Phật giáo nguyên thủy/ Kinh tạng Pali/ Kinh Tiểu Bộ Quyển 1/ TRƯỞNG LÃO NI KỆ/ CHƯƠNG XIII. HAI MƯƠI KỆ (VĪSATINIPĀTA)

§66. KỆ NGÔN CỦA TRƯỞNG LÃO NI AMBAPĀLĪ

(Ambapālītherīgāthā)¹ (Thīg. 147; ThīgA. 206)

Trong thời đức Phật hiện tại, cô được sanh dưới một gốc cây xoài trong vườn của vua xứ Vesāli và được gọi là Ambapālī. Cô rất đẹp nên đến khi lớn lên, nhiều vương tôn công tử cạnh tranh để chiếm đoạt cô. Về sau, để tránh những cạnh tranh ấy và cũng do nghiệp lực của cô, cô trở thành một kỹ nữ. Vì lòng tin đối với bậc Đạo sư, cô xây dựng một tinh xá trong ngôi vườn của cô và cúng cho đức Phật và chúng Tăng. Khi cô nghe con cô, tức là Trưởng lão Vimala Koṇḍañña thuyết pháp, cô triển khai thiền quán về lý vô thường như thân cô, cô chứng tam minh và nói lên những bài kệ sau đây:

252.

Ðen như sắc con ong,
Tóc dài ta khéo uốn,
Nay biến đổi vì già,
Như vải gai, vỏ cây,
Ðúng như lời giảng dạy,
Của bậc Nói Sự Thật.

253.

Thơm như hộp ướp hương,
Ðầu ta đầy những hoa,
Nay biến đổi vì già,
Hôi như lông con thỏ,
Ðúng như lời giảng dạy,
Của bậc Nói Sự Thật.

254.

Như rừng khéo vun trồng,
Lược trâm cài chói sáng,
Nay biến đổi vì già,
Tóc lơ thơ rơi rụng,
Ðúng như lời giảng dạy,
Của bậc Nói Sự Thật.

255.

Trang điểm với bện tóc,
Sáng chói nữ trang vàng,
Tóc mềm mại êm dịu,
Thơm ngát với mùi hương,
Nay biến đổi vì già,
Rơi rụng đầu sói trọc,
Ðúng như lời giảng dạy,
Của bậc Nói Sự Thật.

256.

Trước lông mày của ta,
Chói sáng khéo tô vẽ,
Nay biến đổi vì già,
Nhăn nheo rơi suy sụp,
Ðúng như lời giảng dạy,
Của bậc Nói Sự Thật.

257.

Mắt ta xanh và dài,
Sáng đẹp như châu báu,
Nay biến đổi vì già,
Hư hại không chói sáng,
Ðúng như lời giảng dạy,
Của bậc Nói Sự Thật.

258.

Lỗ mũi mềm và thon,
Sáng chói và trẻ măng,
Nay biến đổi vì già,
Héo khô và tàn tạ,
Ðúng như lời giảng dạy,
Của bậc Nói Sự Thật.

259.

Trước tai ta sáng chói,
Như vàng vòng khéo làm,
Nay biến đổi vì già,
Nhăn nheo chảy xệ xuống,
Ðúng như lời giảng dạy,
Của bậc Nói Sự Thật.

260.

Trước răng ta sáng chói,
Như búp nụ chuối hoa,
Nay biến đổi vì già,
Bể gãy, vàng như lúa,
Ðúng như lời giảng dạy,
Của bậc Nói Sự Thật.

261.

Ngọt là giọng nói ta,
Như chim cu rừng hót,
Nay biến đổi vì già,
Tiếng bể bị đứt đoạn,
Ðúng như lời giảng dạy,
Của bậc Nói Sự Thật.

262.

Trước cổ ta chói sáng,
Mềm, đầy đặn, nhu nhuyến,
Nay biến đổi vì già,
Nhiều ngấn và khô cằn,
Ðúng như lời giảng dạy,
Của bậc Nói Sự Thật.

263.

Trước cánh tay của ta,
Sáng như hai cột tròn,
Nay biến đổi vì già,
Như hoa kèn yết ớt,
Ðúng như lời giảng dạy,
Của bậc Nói Sự Thật.

264.

Trước bàn tay của ta,
Mềm mại như cành hoa,
Sáng như nữ trang vàng,
Nay biến đổi vì già,
Như rễ cây khô cằn,
Nhăn nheo và thô nhám,
Ðúng như lời giảng dạy,
Của bậc Nói Sự Thật.

265.

Trước vú ta sáng chói,
Căng, thẳng và tròn đầy,
Nay biến đổi vì già,
Trống rỗng treo lủng lẳng,
Như túi da hết nước,
Trống không, không căng tròn,
Ðúng như lời giảng dạy,
Của bậc Nói Sự Thật.

266.

Trước thân ta chói sáng,
Như giáp vàng đánh bóng,
Nay biến đổi vì già,
Ðầy vết nhăn nhỏ xíu,
Ðúng như lời giảng dạy,
Của bậc Nói Sự Thật.

267.

Trước bắp vế của ta,
Sáng chói như vòi voi,
Nay biến đổi vì già,
Giống như những ống tre,
Ðúng như lời giảng dạy,
Của bậc Nói Sự Thật.

268.

Trước ống chân của ta,
Mềm mại điểm vòng vàng,
Nay biến đổi vì già,
Chẳng khác gậy cây mè,
Ðúng như lời giảng dạy,
Của bậc Nói Sự Thật.

269.

Trước chân ta chói sáng,
Với lông mềm như bông,
Nay biến đổi vì già,
Nứt nẻ đầy đường nhăn,
Ðúng như lời giảng dạy,
Của bậc Nói Sự Thật.

270.

Thân này là như vậy,
Nay già chứa nhiều khổ,
Ngôi nhà đã cũ kỹ,
Vôi trét tường rơi xuống,
Ðúng như lời giảng dạy,
Của bậc Nói Sự Thật.

Và vị Trưởng lão Ni thấy được những hình tướng vô thường trên thân của mình, nhận thức được tánh vô thường của ba giới: Dục giới, Sắc giới và Vô sắc giới, tâm tư quán triệt tánh vô thường, khổ, vô ngã và phát triển tuệ quán trên con đường tu tập, chứng được quả A-la-hán.

Tham khảo:
¹ Xem Ap. II. 613, Ambapālitherīapadāna (Ký sự về Trưởng lão Ni Ambapāli).