Phật giáo nguyên thủy/ Kinh tạng Pali/ Kinh Tương Ưng Bộ// IV. THIÊN SÁU XỨ/ 35. TƯƠNG ƯNG SÁU XỨ/ PHẦN HAI: NĂM MƯƠI KINH THỨ HAI/ VII. PHẨM MIGAJĀLA

VIII. KINH UPAVĀṆA VÀ PHÁP THIẾT THỰC HIỆN TẠI (Upavāṇasandiṭṭhikasutta)²⁹ (S. IV. 41)
70. Rồi Tôn giả Upavāṇa đi đến Thế Tôn...
Ngồi xuống một bên, Tôn giả Upavāṇa bạch Thế Tôn:
– “Pháp thiết thực hiện tại, pháp thiết thực hiện tại (sandiṭṭhika dhamma)”, bạch Thế Tôn, như vậy được nói đến. Cho đến như thế nào, bạch Thế Tôn, là pháp thiết thực hiện tại, có kết quả tức thời, đến để mà thấy, có khả năng hướng thượng, được những người có trí tự mình giác hiểu?
– Ở đây, này Upavāṇa, sau khi mắt thấy sắc, Tỷ-kheo cảm thọ sắc và cảm thọ tham sắc; và có nội tham đối với các sắc, vị ấy biết rõ: “Tôi có nội tham đối với các sắc.” Cho đến chừng nào sau khi mắt thấy sắc, Tỷ-kheo cảm thọ sắc và cảm thọ tham sắc; và có nội tham đối với các sắc, vị ấy biết rõ: “Tôi có nội tham đối với các sắc.” Như vậy, này Upavāṇa, là thiết thực hiện tại, có kết quả tức thời, đến để mà thấy, có khả năng hướng thượng, được những người có trí tự mình giác hiểu.
Lại nữa, này Upavāṇa, Tỷ-kheo sau khi tai nghe tiếng... sau khi mũi ngửi hương...
Lại nữa, này Upavāṇa, Tỷ-kheo sau khi lưỡi nếm vị... thân cảm xúc...
Lại nữa, này Upavāṇa, sau khi ý nhận biết pháp, Tỷ-kheo cảm thọ pháp và cảm thọ tham pháp; và có nội tham đối với các pháp, vị ấy biết rõ: “Tôi có nội tham đối với các pháp.” Cho đến chừng nào sau khi ý nhận biết pháp, Tỷ-kheo cảm thọ pháp và cảm thọ tham pháp; và có nội tham đối với các pháp, vị ấy biết rõ: “Tôi có nội tham đối với các pháp.” Như vậy, này Upavāṇa, là thiết thực hiện tại, có kết quả tức thời, đến để mà thấy, có khả năng hướng thượng, được những người có trí tự mình giác hiểu.
Ở đấy, này Upavāṇa, sau khi mắt thấy sắc, Tỷ-kheo cảm thọ sắc, nhưng không cảm thọ tham sắc; và không có nội tham đối với sắc, vị ấy biết rõ: “Tôi không có nội tham đối với sắc.” Cho đến chừng nào, này Upavāṇa, sau khi mắt thấy sắc, Tỷ-kheo cảm thọ sắc, nhưng không cảm thọ tham sắc; và không có nội tham đối với các sắc, vị ấy biết rõ: “Tôi không có nội tham đối với các sắc.” Như vậy, này Upavāṇa, là thiết thực hiện tại, có kết quả tức thời, đến để mà thấy, có khả năng hướng thượng, được những người có trí tự mình giác hiểu.
Lại nữa, này Upavāṇa, Tỷ-kheo sau khi tai nghe tiếng... mũi ngửi hương... lưỡi nếm vị... thân cảm xúc...
Lại nữa, này Upavāṇa, sau khi ý nhận thức pháp, Tỷ-kheo cảm thọ pháp nhưng không cảm thọ tham pháp; và không có nội tham đối với pháp, vị ấy biết rõ: “Tôi không có nội tham đối với pháp.” Cho đến chừng nào, này Upavāṇa, Tỷ-kheo sau khi ý nhận thức pháp, cảm thọ pháp nhưng không cảm thọ tham pháp; và không có nội tham đối với pháp, vị ấy biết rõ: “Tôi không có nội tham đối với pháp.” Như vậy, này Upavāṇa, là thiết thực hiện tại, có kết quả tức thời, đến để mà thấy, có khả năng hướng thượng, được những người có trí tự mình giác hiểu.

Tham chiếu:
²⁹ Vị thị giả của đức Thế Tôn, trước Tôn giả Ānanda. Bản tiếng Anh của PTS viết: Upavāṇa, chỉ cho Tôn giả Upavāṇa.