Phật giáo nguyên thủy/ Kinh tạng Pali/ Kinh Tiểu Bộ Quyển 1/ PHÁP CÚ/ XXV. PHẨM TỶ-KHEO

XXV. PHẨM TỶ-KHEO (BHIKKHUVAGGA)²⁹³ (Dh. 52)

360. Lành thay phòng hộ mắt! 
Lành thay phòng hộ tai!
Lành thay phòng hộ mũi! 
Lành thay phòng hộ lưỡi!²⁹⁴

361. Lành thay phòng hộ thân! 
Lành thay phòng hộ lời!
Lành thay phòng hộ ý! 
Lành thay phòng tất cả!
Tỷ-kheo phòng tất cả, 
Thoát được mọi khổ đau.²⁹⁵

362. Người chế ngự tay chân, 
Chế ngự lời và đầu,
Vui thích nội thiền định, 
Ðộc thân, biết vừa đủ,
Thật xứng gọi Tỷ-kheo.²⁹⁶

363. Tỷ-kheo chế ngự miệng, 
Vừa lời, không cống cao,
Khi trình bày pháp nghĩa, 
Lời lẽ dịu ngọt ngào.²⁹⁷

364. Vị Tỷ-kheo thích pháp, 
Mến pháp, suy tư pháp,
Tâm tư niệm Chánh pháp, 
Không rời bỏ Chánh pháp.²⁹⁸

365. Không khinh điều mình được, 
Không ganh người khác được,
Tỷ-kheo ganh tị người, 
Không sao chứng thiền định.²⁹⁹

366. Tỷ-kheo dầu được ít, 
Không khinh điều mình được,
Sống thanh tịnh không nhác, 
Chư thiên khen vị này.

367. Hoàn toàn đối danh sắc, 
Không chấp ta, của ta,
Không chấp, không sầu não, 
Thật xứng danh Tỷ-kheo.³⁰⁰

368. Tỷ-kheo trú từ bi, 
Tín thành giáo pháp Phật,
Chứng cảnh giới tịch tịnh, 
Các hạnh an tịnh lạc.³⁰¹

369. Tỷ-kheo tát thuyền này, 
Thuyền không, nhẹ đi mau,
Trừ tham, diệt sân hận, 
Tất chứng đạt Niết-bàn.³⁰²

370. Ðoạn năm,³⁰³ từ bỏ năm,³⁰⁴ 
Tụ tập năm tối thượng,³⁰⁵
Tỷ-kheo vượt năm ái,³⁰⁶ 
Xứng danh vượt bộc lưu.³⁰⁷

371. Tỷ-kheo hãy tu thiền, 
Chớ buông lung phóng dật,
Tâm chớ đắm say dục, 
Phóng dật, nuốt sắt nóng,
Bị đốt, chớ than khổ!³⁰⁸

372. Không trí tuệ, không thiền, 
Không thiền, không trí tuệ,
Người có thiền, có tuệ, 
Nhất định gần Niết-bàn.

373. Bước vào ngôi nhà trống, 
Tỷ-kheo tâm an tịnh,
Thọ hưởng vui siêu nhân, 
Tịnh quán theo Chánh pháp.

374. Người luôn luôn chánh niệm, 
Sự sanh diệt các uẩn,
Ðược hoan hỷ, hân hoan, 
Chỉ bậc Bất tử biết.³⁰⁹

375. Ðây Tỷ-kheo có trí, 
Tu tập pháp căn bản,
Hộ căn, biết vừa đủ, 
Giữ gìn căn bản giới,
Thường gần gũi bạn lành, 
Sống thanh tịnh, tinh cần.

376. Giao thiệp khéo thân thiện, 
Cử chỉ mực đoan trang,
Do vậy hưởng vui nhiều, 
Sẽ dứt mọi khổ đau.³¹⁰

377. Như hoa Bạt-tất-ca,³¹¹ 
Quăng bỏ cánh úa tàn,
Cũng vậy vị Tỷ-kheo, 
Hãy giải thoát tham sân.³¹²

378. Thân tịnh, lời an tịnh, 
An tịnh, khéo thiền tịnh,
Tỷ-kheo bỏ thế vật, 
Xứng danh bậc Tịch tịnh.

379. Tự mình chỉ trích mình, 
Tự mình dò xét mình,
Tỷ-kheo tự phòng hộ, 
Chánh niệm, trú an lạc.³¹³

380. Tự mình y chỉ mình, 
Tự mình đi đến mình,
Vậy hãy tự điều phục, 
Như khách buôn ngựa hiền.³¹⁴

381. Tỷ-kheo nhiều hân hoan, 
Tịnh tín giáo pháp Phật,
Chứng cảnh giới tịch tịnh, 
Các hạnh an tịnh lạc.³¹⁵

382. Tỷ-kheo tuy tuổi nhỏ, 
Siêng tu giáo pháp Phật,
Soi sáng thế gian này, 
Như trăng thoát khỏi mây.³¹⁶

Tham khảo:

²⁹³ Tham chiếu: Pháp cú kinh “Sa-môn phẩm” 法句經沙門品 (T.04. 0210.34. 0571c29); Pháp cú thí dụ kinh “Sa-môn phẩm” 法句譬喻經沙門品 (T.04. 0211.34. 0604b05); Xuất diệu kinh “Sa-môn phẩm”出曜經沙門品 (T.04. 0212.33. 0764c15); Pháp tập yếu tụng kinh “Bật-sô phẩm” 法集要頌經苾芻品(T.04. 0213.32. 0796b16).

