Phật giáo nguyên thủy/ Kinh tạng Pali/ Kinh Tiểu Bộ Quyển 1/ TRƯỞNG LÃO NI KỆ/ CHƯƠNG XI. MƯỜI HAI KỆ (DVĀDASAKANIPĀTA)

§64. KỆ NGÔN CỦA TRƯỞNG LÃO NI UPPALAVAṆṆĀ (Uppalavaṇṇātherīgāthā)¹ (Thīg. 144; ThīgA. 182)

Trong thời đức Phật hiện tại, cô được sanh ở Sāvatthi, con gái của vị trưởng kho bạc. Vì da cô màu tim của sen xanh, nên cô được gọi là Uppalavaṇṇā. Khi cô đến tuổi trưởng thành, vua và thường dân giành nhau đến cưới cô. Vị trưởng kho bạc không thể làm cho mọi người bằng lòng, bèn nghĩ đến một kế để giải quyết. Ông cho gọi Uppalavaṇṇā và yêu cầu cô xuất gia. Vì căn cơ đã thuần thục, cô nhận lời ngay, và cô được đưa đến tinh xá Tỷ-kheo-ni để xuất gia.

Sau một thời gian, khi cô phụ trách công việc dọn dẹp phòng làm lễ Bố- tát, cô thắp ngọn đèn để quét phòng rồi lấy ngọn đèn làm tướng để thiền quán, không bao lâu cô chứng được quả A-la-hán. Cô trở thành vị Ni Thần thông đệ nhất.

Và bậc Ðạo sư ngồi giữa đại chúng ở Jetavana ấn chứng cho cô là Thần thông đệ nhất. Cô sống an lạc với thiền, Thánh quả và Niết-bàn. Một ngày nọ, khi đang quán sát sự nguy hiểm, hạ liệt và uế nhiễm của các dục, cô thốt lên những lời kệ với trưởng lão bên bờ sông Hằng về nỗi đau buồn khi mẹ và con gái phải sống chung chồng:

I

224.

Hai, mẹ và con gái,
Chúng tôi sống một chồng,
Lời cô đã nói lên,
Làm ta xúc động mạnh,
Cảnh ngộ thật hy hữu,
Làm tóc lông dựng ngược.

225.

Ðáng ngán thay các dục,
Bất tịnh, hôi, nhiều gai,
Ở đây, mẹ, con gái,
Chúng tôi lấy một chồng.

226.

Thấy nguy hiểm trong dục,
Viễn ly, an ổn vững,
Cô xuất gia Vương Xá,
Bỏ nhà, sống không nhà.

II

Sung sướng cô nói lên quả chứng của mình:

227.

Ta biết các đời trước,
Thiên nhãn được thanh tịnh,
Trí biết được tâm người,
Nhĩ giới được trong sạch.

228.

Ta chứng được thần thông,
Lậu tận ta đạt được,
Ta chứng Sáu thắng trí,
Lời Phật dạy làm xong.²

III

Cô hiện lên một thần thông với sự chấp thuận của bậc Ðạo sư và nói như sau:

229.

Do hóa hiện thần thông,
Ta đến xe bốn ngựa,
Ta đảnh lễ chân Phật,
Thế Giới Chủ Quang Vinh.

IV

Cô bị Ác ma đến quấy phá tại rừng cây Sāla và trách móc Ác ma.

[Ác ma:]
230.

Cô đi đến gốc cây,
Ðang nở hoa tuyệt đẹp,
Cô đến, đứng một mình,
Dưới gốc cây có hoa.
Cô đến chỉ một mình,
Này kẻ dại khờ kia,
Sao cô lại không sợ,
Có kẻ cám dỗ cô!

[Cô:]
231.

Trăm ngàn người cám dỗ,
Có đến đây như ngươi,
Mảy lông ta không động,
Ta không gì hoảng hốt,
Ác ma làm gì ta,
Khi ngươi đến một mình?

232.

Ta có thể biến mất,
Hay vào bụng nhà ngươi,
Ta đứng giữa hàng mi,
Ngươi không thấy ta đứng.

233.

Với tâm khéo nhiếp phục,
Thần túc khéo tu trì,
Sáu thắng trí ta chứng,
Lời Phật dạy làm xong.

234.

Các dục giống gươm giáo,
Chém nát các uẩn ta,
Những dục mà ngươi gọi,
Là lạc thú cuộc đời,
Ngày nay dục lạc ấy,
Với ta không hấp dẫn.³

235.

Ở tất cả mọi nơi,
Hỷ lạc được đoạn tận,
Khối tối tăm mù ám,
Ðã bị làm tan nát.
Hỡi này kẻ Ác ma!
Ngươi hãy biết như vậy,
Ngươi chính là Ác ma,
Ngươi đã bị bại trận.⁴

Chú thích
¹ Xem S. I. 131, Uppalavaṇṇāsutta (Kinh Uppalavaṇṇā); Ap. II. 551, Uppalavaṇṇātherīapadāna (Ký sự về Trưởng lão Ni Uppalavaṇṇā).
² Xem Thīg. v. 70-1.
³ Xem Thīg. v. 58, 141.
⁴ Xem Thīg. v. 59, 61-2, 142, 188, 195, 203.