Phật giáo nguyên thuỷ/ Kinh Tạng Pali/ Kinh Tương Ưng Bộ// I. THIÊN CÓ KỆ/ 7. TƯƠNG ƯNG BÀ-LA-MÔN/ II. PHẨM CƯ SĨ

I. KINH KASIBHĀRADVĀJA (Kasibhāradvājasutta) (S. I. 172)
197. Như vầy tôi nghe.

Một thời, Thế Tôn ở giữa dân chúng Magadha, trên Nam sơn, tại làng Bà- la-môn tên Ekanāḷā.

Lúc bấy giờ là thời gian gieo mạ, và Bà-la-môn Kasibhāradvāja sắp đặt sẵn sàng khoảng năm trăm cái cày.

Rồi Thế Tôn, vào buổi sáng, đắp y, cầm y bát, đi đến nông trường của Bà-la-môn Kasibhāradvāja.

Lúc bấy giờ, Bà-la-môn Kasibhāradvāja đang phân phát đồ ăn.

Thế Tôn đi đến chỗ phân phát đồ ăn, rồi đứng một bên. Bà-la-môn Kasibhāradvāja thấy Thế Tôn đang đứng một bên để khất thực, thấy vậy, bèn nói với Thế Tôn:

– Này Sa-môn, tôi cày và gieo mạ; sau khi cày và gieo mạ, tôi ăn. Này Samôn, ông hãy cày và gieo mạ; sau khi cày và gieo mạ, ông ăn.

– Này Bà-la-môn, Ta cũng có cày và gieo mạ; sau khi cày và gieo mạ, Ta ăn.

– Nhưng chúng tôi không thấy cái ách, cái cày, cái lưỡi cày, cái gậy đâm, hay các con bò đực của Tôn giả Gotama. Tuy vậy, Tôn giả Gotama lại nói như sau: “Này Bà-la-môn, Ta cũng có cày và gieo mạ; sau khi cày và gieo mạ, Ta ăn.”

Rồi Bà-la-môn Kasibhāradvāja nói lên bài kệ với Thế Tôn:

Ông nói là nông phu, 
Ta không thấy ông cày. 
Người nông phu được hỏi, 
Hãy lên tiếng trả lời, 
Sao chúng tôi biết được, 
Ông thật sự có cày?

[Thế Tôn:]

Lòng tin là hạt giống, 
Trì giới là mưa móc, 
Trí tuệ đối với Ta, 
Là cày và ách mang, 
Tàm chính là cán cày, 
Ý căn là dây cột,
Chánh niệm đối với Ta, 
Là lưỡi cày, gậy đâm. 
Thân hành được hộ trì, 
Khẩu hành được hộ trì, 
Đối với các món ăn, 
Bụng Ta dùng vừa phải. 
Ta nhổ lên tà vạy,
Với chơn lý sự thật, 
Hoan hỷ trong Niết-bàn, 
Là giải thoát của Ta. 
Tinh tấn đối với Ta, 
Là khả năng mang ách, 
Đưa Ta tiến dần đến, 
An ổn khỏi ách nạn, 
Đi đến, không trở lui, 
Chỗ Ta đi, không sầu. 
Như vậy cày ruộng này, 
Đưa đến quả bất tử, 
Sau khi cày cày này, 
Mọi đau khổ được thoát.

– Hãy ăn, Tôn giả Gotama! Tôn giả Gotama thật là người nông phu! Tôn giả Gotama cày, sự cày đưa đến quả bất tử.

[Thế Tôn:]

Ta không có hưởng thọ,¹¹ 
Vì tụng hát kệ chú,
Thường pháp không phải vậy, 
Đối vị có tri kiến.
Chư Phật đã loại bỏ, 
Tụng hát các kệ chú, 
Chơn thật đối với pháp, 
Sở hành là như vậy. 
Bậc Đại sĩ vẹn toàn,
Cúng dường phải khác biệt, 
Đoạn tận các lậu hoặc, 
Trạo hối được lắng dịu, 
Với những bậc như vậy, 
Cơm nước phải cúng dường. 
Thật chính là phước điền, 
Cho những ai cầu phước.

Được nghe nói vậy, Bà-la-môn Kasibhāradvāja bạch Thế Tôn:

– Thật vi diệu thay, Tôn giả Gotama! Thật vi diệu thay, Tôn giả Gotama! Tôn giả Gotama như người dựng đứng lại những gì bị quăng ngã xuống, phơi bày ra những gì bị che kín, chỉ đường cho kẻ bị lạc hướng, đem đèn sáng vào trong bóng tối cho người có mắt có thể thấy sắc. Cũng vậy, Chánh pháp đã được Tôn giả Gotama dùng nhiều phương tiện trình bày, giải thích. Vậy nay con xin quy y Tôn giả Gotama, quy y Pháp và quy y chúng Tỷ-kheo. Mong Tôn giả Gotama nhận con làm đệ tử, từ nay cho đến mạng chung, con trọn đời quy ngưỡng.

Tham chiếu:
¹¹ Xem S. I. 166f.