Puṇṇa, có những pháp do ý nhận thức, khả lạc, khả hỷ, khả ý, khả ái, liên hệ đến dục, hấp dẫn. Nếu Tỷ-kheo hoan hỷ pháp ấy, tán dương, an trú luyến trước; do vị ấy hoan hỷ pháp ấy, tán dương, an trú luyến trước nên hỷ sanh. Này Puṇṇa, Ta nói rằng: “Do hỷ tập khởi nên khổ tập khởi.”
Này Puṇṇa, có những sắc do mắt nhận thức, khả lạc, khả hỷ, khả ý, khả ái, liên hệ đến dục, hấp dẫn. Nếu Tỷ-kheo không hoan hỷ sắc ấy, không tán dương, không an trú luyến trước; do vị ấy không hoan hỷ sắc ấy, không tán dương, không an trú luyến trước nên hỷ đoạn diệt. Này Puṇṇa, Ta nói rằng: “Do hỷ đoạn diệt nên khổ đoạn diệt.”... Này Puṇṇa, có những pháp do ý nhận thức, khả lạc, khả hỷ, khả ý, khả ái, liên hệ đến dục, hấp dẫn. Nếu Tỷ-kheo không hoan hỷ pháp ấy, không tán dương, không an trú luyến trước; do vị ấy không hoan hỷ pháp ấy, không tán dương, không an trú luyến trước nên hỷ đoạn diệt. Này Puṇṇa, Ta nói rằng: “Do hỷ đoạn diệt nên khổ đoạn diệt.”
Này Puṇṇa, sau khi được nghe giáo giới với lời giáo giới vắn tắt này của Ta, ông sẽ trú tại quốc độ nào?
– Bạch Thế Tôn, có một quốc độ tên là Sunāparanta, tại đấy con sẽ ở.
– Thô bạo, này Puṇṇa, là người xứ Sunāparanta. Độc ác, này Puṇṇa, là người xứ Sunāparanta. Nếu người xứ Sunāparanta, này Puṇṇa, chửi bới, nhiếc mắng ông, thời này Puṇṇa, ở đây, ông nghĩ thế nào?
– Nếu người xứ Sunāparanta, bạch Thế Tôn, chửi bới, nhiếc mắng con, thời ở đây, con sẽ nghĩ: “Thật là hiền thiện, người xứ Sunāparanta này! Thật là khéo hiền thiện, người xứ Sunāparanta này! Vì những người này không lấy tay đánh đập ta.” Như vậy, ở đây, bạch Thế Tôn, con sẽ nghĩ như vậy. Như vậy, ở đây, bạch Thiện Thệ, con sẽ nghĩ như vậy.
– Nếu người xứ Sunāparanta, này Puṇṇa, sẽ đánh đập ông bằng tay, thời ở đây, này Puṇṇa, ông sẽ nghĩ thế nào?
– Nếu người xứ Sunāparanta, bạch Thế Tôn, đánh đập con bằng tay, thời ở đây, con sẽ suy nghĩ: “Thật là hiền thiện, những người xứ Sunāparanta này! Thật là khéo hiền thiện, những người xứ Sunāparanta này! Vì những người này không đánh đập ta bằng cục đất.” Ở đây, bạch Thế Tôn, con sẽ nghĩ như vậy. Ở đây, bạch Thiện Thệ, con sẽ nghĩ như vậy.
– Nhưng nếu người xứ Sunāparanta, này Puṇṇa, đánh đập ông bằng cục đất, thời ở đây, này Puṇṇa, ông nghĩ thế nào?
– Nếu những người xứ Sunāparanta, bạch Thế Tôn, đánh đập con bằng cục đất, thời ở đây, con sẽ suy nghĩ: “Thật là hiền thiện, những người xứ Sunāparanta này! Thật là khéo hiền thiện, những người xứ Sunāparanta này! Vì những người này không đánh đập ta bằng gậy.” Ở đây, bạch Thế Tôn, con sẽ nghĩ như vậy. Ở đây, bạch Thiện Thệ, con sẽ nghĩ như vậy.
