Phật giáo nguyên thủy/ Kinh tạng Pali/ Kinh Tiểu Bộ Quyển 1/ PHÁP CÚ/ XXVI. PHẨM BÀ-LA-MÔN

XXVI. PHẨM BÀ-LA-MÔN (BRĀHMAṆAVAGGA)³¹⁷ (Dh. 55)

383. Hỡi này Bà-la-môn, 
Hãy tinh tấn đoạn dòng,
Từ bỏ các dục lạc, 
Biết được hành đoạn diệt,
Người là bậc Vô vi.³¹⁸

384. Nhờ thường trú hai pháp,³¹⁹ 
Ðến được bờ bên kia,
Bà-la-môn có trí, 
Mọi kiết sử dứt sạch.

385. Không bờ này, bờ kia,³²⁰ 
Cả hai bờ không có,
Lìa khổ, không trói buộc, 
Ta gọi Bà-la-môn.³²¹

386. Tu thiền, trú ly trần, 
Phận sự xong, vô lậu,
Ðạt được đích tối thượng, 
Ta gọi Bà-la-môn.³²²

387. Mặt trời sáng ban ngày, 
Mặt trăng sáng ban đêm,
Khí giới sáng Sát-lỵ, 
Thiền định sáng Phạm chí,
Còn hào quang đức Phật, 
Chói sáng cả ngày đêm.³²³

388. Dứt ác gọi Phạm chí, 
Tịnh hạnh gọi Sa-môn,
Tự mình xuất cấu uế, 
Nên gọi bậc xuất gia.³²⁴

389. Chớ có đập Phạm chí, 
Phạm chí chớ đập lại!
Xấu thay đập Phạm chí, 
Ðập trả lại xấu hơn!

390. Ðối vị Bà-la-môn, 
Ðây³²⁵ không lợi ích nhỏ,
Khi ý không ái luyến, 
Tâm hại được chặn đứng,
Chỉ khi ấy khổ diệt.

391. Với người thân, miệng, ý, 
Không làm các ác hạnh,
Ba nghiệp được phòng hộ, 
Ta gọi Bà-la-môn.³²⁶

392. Từ ai biết Chánh pháp, 
Bậc Chánh Giác thuyết giảng,
Hãy kính lễ vị ấy, 
Như Phạm chí thờ lửa.

393. Ðược gọi Bà-la-môn, 
Không vì đầu bện tóc,
Không chủng tộc, thọ sanh, 
Ai thật chơn, chánh, tịnh,
Mới gọi Bà-la-môn.³²⁷

394. Kẻ ngu, có ích gì, 
Bện tóc với da dê,
Nội tâm toàn phiền não, 
Ngoài mặt đánh bóng suông.³²⁸

395. Người mặc áo đống rác, 
Gầy ốm, lộ mạch gân,
Ðộc thân thiền trong rừng, 
Ta gọi Bà-la-môn.³²⁹

396. Ta không gọi Phạm chí, 
Vì chỗ sanh, mẹ sanh,
Chỉ được gọi tên suông, 
Nếu tâm còn phiền não,
Không phiền não, chấp trước, 
Ta gọi Bà-la-môn.³³⁰

397. Ðoạn hết các kiết sử, 
Không còn gì lo sợ,
Không đắm trước buộc ràng, 
Ta gọi Bà-la-môn.

398. Bỏ đai da,³³¹ bỏ cương,³³² 
Bỏ dây,³³³ đồ sở thuộc,³³⁴
Bỏ then chốt,³³⁵ sáng suốt, 
Ta gọi Bà-la-môn.³³⁶

399. Không ác ý, nhẫn chịu, 
Phỉ báng, đánh, phạt hình,
Lấy nhẫn làm quân lực, 
Ta gọi Bà-la-môn.

400. Không hận, hết bổn phận, 
Trì giới, không tham ái,
Nhiếp phục, thân cuối cùng, 
Ta gọi Bà-la-môn.

401. Như nước trên lá sen, 
Như hột cải đầu kim,
Người không nhiễm ái dục, 
Ta gọi Bà-la-môn.

402. Ai tự trên đời này, 
Giác khổ, diệt trừ khổ,
Bỏ gánh nặng, giải thoát, 
Ta gọi Bà-la-môn.

403. Người trí tuệ sâu xa, 
Khéo biết đạo, phi đạo,
Chứng đạt đích Vô thượng, 
Ta gọi Bà-la-môn.

404. Không liên hệ cả hai, 
Xuất gia và thế tục,
Sống độc thân, ít dục, 
Ta gọi Bà-la-môn.

405. Bỏ trượng, đối chúng sanh, 
Yếu kém hay kiên cường,
Không giết, không bảo giết, 
Ta gọi Bà-la-môn.³³⁷

406. Thân thiện giữa thù địch, 
Ôn hòa giữa hung hăng,
Không nhiễm giữa nhiễm trước, 
Ta gọi Bà-la-môn.³³⁸

407. Người bỏ rơi tham sân, 
Không mạn, không ganh tị,
Như hột cải đầu kim, 
Ta gọi Bà-la-môn.

408. Nói lên lời ôn hòa, 
Lợi ích và chơn thật,
Không mất lòng một ai, 
Ta gọi Bà-la-môn.

409. Ở đời, vật dài, ngắn, 
Nhỏ, lớn, đẹp hay xấu,
Phàm không cho, không lấy, 
Ta gọi Bà-la-môn.

