Phật giáo nguyên thủy/Kinh tạng Pali/Kinh Tăng Chi Bộ/Chương VIII. Tám Pháp (Aṭṭhakanipāta)/III. Phẩm Gia chủ (Gahapativagga)

IX. KINH KHÔNG PHẢI THỜI (Akkhaṇasutta)³⁶ (A. IV. 225)

       29. "Làm việc đúng thời là thế giới, làm việc đúng thời là thế giới”, này các Tỷ-kheo, kẻ vô văn phàm phu nói như vậy, nhưng vị ấy không biết đúng thời và phi thời. Này các Tỷ-kheo, có tám phi thời, phi thời tiết cho đời sống Phạm hạnh. Thế nào là tám?

Ở đây, này các Tỷ-kheo, Như Lai xuất hiện ở đời, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác, Minh Hạnh Túc, Thiện Thệ, Thế Gian Giải, Vô Thượng Sĩ, Điều Ngự Trượng Phu, Thiên Nhơn Sư, Phật, Thế Tôn. Và pháp được giảng đưa đến an tịnh, đưa đến tịch tịnh, đưa đến giác ngộ, được bậc Thiện Thệ tuyên bố, và người này lại bị sanh vào địa ngục. Này các Tỷ-kheo, đây là phi thời, phi thời tiết thứ nhất cho đời sống Phạm hạnh.

Lại nữa, này các Tỷ-kheo, Như Lai xuất hiện ở đời, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác, Minh Hạnh Túc, Thiện Thệ, Thế Gian Giải, Vô Thượng Sĩ, Điều Ngự Trượng Phu, Thiên Nhơn Sư, Phật, Thế Tôn. Và pháp được giảng đưa đến an tịnh, đưa đến tịch tịnh, đưa đến giác ngộ, được bậc Thiện Thệ tuyên bố và người này lại bị sanh vào loại bàng sanh...

… người này lại bị sanh vào cõi ngạ quỷ...

… người này lại bị sanh vào giữa thiên giới có thọ mạng lâu dài...

       … người này lại bị sanh vào các biên địa, giữa những kẻ vô trí mọi rợ, tại đây, không có hướng đi cho các Tỷ-kheo, cho các Tỷ-kheo-ni, cho nam cư sĩ, nữ cư sĩ...

… người này được sanh vào chánh địa, nhưng lại có tà kiến, có tri kiến đảo ngược: “Không có bố thí, không có lễ hy sinh, không có tế tự; không có quả dị thục các nghiệp thiện ác, không có đời này, không có đời khác; không có mẹ, không có cha, không có các loại hóa sanh; ở đời không có những Sa-môn, những Bà-la-môn chánh hướng chánh hạnh, đã tự mình chứng tri giác ngộ ở đời này, đời khác và truyền dạy lại.”³⁷…

… người này được sanh vào chánh địa, nhưng người ấy lại bị ác tuệ, si mê, câm điếc, không có thể hiểu rõ ý nghĩa của một lời nói khéo, nói hay, nói dở…

Ở đây, này các Tỷ-kheo, Như Lai không xuất hiện ở đời, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác... Thiên Nhơn Sư, Phật, Thế Tôn. Người này được sanh vào chánh địa, người ấy lại có trí tuệ, sáng suốt, thông minh, có thể hiểu rõ ý nghĩa của một lời nói khéo, nói hay, nói dở. Này các Tỷ-kheo, đây là phi thời, phi thời tiết thứ tám cho đời sống Phạm hạnh.

Này các Tỷ-kheo, có tám phi thời, phi thời tiết này cho đời sống Phạm hạnh.

Này các Tỷ-kheo, chỉ có một chánh thời, một chánh thời tiết này cho đời sống Phạm hạnh. Thế nào là một?

Ở đây, này các Tỷ-kheo, Thế Tôn xuất hiện ở đời, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác, Minh Hạnh Túc, Thiện Thệ, Thế Gian Giải, Vô Thượng Sĩ, Điều Ngự Trượng Phu, Thiên Nhơn Sư, Phật, Thế Tôn. Và pháp được giảng đưa đến an tịnh, đưa đến tịch tịnh, đưa đến giác ngộ, được bậc Thiện Thệ tuyên bố. Và người này được sanh vào chánh địa, vị ấy có trí tuệ, không si mê, không câm điếc, có thể hiểu rõ ý nghĩa của một lời nói khéo, nói hay, nói dở. Này các Tỷ- kheo, đây là chánh thời, chánh thời tiết độc nhất cho đời sống Phạm hạnh.

Ai được sanh làm người, Khi Diệu pháp được giảng, 

Lại không nắm được thời, 

Họ vượt qua khỏi thời.

Nhiều phi thời được nói, Làm chướng ngại con người, 

Chỉ năm khi mười họa,

Như Lai hiện ở đời, Được giáp mặt với Ngài, 

Rất khó được ở đời.

Được sanh ra làm người, Và Diệu pháp được giảng, 

Vừa đủ để tinh tấn,

Với ai muốn lợi ích.

Sao biết rõ Diệu pháp, 

Lại để thời vượt qua, 

Kẻ để thời gian qua, Sầu muộn tại địa ngục. 

Ở đây ai bỏ rơi,

Quyết định tánh Diệu pháp, 

Như kẻ buôn mất của,

Sẽ sầu não lâu ngày. 

Người vô minh bao phủ, 

Vi phạm đến Diệu pháp, 

Phải chịu đựng lâu ngày, Lưu chuyển trong sanh tử. 

Ai được sanh làm người,

Trong thời pháp khéo giảng, 

Quá khứ, hiện, vị lai,

Làm theo lời Đạo sư,

 Nắm được thời ở đời,

Cho vô thượng Phạm hạnh.

 Ai đã bước con đường,

Do Như Lai thuyết giảng, Những ai sống chế ngự, 

Do bậc Pháp Nhãn dạy, Như đã được thuyết giảng, 

Bậc Bà Con Mặt Trời,

Hãy sống thường chánh niệm, 

Hộ trì không tham dục,

Chặt đứt mọi tùy miên, Không chạy theo Ma giới, 

Các vị ấy ở đời,

Đến được bờ bên kia, 

Và họ cũng đạt được, 

Các lậu hoặc đoạn tận.

Tham khảo

³⁶ Tham chiếu: Tăng. 增 (T.02. 0125.42.1. 0747a07); Bát nạn kinh 八難經 (T.01. 0026.124. 0613a27).

³⁷ Xem A. I. 268; V. 265; D. I. 55; M. I. 401; S. IV. 348.