Phật giáo nguyên thuỷ/ Kinh Tạng Pali/ Kinh Tương Ưng Bộ// II. THIÊN NHÂN DUYÊN/ 12. TƯƠNG ƯNG NHÂN DUYÊN/ V. PHẨM GIA CHỦ 

IV. KINH THẾ GIỚI (Lokasutta) (S. II. 73)
44. Trú ở Sāvatthi…
– Này các Tỷ-kheo, Ta sẽ giảng về sự tập khởi và sự đoạn diệt của thế giới. Hãy nghe và khéo suy nghiệm, Ta sẽ giảng.– Thưa vâng, bạch Thế Tôn.
Các Tỷ-kheo ấy vâng đáp Thế Tôn. Thế Tôn nói như sau:
– Và này các Tỷ-kheo, thế nào là thế giới tập khởi?
Do duyên con mắt và các sắc nên nhãn thức khởi lên; do ba cái tụ hội nên có xúc; do duyên xúc nên có thọ; do duyên thọ nên có ái; do duyên ái nên có thủ; do duyên thủ nên có hữu; do duyên hữu nên có sanh; do duyên sanh nên có già, chết, sầu, bi, khổ, ưu, não sanh khởi. Này các Tỷ-kheo, đây là thế giới tập khởi.
Do duyên lỗ tai và các tiếng... 
Do duyên lỗ mũi và các hương... 
Do duyên lưỡi và các vị... 
Do duyên thân và các xúc...
Do duyên ý và các pháp nên ý thức khởi lên; do ba cái tụ hội nên có xúc; do duyên xúc nên có thọ... do duyên sanh nên già, chết, sầu, bi, khổ, ưu, não sanh khởi. Này các Tỷ-kheo, đây là sự tập khởi của thế giới.
Và này các Tỷ-kheo, thế nào là thế giới đoạn diệt?
Do duyên con mắt và các sắc nên nhãn thức khởi lên, do ba cái tụ hội nên có xúc, do duyên xúc nên có thọ, do duyên thọ nên có ái. Do sự ly tham, đoạn diệt ái ấy một cách hoàn toàn nên thủ diệt; do thủ diệt nên hữu diệt... Đây là sự đoạn diệt toàn bộ khổ uẩn này. Này các Tỷ-kheo, đây là thế giới đoạn diệt.
Do duyên lỗ tai và các tiếng... 
Do duyên lỗ mũi và các hương... 
Do duyên lưỡi và các vị... 
Do duyên thân và các xúc...
Do duyên ý và các pháp nên ý thức sanh khởi, do ba cái tụ hội nên có xúc, do duyên xúc nên có thọ, do duyên thọ nên có ái. Do sự ly tham, đoạn diệt ái ấy một cách hoàn toàn nên thủ diệt; do thủ diệt nên hữu diệt... Đây là sự đoạn diệt của toàn bộ khổ uẩn này.
Này các Tỷ-kheo, đây là thế giới đoạn diệt.