410. Người không có hy cầu, 
Ðời này và đời sau,
Không hy cầu, giải thoát, 
Ta gọi Bà-la-môn.

411. Người không còn tham ái, 
Có trí, không nghi hoặc,
Thể nhập vào bất tử, 
Ta gọi Bà-la-môn.

412. Người sống ở đời này, 
Không nhiễm cả thiện ác,
Không sầu, sạch không bụi, 
Ta gọi Bà-la-môn.

413. Như trăng sạch, không uế, 
Sáng trong và tịnh lặng,
Hữu ái được đoạn tận, 
Ta gọi Bà-la-môn.

414. Vượt đường nguy hiểm này, 
Nhiếp phục luân hồi, si,
Ðến bờ kia thiền định, 
Không dục ái, không nghi,
Không chấp trước, tịch tịnh, 
Ta gọi Bà-la-môn.³³⁹

415. Ai ở đời đoạn dục, 
Bỏ nhà, sống xuất gia,
Dục hữu được đoạn tận, 
Ta gọi Bà-la-môn.

416. Ai ở đời đoạn ái, 
Bỏ nhà, sống xuất gia,
Ái hữu được đoạn tận, 
Ta gọi Bà-la-môn.

417. Bỏ trói buộc loài người, 
Vượt trói buộc cõi trời,
Giải thoát mọi buộc ràng, 
Ta gọi Bà-la-môn.

418. Bỏ điều ưa, điều ghét, 
Mát lạnh, diệt sanh y,
Bậc Anh hùng chiến thắng, 
Nhiếp phục mọi thế giới,
Ta gọi Bà-la-môn.

419. Ai hiểu rõ hoàn toàn, 
Sanh tử các chúng sanh,
Không nhiễm, khéo vượt qua, 
Sáng suốt chơn giác ngộ,
Ta gọi Bà-la-môn.

420. Với ai, loài trời, người, 
Cùng với càn-thát-bà,
Không biết chỗ thọ sanh, 
Lậu tận, bậc La-hán,
Ta gọi Bà-la-môn.

421. Ai quá, hiện, vị lai, 
Không một sở hữu gì,
Không sở hữu, không nắm, 
Ta gọi Bà-la-môn.³⁴⁰

422. Bậc Trâu chúa, Thù thắng, 
Bậc Anh hùng, Đại sĩ,
Bậc Chiến thắng, Không nhiễm, 
Bậc Tẩy sạch, Giác ngộ,
Ta gọi Bà-la-môn.

423. Ai biết được đời trước, 
Thấy thiên giới, đọa xứ,
Ðạt được sanh diệt tận, 
Thắng trí tự viên thành,
Bậc Mâu-ni Đạo sĩ, 
Viên mãn mọi thành tựu,
Ta gọi Bà-la-môn.³⁴¹

Tham khảo:

³¹⁷ Tham chiếu: Pháp cú kinh “Sa-môn phẩm” 法句經沙門品 (T.04. 0210.34. 0571c29); Pháp cú kinh “Phạm chí phẩm” 法句經梵志品 (T.04. 0210.35. 0572b20); Xuất diệu kinh “Sa-môn phẩm” 出曜經 沙門品 (T.04. 0212.12. 0678a17); Xuất diệu kinh “Phạm chí phẩm” 出曜經梵志品 (T.04. 0212.34. 0768c14); Pháp tập yếu tụng kinh “Phạm chí phẩm” 法集要頌經梵志品 (T.04. 0213.33. 0798a01).

³¹⁸ Câu kệ 383-423, xem S. I. 49, 111; Sn. v. 620-47.

³¹⁹ Chỉ cho chỉ và quán.

³²⁰ Chỉ cho sáu nội xứ, sáu ngoại xứ.

³²¹ Xem Sn. v. 1129.

³²² Xem M. II. 196; Sn. 214; CNid. 6.

³²³ Xem S. I. 15, 32, 106; II. 284.

³²⁴ Xem Ud. 3.

³²⁵ Chỉ cho sự trả đũa, trả thù.

³²⁶ Xem It. 96; J. III. 148, 524; Netti. 128, 183.

³²⁷ Xem Ud. 6, Jaṭilasutta (Kinh Kẻ bện tóc); Netti. 128.

³²⁸ Xem J. I. 480; III. 85.

³²⁹ Xem Thag. v. 243.

³³⁰ Câu kệ 396-423, xem M. II. 196; Sn. 115.

³³¹ Chỉ cho “hận”.

³³² Chỉ cho “ái”.

³³³ Chỉ cho “tà kiến”.

³³⁴ Chỉ cho “tùy miên”.

³³⁵ Chỉ cho “vô minh”.

³³⁶ Xem S. I. 16, 63.

³³⁷ Xem Dh. v. 142; Mhvu. I. 358.

³³⁸ Xem S. I. 236.

³³⁹ Xem A. IV. 290.

³⁴⁰ Xem Thag. v. 537.

³⁴¹ Xem M. II. 133, 144; S. I. 167, 356, 375; A. I. 165; It. 99, Thīg. v. 63.