– Nhưng nếu những người xứ Sunāparanta, này Puṇṇa, sẽ đánh đập ông với gậy, thời ở đây, này Puṇṇa, ông nghĩ thế nào?
– Nếu những người xứ Sunāparanta này, bạch Thế Tôn, sẽ đánh đập con với gậy, thời ở đây, con sẽ suy nghĩ: “Thật là hiền thiện, những người xứ Sunāparanta này! Thật là khéo hiền thiện, những người xứ Sunāparanta này! Vì những người này không đánh đập ta bằng kiếm.” Ở đây, bạch Thế Tôn, con sẽ nghĩ như vậy. Ở đây, bạch Thiện Thệ, con sẽ nghĩ như vậy.
– Nhưng nếu những người xứ Sunāparanta, này Puṇṇa, lại đánh đập ông bằng kiếm, thời ở đây, này Puṇṇa, ông sẽ nghĩ thế nào?
– Nếu những người xứ Sunāparanta, bạch Thế Tôn, đánh đập con với cây kiếm, thời ở đây, con sẽ suy nghĩ: “Thật là hiền thiện, những người xứ Sunāparanta này! Thật là khéo hiền thiện, những người xứ Sunāparanta này! Vì những người này không đoạn mạng ta với cây kiếm sắc bén.” Ở đây, bạch Thế Tôn, con sẽ nghĩ như vậy. Ở đây, bạch Thiện Thệ, con sẽ nghĩ như vậy.
– Nhưng nếu những người xứ Sunāparanta, này Puṇṇa, sẽ đoạn mạng ông với lưỡi kiếm sắc bén, thời ở đây, này Puṇṇa, ông sẽ nghĩ như thế nào?
– Nếu những người xứ Sunāparanta, bạch Thế Tôn, sẽ đoạn mạng con với lưỡi kiếm sắc bén, thời ở đây, con sẽ suy nghĩ: “Có những đệ tử của Thế Tôn, khi phiền não, tủi hổ và ghê tởm bởi thân và sinh mạng đã sử dụng đến con dao. Nay dầu không tìm đến ta vẫn được sử dụng con dao.” Ở đây, bạch Thế Tôn, con sẽ nghĩ như vậy. Ở đây, bạch Thiện Thệ, con sẽ nghĩ như vậy.
– Lành thay, lành thay, này Puṇṇa! Đầy đủ với sự an tịnh tự điều phục này, ông có thể sống tại quốc độ Sunāparanta. Này Puṇṇa, nay ông hãy làm những gì ông nghĩ là hợp thời.
Rồi Tôn giả Puṇṇa hoan hỷ tín thọ lời Thế Tôn dạy, từ chỗ ngồi đứng dậy, đảnh lễ Thế Tôn, thân phía hữu hướng về Ngài, dọn dẹp sàng tọa, cầm y bát, rồi bộ hành đi đến xứ Sunāparanta. Ngài tuần tự bộ hành và đến xứ Sunāparanta. Tại đây, Tôn giả Puṇṇa trú tại xứ Sunāparanta.
Và trong mùa mưa ấy, Tôn giả Puṇṇa độ cho khoảng năm trăm cư sĩ. Cũng trong mùa mưa ấy, Tôn giả chứng được Ba minh. Và cũng trong mùa mưa ấy Tôn giả Puṇṇa viên tịch.
Rồi nhiều Tỷ-kheo đi đến Thế Tôn...
Ngồi xuống một bên, các Tỷ-kheo ấy bạch Thế Tôn:
– Bạch Thế Tôn, thiện nam tử Puṇṇa, sau khi được Thế Tôn giáo giới một cách vắn tắt, đã mệnh chung. Sanh thú của vị ấy là gì? Đời sau của vị ấy thế nào?
– Bậc hiền trí, này các Tỷ-kheo, là thiện nam tử Puṇṇa. Sở hành là đúng pháp và thuận pháp. Vị ấy không làm phiền não Ta với những kiện tụng về pháp. Hoàn toàn tịch diệt, này các Tỷ-kheo, là thiện nam tử Puṇṇa.

Tham chiếu:
⁴³ Xem M. III. 267.
⁴⁴ Xem S. IV. 32; KS. IV. 16 (kinh 63 ở trước).