Phật giáo nguyên thuỷ/ Kinh Tạng Pali/ Kinh Tương Ưng Bộ// I. THIÊN CÓ KỆ/ 2. TƯƠNG ƯNG THIÊN TỬ/ II. PHẨM CẤP CÔ ĐỘC

VIII. KINH KAKUDHA (Kakudhasutta) (S. I. 54)
99. Như vầy tôi nghe.

Một thời, Thế Tôn ở Sāketa, rừng Añjana, tại Vườn Nai. Rồi thiên tử Kakudha,²² sau khi đêm đã gần mãn, với dung sắc thù thắng chói sáng toàn khu rừng Añjana, đi đến Thế Tôn; sau khi đến, đảnh lễ Thế Tôn rồi đứng một bên. Đứng một bên, thiên tử Kakudha bạch Thế Tôn:

– Thưa Sa-môn, Ngài có hoan hỷ không?

– Ta được cái gì, này Hiền giả, mà Ta hoan hỷ?

– Nếu vậy, thưa Sa-môn, có phải Ngài sầu muộn?

– Ta mòn mỏi cái gì, này Hiền giả, mà Ta sầu muộn?

– Vậy thời thưa Sa-môn, Ngài không hoan hỷ và không sầu muộn?

– Thật như vậy, này Hiền giả.

– Làm sao, này Tỷ-kheo, 
Ngài không có sầu muộn,
Tuy vậy Ngài cũng không
Có được sự hoan hỷ?
Làm sao, nay Ngài lại,
Ngồi cô độc một mình,
Không có được hoan hỷ,
Cũng không bị dao động?²³

– Thật sự, này dạ-xoa, 
Ta không có sầu muộn,
Tuy vậy ở nơi Ta,
Hoan hỷ không khởi lên.
Dầu nay Ta có ngồi,
Riêng một mình cô độc,
Ta không có hoan hỷ,
Cũng không bị dao động.

– Làm sao, này Tỷ-kheo, 
Ngài không có sầu muộn,
Làm sao, ở nơi Ngài,
Hoan hỷ không khởi lên?
Làm sao, nay Ngài lại,
Ngồi cô độc một mình,
Không có được hoan hỷ,
Cũng không bị dao động?

– Hoan hỷ chỉ có đến, 
Với người tâm sầu muộn.
Sầu muộn chỉ có đến,
Với người tâm hoan hỷ.
Do vậy vị Tỷ-kheo,
Không hoan hỷ, sầu muộn.
Vậy nên, này Hiền giả,
Ông phải biết như vậy.

– Đã lâu, con mới thấy, 
Bà-la-môn tịch tịnh,
Vị Tỷ-kheo không sầu,
Cũng không có hoan hỷ,
Đã an toàn vượt khỏi,
Chỗ người đời đắm say.²⁴

Tham chiếu:
²² Vị này trước là thị giả của Tôn giả Đại Mục-kiền-liên. Vị ấy viên tịch trong khi ngồi thiền định và được sinh lên cõi Phạm thiên.
²³ Aratī nābhikīrati. Xem Pss. Breth. 261, n. 1.
²⁴ Xem S. I. 1 (kinh 1 ở trước).