Phật giáo nguyên thủy/ Kinh tạng Pali/ Kinh Tiểu Bộ Quyển 1/ TRƯỞNG LÃO NI KỆ/ CHƯƠNG XIV. BA MƯƠI KỆ (TIṂSANIPĀTA)

§71. KỆ NGÔN CỦA TRƯỞNG LÃO NI SUBHĀ Ở VƯỜN XOÀI CỦA JĪVAKA (Subhājīvakambavanikātherīgāthā) (Thīg. 159; ThīgA. 245)

Trong thời đức Phật hiện tại, cô được sanh ở Rājagaha (Vương Xá), trong gia đình một Bà-la-môn nổi tiếng và được đặt tên là Subhā. Chính vì thân thể của cô tuyệt đẹp, nhất là tay chân, nên được gọi là Subhā (Người Đẹp). Khi bậc Ðạo sư ở Rājagaha (Vương Xá), cô khởi lòng tin và trở thành một nữ cư sĩ. Về sau, cô nghĩ đến kiếp người, thấy sự nguy hiểm của các dục lạc và thấy được sự an tịnh trong nếp sống viễn ly, cô xuất gia với sự hướng dẫn của bà Mahāpajāpatī. Cô đã phát triển thiền quán và chứng được quả Bất lai.

Một hôm, một thanh niên trẻ tuổi ăn chơi ở Rājagaha đứng nơi vườn xoài của Jīvaka và thấy cô đi vào vườn để nghỉ trưa. Người thanh niên chặn đường cô lại và xin thỏa mãn dục lạc. Cô nói pháp, dạy cho người thanh niên biết với nhiều bài kệ về sự nguy hiểm của dục lạc và sự lựa chọn của cô đối với đời sống viễn ly, nhưng người thanh niên không nghe cô nói, vẫn đòi thỏa mãn dục lạc. Vị Trưởng lão Ni, lúc này không dùng những lời khuyên nhủ nữa, thấy người thanh niên mê say con mắt của mình, liền móc một con mắt đưa cho người thanh niên và nói đây là con mắt có tội của cô. Người thanh niên hoảng sợ, khủng khiếp và xin lỗi cô. Cô đi đến trước vị Ðạo sư và khi thấy Ngài, con mắt của cô được chữa lành như cũ. Do vậy, trước đức Thế Tôn, cô chấn động, hoan hỷ tột cùng. Bậc Ðạo sư biết được tâm trạng của cô nên khích lệ và giúp cô đạt được quả vị cao nhất. Điều phục tâm hoan hỷ của mình, cô phát triển thiền quán, chứng được quả A-la-hán với pháp tín thọ và nghĩa tín thọ. Sau đó, an trú trong an lạc Niết-bàn, cô nghĩ đến những gì đã chứng được và nói lên câu chuyện của mình với người thanh niên ăn chơi bằng những bài kệ như sau:
368.

Trong rừng xoài tươi đẹp,
Của ông Jīvaka,
Tỷ-kheo-ni Subhā,
Ðang bộ hành đi tới.
Có chàng trẻ ăn chơi,
Ngăn chặn Subhā lại,
Cô nói với người ấy,
Những lời nói như sau:

369.

– Ta đã xúc phạm gì,
Ðể ông đứng chặn ta?
Thật là không xứng đáng,
Ðể một người đàn ông,
Xúc phạm nữ xuất gia,
Hỡi Hiền giả, hiểu cho.

370.

Bậc Tôn sư ta dạy,
Chính học pháp như vậy,
Ðược bậc Thiện Thệ thuyết,
Là con đường thanh tịnh,
Không có cấu uế nào,
Sao ông đứng chặn ta?

371.

Tâm ta thật thanh tịnh,
Tâm người không thanh tịnh,
Tâm người đầy tham ái,
Ta không tham, không uế,
Mọi nơi ý giải thoát,
Sao ông đứng chặn ta?

372.

– Cô trẻ, không ác pháp,
Cô xuất gia làm gì?
Hãy bỏ áo cà-sa!
Ðến lạc hưởng rừng hoa.

373.

Toàn hoa tỏa hương ngát,
Cây rưới bụi muôn hoa,
Xem tuổi xuân, tuổi trẻ,
Là thời tiết hạnh phúc,
Hãy đến thọ hưởng lạc,
Trong rừng nở trăm hoa.

374.

Con đường dưới vòm hoa,
Xào xạc gió lay động,
Cô được lạc thú gì,
Khi một mình vào rừng?

375.

Trú xứ chúng thú dữ,
Vang tiếng voi rống dục,
Rừng lớn trống không người,
Nhiều hiện tượng hãi hùng,
Cô lại muốn đi vào,
Không một ai bạn đường.

376.

Như búp bê vàng chói,
Giống tiên nữ vườn trời,
Cô đắp vải Kāsi,
Ðẹp mịn, sáng chói cô.

377.

Ta sống nô lệ cô,
Nếu cô sống ở rừng,
Không một sanh loại nào,
Mà ta yêu hơn cô,
Hỡi cô mắt dịu hiền,
Như mắt Kinnarī.

