Phật giáo nguyên thuỷ/ Kinh Tạng Pali/ Kinh Tương Ưng Bộ// II. THIÊN NHÂN DUYÊN/ 12. TƯƠNG ƯNG NHÂN DUYÊN/ II. PHẨM ĐỒ ĂN

I. KINH CÁC LOẠI ĐỒ ĂN (Āhārasutta)⁸ (S. II. 11) 
11. Như vầy tôi nghe.

Một thời, Thế Tôn ở Sāvatthi (Xá-vệ), tại Jetavana (Thắng Lâm), trong vườn ông Anāthapiṇḍika (Cấp Cô Độc). 

– Này các Tỷ-kheo, có bốn loại đồ ăn⁹ này khiến cho các loại sanh vật hay các loại chúng sanh được tồn tại, hay khiến cho các loại sắp sanh thành được thọ sanh. Thế nào là bốn? [Một là] đoàn thực¹⁰ hoặc thô hoặc tế, hai là xúc thực, ba là tư niệm thực,¹¹ bốn là thức thực.¹² Này các Tỷ-kheo, bốn loại đồ ăn này khiến cho các loại sanh vật hay các loại chúng sanh được tồn tại, hay khiến cho các loại sắp sanh thành được thọ sanh. 

Và này các Tỷ-kheo, bốn loại đồ ăn này do cái gì làm nhân, do cái gì tập khởi, do cái gì tác sanh, do cái gì làm cho hiện hữu? Bốn loại đồ ăn này do ái làm nhân, do ái tập khởi, do ái tác sanh, do ái làm cho hiện hữu. 

Ái này, này các Tỷ-kheo, do cái gì làm nhân, do cái gì tập khởi, do cái gì tác sanh, do cái gì làm cho hiện hữu? Ái do thọ làm nhân, do thọ tập khởi, do thọ tác sanh, do thọ làm cho hiện hữu. 

Thọ này, này các Tỷ-kheo, do cái gì làm nhân, do cái gì tập khởi, do cái gì tác sanh, do cái gì làm cho hiện hữu? Thọ do xúc làm nhân, do xúc tập khởi, do xúc tác sanh, do xúc làm cho hiện hữu. 

Xúc này, này các Tỷ-kheo, do cái gì làm nhân, do cái gì tập khởi, do cái gì tác sanh, do cái gì làm cho hiện hữu? Xúc do sáu xứ làm nhân, do sáu xứ tập khởi, do sáu xứ tác sanh, do sáu xứ làm cho hiện hữu. 

Sáu xứ này, này các Tỷ-kheo, do cái gì làm nhân, do cái gì tập khởi, do cái gì tác sanh, do cái gì làm cho hiện hữu? Sáu xứ do danh sắc làm nhân, do danh sắc tập khởi, do danh sắc tác sanh, do danh sắc làm cho hiện hữu. 

Danh sắc này, này các Tỷ-kheo, do cái gì làm nhân, do cái gì tập khởi, do cái gì tác sanh, do cái gì làm cho hiện hữu? Danh sắc do thức làm nhân, do thức tập khởi, do thức tác sanh, do thức làm cho hiện hữu.

Thức này, này các Tỷ-kheo, do cái gì làm nhân, do cái gì tập khởi, do cái gì tác sanh, do cái gì làm cho hiện hữu? Thức do hành làm nhân, do hành tập khởi, do hành tác sanh, do hành làm cho hiện hữu.

Các hành này, này các Tỷ-kheo, do cái gì làm nhân, do cái gì tập khởi, do cái gì tác sanh, do cái gì làm cho hiện hữu? Các hành này do vô minh làm nhân, do vô minh tập khởi, do vô minh tác sanh, do vô minh làm cho hiện hữu.

Như vậy, này các Tỷ-kheo, vô minh duyên hành, hành duyên thức... (như trên). Như vậy là toàn bộ khổ uẩn này tập khởi.

Nhưng do sự ly tham, đoạn diệt vô minh một cách hoàn toàn, các hành diệt. Do các hành diệt nên thức diệt... (như trên). Như vậy là toàn bộ khổ uẩn này đoạn diệt.

Tham chiếu:
⁸ Tham chiếu: Tạp. 雜 (T.02. 0099.371. 0101c25); Tăng. 增 (T.02. 0125.29.3-4. 0656a29-0656c09)
⁹ Āhārā. Āhar là đem đến, mang tới. Chú giải giải thích Āhārā là paccayā, vì các paccayā đem quả đến. A. V. 136 viết có 10 món ăn.
¹⁰ Chú giải giải thích không có ý nghĩa gì trong thứ tự các món ăn.
¹¹ Theo Chú giải, manosañcetanā, chỉ cho món ăn bồi dưỡng cho dục hữu, sắc hữu, vô sắc hữu.
¹² Viññāṇa āhārā: Thức thực. Theo Chú giải, cuticitta (tử tâm) là tâm cuối cùng của đời sống, hành động đưa đến paṭisandhicitta (kiết sanh thức), là quả cho giai đoạn đầu tiên mọi đời sống mới.