Phật giáo nguyên thuỷ/ Kinh Tạng Pali/ Kinh Tương Ưng Bộ// II. THIÊN NHÂN DUYÊN/ 15. TƯƠNG ƯNG VÔ THỈ/ I. PHẨM THỨ NHẤT

VIII. KINH SÔNG HẰNG (Gaṅgāsutta)¹³ (S. II. 183)

131. Trú ở Rājagaha (Vương Xá), Veḷuvana (Trúc Lâm). Rồi một Bà-lamôn đi đến Thế Tôn... Ngồi xuống một bên, Bà-la-môn ấy bạch Thế Tôn:

– Có bao nhiêu kiếp, bạch Thế Tôn, đã đi qua, đã vượt qua?

– Rất nhiều, này Bà-la-môn, là những kiếp đã đi qua, đã vượt qua. Thật không dễ gì để có thể đếm chúng được là một vài kiếp, một vài trăm kiếp, một vài ngàn kiếp, hay một vài trăm ngàn kiếp.

– Tôn giả Gotama có thể cho một ví dụ được không?

Thế Tôn nói:

– Có thể được, này Bà-la-môn. Ví như, này Bà-la-môn, sông Hằng này từ chỗ nguồn bắt đầu đến chỗ nó chảy nhập vào biển; số cát nằm ở giữa chặng ấy, thật không dễ gì để có thể đếm chúng được là một số hạt cát, là số trăm hạt cát, là số ngàn hạt cát, là số trăm ngàn hạt cát.¹⁴

Nhiều hơn vậy, này Bà-la-môn, là những kiếp đã đi qua, đã vượt qua. Thật không dễ gì có thể đếm chúng được là một số kiếp, một trăm kiếp, là một ngàn kiếp, là một số trăm ngàn kiếp. 

Vì sao? Vô thỉ là luân hồi này, này Bà-la-môn, khởi điểm không thể nêu rõ đối với sự lưu chuyển luân hồi của các chúng sanh bị vô minh che đậy, bị tham ái trói buộc. 

Cũng vậy, đã lâu ngày, này Bà-la-môn, các ông chịu đựng khổ, chịu đựng thống khổ, chịu đựng tai họa, và các mộ phần ngày một lớn lên. Cho đến như vậy, này Bà-la-môn, là vừa đủ để các ông nhàm chán, là vừa đủ để các ông từ bỏ, là vừa đủ để các ông giải thoát đối với tất cả các hành. 

Được nghe nói vậy, Bà-la-môn ấy bạch Thế Tôn: 

– Thật vi diệu thay, Tôn giả Gotama! Thật vi diệu thay, Tôn giả Gotama!... Mong Tôn giả Gotama nhận con làm đệ tử, từ nay cho đến mạng chung, con xin trọn đời quy ngưỡng.

Tham chiếu:
¹³ Tham chiếu: Tạp. 雜 (T.02. 0099.946. 0242a08); Biệt Tạp. 別雜 (T.02. 0100.339. 0487b02).
¹⁴ Chú giải: Khoảng 500 do-tuần. Từ điển địa lý cho rằng sông Hằng dài 1455 miles. 1 do-tuần được xem là gần 3 dặm. Ngài Buddhaghosa ước tính thành phố Benares cách xa Gaya khoảng 18 do-tuần. Rhys Davids trong tập Mahāvaṃsa ước tính khoảng cách giữa Anurādharupa và Mahintale là 1 do-tuần.