§45. KỆ NGÔN CỦA TRƯỞNG LÃO NI SOṆĀ
(Soṇātherīgāthā) (Thīg. 133; ThīgA. 95)
Trong thời đức Phật hiện tại, cô được sanh trong một gia đình quý tộc ở Sāvatthi. Sau khi lập gia đình, cô sanh được mười người con trai, con gái và được biệt danh là “người nhiều con.” Khi người chồng xuất gia, cô giao lại
cho các con trai, con gái cai quản gia đình và giao cả gia sản cho các con trai, không giữ gì cho thân mình. Các con trai và con dâu nuôi dưỡng cô, không bao lâu trở mặt khinh rẻ cô. Cô buồn cho thái độ các dâu con, xuất gia trở thành Tỷ-kheo-ni. Cô suy nghĩ, cô đã lớn tuổi mới xuất gia, nên hết sức tinh cần, tinh tấn. Trong khi hầu hạ các Trưởng lão Ni, cô thức đêm tu học, cô kiên trì học tập, không biếng nhác, không xao nhãng, như người chụp nắm các cột trong mái hiên, hay chụp nắm cành cây trong đêm tối để tránh đầu khỏi va chạm. Hạnh tinh tấn của cô được mọi người biết, và bậc Ðạo sư biết được trí tuệ của cô đã chín muồi nên phóng hào quang hóa hiện trước mặt cô và nói lên bài kệ:
Ai sống một trăm năm,
Không thấy câu bất tử,
Tốt hơn, sống một ngày,
Thấy được câu bất tử.9
Khi đức Phật nói câu này xong, cô chứng được quả A-la-hán. Thế Tôn tán thán là Tỷ-kheo-ni Tinh tấn đệ nhất. Một hôm, suy tư đến quả chứng của mình, cô phấn khởi nói lên những bài kệ:
102.
Ta sanh được mười con,
Trong thân chất chứa này,
Do vậy ta già yếu,
Ta đến Tỷ-kheo-ni.
103.
Cô thuyết pháp cho ta,
Về uẩn, xứ và giới,
Nghe pháp cô thuyết giảng,
Cắt tóc, ta xuất gia.
104.
Ta học lời cô dạy,
Thiên nhãn ta thanh tịnh,
Ta biết các đời trước,
Chỗ ta sống đời trước.10
105.
Ta tu pháp vô tướng,
Nhất tâm khéo thiền tịnh,
Tức thời ta giải thoát,
Không chấp thủ, tịch tịnh.
106.
Năm uẩn được liễu tri,
Ðứng lại, gốc bị cắt,
Tham dục, ta không có,
Căn cứ địa kiên trì,
Từ nay ta không còn,
Vấn đề phải tái sanh.
