Phật giáo nguyên thủy/ Kinh tạng Pali/ Kinh Tương Ưng Bộ// IV. THIÊN SÁU XỨ/ 35. TƯƠNG ƯNG SÁU XỨ/ PHẦN MỘT: NĂM MƯƠI KINH THỨ NHẤT/ II. PHẨM SONG ĐÔI

I. KINH TRƯỚC KHI CHỨNG CHÁNH ĐẲNG GIÁC THỨ NHẤT (Paṭhamapubbesambodhasutta)⁸ (S. IV. 6)
13. Nhân duyên ở Sāvatthi.
– Thuở trước, này các Tỷ-kheo, khi Ta chưa giác ngộ, chưa chứng Chánh đẳng giác, khi còn là Bồ-tát, Ta suy nghĩ như sau: “Cái gì là vị ngọt, cái gì là nguy hiểm, cái gì là xuất ly của mắt? Cái gì là vị ngọt... của tai? Cái gì là vị ngọt... của mũi? Cái gì là vị ngọt... của lưỡi? Cái gì là vị ngọt... của thân? Cái gì là vị ngọt, cái gì là nguy hiểm, cái gì là xuất ly của ý?”
Này các Tỷ-kheo, về vấn đề này Ta suy nghĩ như sau: “Do duyên với mắt khởi lên lạc hỷ gì, đấy là vị ngọt của mắt. Mắt vô thường, khổ, chịu sự biến hoại, đấy là nguy hiểm của mắt. Nhiếp phục dục tham, đoạn trừ dục tham đối với mắt, đấy là xuất ly của mắt... của tai... của mũi... của lưỡi... của thân...
Do duyên với ý khởi lên lạc hỷ gì, đấy là vị ngọt của ý. Ý vô thường, khổ, chịu sự biến hoại, đấy là nguy hiểm của ý. Nhiếp phục dục tham, đoạn trừ dục tham đối với ý, đấy là xuất ly của ý.”
Cho đến khi nào, này các Tỷ-kheo, đối với sáu nội xứ này, Ta chưa như thật liễu tri vị ngọt là vị ngọt, nguy hiểm là nguy hiểm, xuất ly là xuất ly, cho đến khi ấy, này các Tỷ-kheo, đối với các thế giới Thiên, Ma, Phạm thiên; đối với quần chúng gồm có Sa-môn, Bà-la-môn; với chư thiên và loài người, Ta không xác chứng Ta đã chứng Vô thượng Chánh đẳng Chánh giác.
Và cho đến khi nào, này các Tỷ-kheo, đối với sáu nội xứ này, Ta đã như thật liễu tri vị ngọt là vị ngọt, nguy hiểm là nguy hiểm, xuất ly là xuất ly, cho đến khi ấy, này các Tỷ-kheo, đối với các thế giới thiên, ma, Phạm thiên; đối với quần chúng gồm có Sa-môn, Bà-la-môn; với chư thiên và loài người, Ta xác chứng Ta đã chứng Vô thượng Chánh đẳng Chánh giác.
Và tri kiến này khởi lên nơi Ta: “Bất động là tâm giải thoát của Ta. Đời này là đời sống cuối cùng, nay không còn tái sanh nữa.”

Tham chiếu:
⁸ Tên kinh này và kinh kế tiếp trong bản tiếng Anh của PTS dịch: By Enlightenment, nghĩa là Trước khi chứng Chánh đẳng giác.