²⁹⁴ Câu kệ 360-61, tham chiếu: S. I. 166; Miln. 167, 398; Pe. 23; Mhvu. III. 423; Xuất diệu kinh “Học phẩm” 出曜經學品 (T.04. 0212.8. 0660a14); Pháp tập yếu tụng kinh “Thiện hành phẩm” 法集要頌經善行品 (T.04. 0213.7. 0781a01).

²⁹⁵ Xem S. I. 73; Miln. 399.

²⁹⁶ Xem Thag. v. 981.

²⁹⁷ Tham chiếu: Sn. v. 850; Thag. v. 2; J. II. 350; Pháp cú kinh “Ngôn ngữ phẩm” 法句經言語品 (T.04. 0210.8. 0561c15); Xuất diệu kinh “Phỉ báng phẩm” 出曜經誹謗品 (T.04. 0212.9. 0663c18); Pháp tập yếu tụng kinh “Ngữ ngôn phẩm” 法集要頌經語言品 (T.04. 0213.8. 0781b03).

²⁹⁸ Xem It. 86; Sn. v. 327; Thag. v. 1032; Mhvu. III. 422.

²⁹⁹ Tham chiếu: Pháp cú kinh “Lợi dưỡng phẩm” 法句經利養品 (T.04. 0210.33. 0571b26); Xuất diệu kinh “Lợi dưỡng phẩm” 出曜經利養品 (T.04. 0212.14. 0687b07); Pháp tập yếu tụng kinh “Lợi dưỡng phẩm” 法集要頌經利養品 (T.04. 0213.13. 0783c04).

³⁰⁰ Xem Sn. v. 861, 950; MNid. 401.

³⁰¹ Xem Thag. v. 11, 521.

³⁰² Câu 368-69, tham chiếu: Mhvu. III. 421, 523; Xuất diệu kinh “Nê-hoàn phẩm” 出曜經泥洹品 (T.04. 0212.27. 0730c06); Pháp tập yếu tụng kinh “Viên tịch phẩm” 法集要頌經圓寂品 (T.04. 0213.26. 0790b16).

³⁰³ Năm hạ phần kiết sử: Dục giới tham, sân, thân kiến, giới cấm thủ, nghi.

³⁰⁴ Năm thượng phần kiết sử: Sắc giới tham, vô sắc giới tham, trạo cử, mạn, vô minh.

³⁰⁵ Năm căn lành: Tín, tấn, niệm, định, huệ.

³⁰⁶ Năm trược: Tham, sân, si, mạn, ác kiến.

³⁰⁷ Xem S. III. 3; Thag. v. 15, 633; Netti. 70, 128.

³⁰⁸ Tham chiếu: Thag. v. 119; Xuất diệu kinh “Tâm ý phẩm” 出曜經心意品 (T.04. 0212.32. 0758c12); Pháp tập yếu tụng kinh “Hộ tâm phẩm” 法集要頌經護心品 (T.04. 0213.31. 0795b06).

³⁰⁹ Xem Thag. v. 23.

³¹⁰ Xem S. I. 436.

³¹¹ P. Vassikā, S. Vārsikā, H. 茉莉花, 夏生花, có thể là bông lài lớn.

³¹² Tham chiếu: Xuất diệu kinh “Hoa phẩm” 出曜經華品 (T.04. 0212.19. 0708b28); Pháp tập yếu tụng kinh “Hoa dụ phẩm” 法集要頌經華喻品 (T.04. 0213.18. 0786a02).

³¹³ Xem Thag. v. 637.

³¹⁴ Tham chiếu: Pháp tập yếu tụng kinh “Mã dụ phẩm” 法集要頌經馬喻品 (T.04. 0213.19. 0786c03).

³¹⁵ Xem Thag. v. 11.

³¹⁶ Tham chiếu: M. II. 104; Thag. v. 203, 873; Pháp cú kinh “Phóng dật phẩm” 法句經放逸品 (T.04. 0210.10. 0562b19); Pháp cú thí dụ kinh “Phóng dật phẩm” 法句譬喻經放逸品 (T.04. 0211.10. 0584a05); Xuất diệu kinh “Tạp phẩm” 出曜經雜品 (T.04. 0212.17. 0702b08); Pháp tập yếu tụng kinh “Thanh tịnh phẩm” 法集要頌經清淨品 (T.04. 0213.16. 0785a15).