§41. KỆ NGÔN CỦA TRƯỞNG LÃO NI SUNDARĪ NANDĀ
(Sundarīnandātherīgāthā)4 (Thīg. 132; ThīgA. 80)
Trong thời đức Phật hiện tại, cô được sanh trong một gia đình quý tộc thuộc dòng họ Thích-ca, được đặt tên là Nandā. Cô còn có danh xưng là Nandā hoa khôi. Khi đức Thế Tôn giác ngộ, Ngài trở về Kapilavatthu độ cho Nanda và Rāhula xuất gia. Lại khi Vua Suddhodana (Tịnh Phạn) mạng chung, bà Mahāpajāpatī xuất gia, Nandā tự nghĩ: “Anh trưởng của ta đã chối từ, không thừa tự quốc độ, xuất gia và trở thành đấng Thế Tôn, một bậc Siêu Nhân. Con của Ngài là Rāhula cũng xuất gia. Anh của ta là Vua Nanda cũng xuất gia. Mẹ của ta, Mahāpajāpatī và chị của ta, mẹ Rāhula cũng xuất gia. Vậy ta ở nhà làm gì? Ta hãy xuất gia!” Như vậy, cô xuất gia không phải vì lòng tin mà chính vì lòng thương yêu bà con trong gia đình. Cô xuất gia như vậy và sau khi từ bỏ gia đình, cô vẫn tự kiêu với sắc đẹp của mình, không chịu đến yết kiến đức Phật vì sợ đức Phật quở trách cô. Trường hợp của cô cũng giống như trường hợp với Tỷ-kheo-ni Abhirūpa Nandā5 nhưng với sự sai khác là khi cô thấy hóa thân của một nữ nhân do đức Phật hiện ra, nữ nhân ấy dần dần trở thành già xấu, tâm của cô dựa trên tánh vô thường và đau khổ, hướng đến thiền định.
Rồi đức Phật thuyết pháp cho cô như sau:
82.
Nandā, hãy nhìn thân!
Bệnh bất tịnh, hôi thối,
Hãy tu tâm bất tịnh,
Nhất tâm khéo định tĩnh.
83.
Như thân này thân ấy,
Như thân ấy thân này,
Hôi thối và rữa nát,
Chỉ kẻ ngu thích thú.
84.
Như vậy quán thân này,
Ngày đêm không mệt mỏi,
Với trí tuệ của con,
Do vậy hãy thoát ly,
Với trí tuệ của con,
Thoát khỏi kiêu sắc đẹp,
Và người si nhìn thấy,
Với cái nhìn như thật.
Rồi cô nghe theo lời dạy, với trí tuệ an trú vững chắc trên quả thứ nhất. Muốn giúp cô đạt được những quả vị cao hơn, Thế Tôn dạy thêm cho cô: “Này Nandā, trong cái thân này không có một chút gì là tinh túy, chỉ là một đống xương và thịt bị già chết chi phối.” Như đã được nói trong Kinh Pháp cú:
85.
Thành này làm bằng xương,
Quét tô bằng máu thịt,
Ở đây già và chết,
Mạn, lừa đảo chất chứa.6
Khi đức Phật nói xong, cô liền chứng quả A-la-hán. Và nghĩ đến sự chiến thắng của mình, cô sung sướng với lời dạy của đức Bổn Sư và nói thêm:
86.
Với tâm không phóng dật,
Như lý quán thân ấy,
Tánh như thật thân này,
Ðược thấy trong và ngoài.
Ta nhàm chán thân thể,
Nội tâm được ly tham,
Không phóng dật, ly hệ,
Ta an bình tịch tịnh.
Tham khảo:
4 Xem Thīg. v. 19, Abhirūpanandātherīgāthā (Kệ ngôn của Trưởng lão Ni Abhirūpa Nandā); Ap. II. 572, Nandātherīapadāna (Ký sự về Trưởng lão Ni Nandā).
5 Như trên.
6 Xem Dh. v. 150.
