Phật giáo nguyên thuỷ/ Kinh Tạng Pali/ Kinh Tương Ưng Bộ// II. THIÊN NHÂN DUYÊN/ 12. TƯƠNG ƯNG NHÂN DUYÊN/ VII. PHẨM ĐẠI

VIII. KINH KOSAMBI (Kosambisutta)⁸⁴ (S. II. 115)

68. Một thời, Tôn giả Musīla, Tôn giả Saviṭṭha, Tôn giả Nārada, Tôn giả Ānanda trú ở Kosambī, vườn Ghosita.

Rồi Tôn giả Saviṭṭha nói với Tôn giả Musīla:

– Này Hiền giả Musīla, ngoài lòng tin, ngoài ưa thích, ngoài truyền thuyết, ngoài thẩm lự hành tướng (ākāraparivitakkā), ngoài thẩm định và chấp nhận quan điểm (diṭṭhinijjhānakkhanti), Tôn giả Musīla tự mình có trí biết được: “Do duyên sanh nên già chết sanh khởi?”

– Này Hiền giả Saviṭṭha, ngoài lòng tin, ngoài ưa thích, ngoài truyền thuyết, ngoài thẩm lự hành tướng, ngoài thẩm định và chấp nhận quan điểm, tôi có biết được, tôi có thấy được: “Do duyên sanh nên già chết sanh khởi.”

– Này Hiền giả Musīla, ngoài lòng tin, ngoài ưa thích, ngoài truyền thuyết, ngoài thẩm lự hành tướng, ngoài thẩm định và chấp nhận quan điểm, Tôn giả Musīla tự mình có trí biết được: “Do duyên hữu nên sanh sanh khởi?”

... “Do duyên thủ nên hữu sanh khởi?”... “Do duyên ái nên thủ sanh khởi?”... “Do duyên thọ nên ái sanh khởi?”... “Do duyên xúc nên thọ sanh khởi?”... “Do duyên sáu xứ nên xúc sanh khởi?”... “Do duyên danh sắc nên sáu xứ sanh khởi?”... “Do duyên thức nên danh sắc sanh khởi?”... “Do duyên hành nên thức sanh khởi?”... “Do duyên vô minh, các hành sanh khởi?”

– Này Hiền giả Saviṭṭha, ngoài lòng tin, ngoài ưa thích, ngoài truyền thuyết, ngoài thẩm lự hành tướng, ngoài thẩm định và chấp nhận quan điểm, tôi biết được, tôi thấy được: “Do duyên vô minh nên các hành sanh khởi.”

– Này Hiền giả Musīla, ngoài lòng tin, ngoài ưa thích, ngoài truyền thuyết, ngoài thẩm lự hành tướng, ngoài sự thẩm định và chấp nhận quan điểm, Tôn giả Musīla tự mình có trí biết như sau: “Do sanh diệt nên già chết diệt?”

– Này Hiền giả Saviṭṭha, ngoài lòng tin, ngoài ưa thích, ngoài truyền thuyết, ngoài thẩm lự hành tướng, ngoài thẩm định và chấp nhận quan điểm, tôi có biết như sau, tôi có thấy như sau: “Do sanh diệt nên già chết diệt.”

– Này Hiền giả Musīla, ngoài lòng tin, ngoài ưa thích, ngoài truyền thuyết, ngoài thẩm lự hành tướng, ngoài thẩm định và chấp nhận quan điểm, Tôn giả Musīla tự mình có trí biết như sau: “Do hữu diệt nên sanh diệt?”

... “Do thủ diệt nên hữu diệt?”... “Do ái diệt nên thủ diệt?”... “Do thọ diệt nên ái diệt?”... “Do xúc diệt nên thọ diệt?”... “Do sáu xứ diệt nên xúc diệt?”... “Do danh sắc diệt nên sáu xứ diệt?”... “Do thức diệt nên danh sắc diệt?”... “Do hành diệt nên thức diệt?”... “Do vô minh diệt nên hành diệt?”

– Này Hiền giả Saviṭṭha, ngoài lòng tin, ngoài ưa thích, ngoài truyền thuyết, ngoài thẩm lự hành tướng, ngoài thẩm định và chấp nhận quan điểm, tôi có biết như sau, tôi có thấy như sau: “Do vô minh diệt nên hành diệt.”

– Này Hiền giả Musīla, ngoài lòng tin, ngoài ưa thích, ngoài truyền thuyết, ngoài thẩm lự hành tướng, ngoài thẩm định và chấp nhận quan điểm, Tôn giả Musīla tự mình có trí biết như sau: “Do hữu diệt là Niết-bàn?”

– Này Hiền giả Saviṭṭha, ngoài lòng tin, ngoài ưa thích, ngoài truyền thuyết, ngoài thẩm lự hành tướng, ngoài thẩm định và chấp nhận quan điểm, tôi có biết như sau, tôi có thấy như sau: “Do hữu diệt là Niết-bàn.”

– Như vậy, Tôn giả Musīla là bậc A-la-hán đã đoạn tận các lậu hoặc?

Khi nghe nói vậy, Tôn giả Musīla giữ im lặng.

Rồi Tôn giả Nārada nói với Tôn giả Saviṭṭha:

– Này Hiền giả Saviṭṭha, lành thay nếu tôi được hỏi câu này. Hãy hỏi tôi câu hỏi này, và tôi sẽ trả lời cho Hiền giả câu hỏi này.

– Tôn giả Nārada hãy lấy câu hỏi này. Tôi sẽ hỏi Tôn giả Nārada câu hỏi này, và Tôn giả Nārada hãy trả lời cho tôi câu hỏi này.

(Như trên…)

– Này Hiền giả Saviṭṭha, ngoài lòng tin... tôi có biết như sau, tôi có thấy như sau: “Do hữu diệt là Niết-bàn.”

– Như vậy, Tôn giả Nārada là bậc A-la-hán đã đoạn tận các lậu hoặc.

– Này Hiền giả, “do hữu diệt là Niết-bàn”, tôi khéo thấy như chơn nhờ chánh trí tuệ. Nhưng tôi không phải là vị A-la-hán đã đoạn tận các lậu hoặc.

Ví như trên một con đường hoang vắng có một giếng nước. Tại đấy không có dây, không có gàu nước. Rồi có người đi đến, bị nóng bức bách, bị nóng áp đảo, mệt mỏi, run rẩy, khát nước. Người ấy ngó xuống giếng và biết được: “Giếng này có nước”, nhưng đứng chịu, thân thể không chạm nước.

Cũng vậy, này Hiền giả, “do hữu diệt là Niết-bàn”, tôi khéo thấy như chơn nhờ chánh trí tuệ, nhưng tôi không phải là vị A-la-hán đã đoạn tận các lậu hoặc.

Khi được nghe nói vậy, Tôn giả Ānanda nói với Tôn giả Saviṭṭha:

– Này Hiền giả Saviṭṭha, nói như vậy thời Hiền giả nói gì về Tôn giả Nārada?

– Này Hiền giả Ānanda, nói như vậy, tôi không nói gì về Tôn giả Nārada ngoài sự tốt lành, ngoài sự tốt đẹp.

Tham chiếu:
⁸⁴ Tham khảo: Tạp. 雜 (T.02. 0099.351. 0098c01).