378.

Nếu cô theo lời ta,
Cô sẽ được hạnh phúc,
Hạnh phúc sống gia đình,
Sống lâu đài che gió,
Sống có các nữ nhân,
Hầu hạ phục vụ cô.

379.

Mang lụa mịn Kāsi,
Dùng vòng hoa, sáp đỏ,
Ta làm nhiều trang sức,
Vàng, châu báu, ngọc ngà.

380.

Cô leo lên giường quý,
Gỗ chiên-đàn lõi thơm,
Che màn đẹp tinh sạch,
Trải nệm mới lông dài.

381.

Như sen vươn từ nước,
Phục vụ cho phi nhân,
Như vậy cô Phạm hạnh,
Sống toàn hảo đến già.

382.

– Ở đây là cái gì,
Ông xem là tuyệt diệu,
Trong nghĩa địa ứ đầy,
Tràn đầy những thân xác,
Ông được thấy cái gì,
Trong thân xác hủy hoại,
Khi ông thốt ra lời,
Si mê, vô ý thức?

383

. – Chính mắt như sơn dương,
Như Kinnarī giữa rừng,
Ta thấy con mắt cô,
Dục lạc liền tăng trưởng.

384.

Trong gương mặt không uế,
Sáng chói như vàng ròng,
Chẳng khác gì hoa sen,
Ðặt chính giữa đài sen,
Thấy con mắt của cô,
Lòng dục liền tăng trưởng.

385.

Tuy xa ta vẫn nhớ,
Lông mi dài tuyệt đẹp,
Không gì ta yêu hơn,
Mắt Kinnarī của cô.

386.

– Ông muốn dùng phi đạo,
Tìm mặt trăng mà chơi,
Muốn nhảy qua Meru,
Muốn tìm đến con Phật.

387.

Trên đời này, cõi trời,
Ta nay không tham ái,
Ta không biết người ấy,
Người ấy như thế nào,
Ðường đạo đã giết sạch,
Giết hại tận gốc rễ.

388.

Quăng đi như hố than,
Than hừng đang cháy đỏ,
Ðánh giá như thuốc độc,
Ðang xâm nhập đến thân,
Ta không biết người ấy,
Người ấy như thế nào,
Ðường đạo đã giết sạch,
Giết hại tận gốc rễ.

389.

Hãy cám dỗ nữ nhân,
Không có biết quán sát,
Hay Ðạo sư người ấy,
Ðang còn phải học tập,
Ông mê hoặc người ấy,
Làm hại được người ấy.

390.

Còn ta đã chánh niệm,
Ðối khen chê, lạc khổ,
Biết hữu vi bất tịnh,
Bám chặt tư tưởng ấy.

391.

Ta là đệ tử Ni,
Của bậc Đại Thiện Thệ,
Ta đã dấn thân bước,
Trên đường đạo tám ngành,
Mũi tên đã nhổ lên,
Không còn các lậu hoặc,
Ta đi đến nhà trống,
Tâm tư ta hoan hỷ.

392.

Ta đã được thấy nó,
Một búp bê khéo vẽ,
Với trục quay gỗ mới,
Khéo cột với dây que,
Búp bê ấy nhảy múa,
Nhiều điệu múa khác nhau.

393.

Dây que ấy được rút,
Mở lòng rời phân tán,
Thành trống không, miếng nhỏ,
Chỗ nào ý say đắm?

394.

Thân ta ví dụ vậy,
Không bộ phận, không động,
Không bộ phận, không động,
Chỗ nào ý say đắm?

395.

Như thấy một bức vẽ,
Tô màu đỏ trên tường,
Cái thấy ông đảo lộn,
Vì trí người thiếu sót.

396.

Ảo thuật xem tối thượng,
Như cây vàng trong mộng,
Mù lòa người chạy theo,
Cái trống không, không thật,
Như cái trò múa rối,
Ðược xem giữa quần chúng.

397.

Mắt tựa như hòn bi,
Được đặt trong cái hốc,
Chính giữa là con ngươi,
Có nước mắt ươn ướt,
Nơi đó sanh mủ ghèn,
Và mắt xoay nhiều dạng.

398.

Thiếu nữ đẹp tuyệt ấy,
Với tâm không chấp trước,
Bóc một con mắt cô,
Trao liền cho người ấy,
Và nói hãy cầm lấy,
Con mắt này của ngươi.

399.

Khi ấy tham liền diệt,
Ông khẩn cầu xin lỗi,
Mong rằng Phạm hạnh Ni,
Ðược an ổn trở lại,
Tôi sẽ không còn dám,
Xâm phạm thế này nữa.

400.

Hại hạng người thế này,
Chẳng khác ôm lửa hừng,
Tôi như nắm rắn độc,
Mong an ổn tha thứ.

401.

Thoát khỏi bị xúc phạm,
Vị Tỷ-kheo-ni ấy,
Từ đấy đi đến gần,
Bậc Giác Ngộ Thù Thắng,
Thấy được tướng công đức,
Tốt đẹp và thù thắng,
Mắt của cô hồi phục,
Ðược trở lại như xưa.