Phật giáo nguyên thủy/    Kinh tạng Pali/    Kinh Tăng Chi Bộ/   CHƯƠNG XI MƯỜI MỘT PHÁP (EKĀDASAKANIPĀTA)/    I. PHẨM Y CHỈ  (NISSAYAVAGGA)

VII. TƯỞNG KINH (Saññāsutta) (A. V. 318)

7.   Rồi Tôn giả Ānanda đi đến Thế Tôn; sau khi đến, đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên. Ngồi xuống một bên, Tôn giả Ānanda bạch Thế Tôn:

- Bạch Thế Tôn, có thể chăng một Tỷ-kheo khi chứng được thiền định như vậy, vị ấy có thể trong đất không tưởng đến đất; trong nước không tưởng đến nước; trong lửa không tưởng đến lửa; trong gió không tưởng đến gió; trong Không vô biên xứ không tưởng đến Không vô biên xứ; trong Thức vô biên xứ không tưởng đến Thức vô biên xứ; trong Vô sở hữu xứ không tưởng đến Vô sở hữu xứ; trong Phi tưởng phi phi tưởng xứ không tưởng đến Phi tưởng phi phi tưởng xứ; trong thế giới hiện tại không tưởng đến thế giới hiện tại; trong thế giới đời sau không tưởng đến thế giới đời sau; và phàm điều gì được thấy, được nghe, được cảm giác, được thức tri, được đạt đến, được tầm cầu đến, được ý suy nghĩ đến, trong ấy, vị ấy không có tưởng đến; tuy vậy, vị ấy vẫn có tưởng?

- Này Ānanda, có thể như vậy, một Tỷ-kheo khi chứng được thiền định như vậy, vị ấy có thể trong đất không tưởng đến đất; trong nước không tưởng đến nước; trong lửa không tưởng đến lửa; trong gió không tưởng đến gió; trong Không vô biên xứ không tưởng đến Không vô biên xứ; trong Thức vô biên xứ không tưởng đến Thức vô biên xứ; trong Vô sở hữu xứ không tưởng đến Vô sở hữu xứ; trong Phi tưởng phi phi tưởng xứ không tưởng đến Phi tưởng phi phi tưởng xứ; trong thế giới hiện tại không tưởng đến thế giới hiện tại; trong thế giới đời sau không tưởng đến thế giới đời sau; và phàm điều gì được thấy, được nghe, được cảm giác, được thức tri, được đạt đến, được tầm cầu đến, được ý suy nghĩ đến, trong ấy, vị ấy không có tưởng đến; tuy vậy, vị ấy vẫn có tưởng.

- Nhưng bạch Thế Tôn, như thế nào một vị Tỷ-kheo khi chứng được thiền định như vậy, vị ấy có thể trong đất không tưởng đến đất... trong thế giới đời sau không tưởng đến thế giới đời sau... vị ấy có thể không có tưởng đến; tuy vậy, vị ấy vẫn có tưởng?

- Ở đây, này Ānanda, vị Tỷ-kheo tưởng như sau: “Đây là an tịnh, đây là thù thắng, tức là sự tịnh chỉ tất cả hành, sự từ bỏ tất cả sanh y, sự đoạn diệt khát ái, ly tham, đoạn diệt, Niết-bàn.” Như vậy, này Ānanda, vị Tỷ-kheo khi chứng được thiền định như vậy, vị ấy có thể trong đất không tưởng đến đất, trong nước không tưởng đến nước... trong thế giới đời sau không tưởng đến thế giới đời sau... vị ấy không có tưởng đến; tuy vậy, vị ấy vẫn có tưởng.

Rồi Tôn giả Ānanda, sau khi hoan hỷ tín thọ lời Thế Tôn dạy, từ chỗ ngồi đứng dậy, đảnh lễ Thế Tôn, thân bên hữu hướng về Thế Tôn, rồi đi đến Tôn giả Sāriputta; sau khi đến, nói lên với Tôn giả Sāriputta những lời chào đón hỏi thăm; sau khi nói lên những lời chào đón hỏi thăm thân hữu, rồi ngồi xuống một bên. Ngồi xuống một bên, Tôn giả Ānanda thưa với Tôn giả Sāriputta:

- Thưa Tôn giả Sāriputta, có thể chăng một Tỷ-kheo khi chứng được thiền định như vậy, vị ấy có thể trong đất không tưởng đến đất; trong nước không tưởng đến nước; trong lửa không tưởng đến lửa; trong gió không tưởng đến gió; trong Không vô biên xứ không tưởng đến Không vô biên xứ; trong Thức vô biên xứ không tưởng đến Thức vô biên xứ; trong Vô sở hữu xứ không tưởng đến Vô sở hữu xứ; trong Phi tưởng phi phi tưởng xứ không tưởng đến Phi tưởng phi phi tưởng xứ; trong thế giới hiện tại không tưởng đến thế giới hiện tại; trong thế giới đời sau không tưởng đến thế giới đời sau; và phàm điều gì được thấy, được nghe, được cảm giác, được thức tri, được đạt đến, được tầm cầu đến, được ý suy nghĩ đến, trong ấy, vị ấy không có tưởng đến; tuy vậy, vị ấy vẫn có tưởng?

- Này Ānanda, có thể như vậy, một Tỷ-kheo khi chứng được thiền định như vậy... được ý suy nghĩ đến, trong ấy, vị ấy không có tưởng đến; tuy vậy, vị ấy vẫn có tưởng.

- Nhưng thưa Tôn giả Sāriputta, như thế nào một Tỷ-kheo khi chứng được thiền định như vậy... được ý suy nghĩ đến, trong ấy, vị ấy không có tưởng đến; tuy vậy, vị ấy vẫn có tưởng?

- Ở đây, này Hiền giả Ānanda, Tỷ-kheo tưởng như sau: “Đây là an tịnh, đây là thù thắng, tức là sự tịnh chỉ tất cả hành, sự từ bỏ tất cả sanh y, sự đoạn diệt khát ái, ly tham, đoạn diệt, Niết-bàn.” Như vậy, này Hiền giả Ānanda, Tỷ-kheo khi chứng được thiền định như vậy, có thể trong đất không tưởng đến đất... trong thế giới đời sau không tưởng đến thế giới đời sau... vị ấy không có tưởng đến; tuy vậy, vị ấy vẫn có tưởng.

- Thật vi diệu thay, thưa Hiền giả! Thật hy hữu thay, thưa Hiền giả! Sự giải thích của Đạo sư và đệ tử tương hợp, tương hội, không tương phản nhau, nghĩa với nghĩa, lời với lời, tức là đối với câu tối thượng. Thưa Hiền giả, vừa rồi tôi đã đi đến Thế Tôn và hỏi ý nghĩa này, Thế Tôn với những câu thế này, với những lời thế này, đã trả lời về ý nghĩa này, giống như Tôn giả Sāriputta. Thật vi diệu thay, Hiền giả! Thật hy hữu thay, Hiền giả! Sự giải thích của Đạo sư và đệ tử tương hợp, tương hội, không tương phản nhau, nghĩa với nghĩa, lời với lời, tức là đối với câu tối thượng.