Phật giáo nguyên thủy/ Kinh tạng Pali/ Kinh Tăng Chi Bộ/ CHƯƠNG VII BẢY PHÁP (SATTAKANIPĀTA)/ VII. PHẨM LỚN (MAHĀVAGGA)

VIII. KINH VÍ DỤ NHÓM LỬA (Aggikkhandhopamasutta)¹⁶² (A. IV. 128)

72. Như vầy tôi nghe.

Một thời, Thế Tôn đang bộ hành giữa dân chúng Kosala, cùng với đại chúng Tỷ-kheo. Trong khi đang đi trên con đường, Thế Tôn thấy tại một địa điểm, một nhóm lửa lớn đang cháy đỏ, cháy đỏ rực, cháy đỏ lửa ngọn.¹⁶³ Thấy vậy, Ngài bước xuống đường và ngồi trên chỗ đã soạn sẵn, dưới một gốc cây. Ngồi xuống, Thế Tôn gọi các Tỷ-kheo:

– Này các Tỷ-kheo, các ông có thấy nhóm lửa lớn ấy đang cháy đỏ, cháy đỏ rực, cháy đỏ lửa ngọn không?

– Thưa có, bạch Thế Tôn.

– Các ông nghĩ thế nào, này các Tỷ-kheo, việc nào là tốt hơn: Ôm ấp, ngồi gần hay nằm gần nhóm lửa lớn ấy đang cháy đỏ, cháy đỏ rực, cháy đỏ lửa ngọn; hay ôm ấp, ngồi gần, nằm gần tay chân mềm mại non trẻ của người con gái Sát- đế-lỵ, hay người con gái Bà-la-môn, hay người con gái gia chủ?

– Bạch Thế Tôn, việc này là tốt hơn: Ôm ấp, ngồi gần hay nằm gần tay chân mềm mại non trẻ của người con gái Sát-đế-lỵ, hay người con gái Bà-la-môn, hay người con gái gia chủ. Khổ đau, bạch Thế Tôn, là ôm ấp, ngồi gần hay nằm gần nhóm lửa lớn ấy đang cháy đỏ, cháy đỏ rực, cháy đỏ lửa ngọn!

– Ta tuyên bố cho các ông, này các Tỷ-kheo, Ta nói rõ cho các ông, này các Tỷ-kheo, với một người có ác giới, theo ác pháp, sở hành bất tịnh, đáng nghi ngờ¹⁶⁴ những hành vi che đậy, không phải Sa-môn nhưng tự nhận là Sa-môn, không sống Phạm hạnh nhưng tự nhận sống Phạm hạnh, nội tâm hôi hám, ứ đầy tham dục, tánh tình bất tịnh; thật là tốt hơn cho người ấy ôm ấp, ngồi gần hay nằm gần nhóm lửa lớn ấy đang cháy đỏ, cháy đỏ rực, cháy đỏ lửa ngọn. Vì cớ sao? Vì do nguyên nhân ấy, này các Tỷ-kheo, người ấy có thể đi đến chết, hay đi đến khổ gần như chết nhưng không vì nhân duyên ấy mà sau khi thân hoại mệnh chung, có thể sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục. Nhưng này các Tỷ-kheo, khi một người có ác giới, theo ác pháp, sở hành bất tịnh, đáng nghi ngờ... tánh tình bất tịnh, ôm ấp, ngồi gần hay nằm gần tay chân mềm mại non trẻ của người con gái Sát-đế-lỵ, hay người con gái Bà-la-môn, hay người con gái gia chủ; như vậy, này các Tỷ-kheo, khiến cho người ấy bất hạnh, đau khổ lâu dài, sau khi thân hoại mệnh chung, bị sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục.

Các ông nghĩ thế nào, này các Tỷ-kheo, việc nào là tốt hơn: Một người lực sĩ với sợi dây đuôi ngựa chắc chắn, cuốn vào hai ống chân rồi siết mạnh, sợi dây ấy cắt đứt da ngoài, sau khi cắt đứt da ngoài lại cắt đứt da trong, sau khi cắt đứt da trong lại cắt đứt thịt, sau khi cắt đứt thịt lại cắt đứt dây gân, sau khi cắt đứt dây gân lại cắt đứt xương, sau khi cắt đứt xương, va chạm tủy và dừng lại; hay là nhận sự đảnh lễ của các Sát-đế-lỵ đại phú hay các Bà-la-môn đại phú, hay các gia chủ đại phú?

– Bạch Thế Tôn, việc này là tốt hơn: Nhận sự đảnh lễ của các Sát-đế-lỵ đại phú, hay các Bà-la-môn đại phú, hay các gia chủ đại phú. Khổ đau, bạch Thế Tôn, là bị người lực sĩ với sợi dây đuôi ngựa chắc chắn... va chạm tủy và dừng lại.

– Ta tuyên bố cho các ông, này các Tỷ-kheo, Ta nói rõ cho các ông, này các Tỷ-kheo, với một người có ác giới, theo ác pháp... tánh tình bất tịnh; thật là tốt hơn, bị một người lực sĩ với sợi dây đuôi ngựa chắc chắn... va chạm tủy và dừng lại. Vì cớ sao? Vì do nguyên nhân ấy, này các Tỷ-kheo, người ấy đi đến chết hay đi đến khổ gần như chết nhưng không vì nhân duyên ấy mà sau khi thân hoại mệnh chung, có thể sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục. Nhưng này các Tỷ-kheo, khi một người có ác giới, theo ác pháp…, tánh tình bất tịnh, nhận sự đảnh lễ của các Sát-đế-lỵ đại phú, hay các Bà-la-môn đại phú, hay các đại gia chủ đại phú; như vậy, khiến cho vị ấy bất hạnh, đau khổ lâu dài, sau khi thân hoại mệnh chung, sẽ sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục.

Các ông nghĩ thế nào, này các Tỷ-kheo, việc nào là tốt hơn: Một người lực sĩ với cây kiếm sắc bén, được dầu rửa sạch, đập vào giữa ngực; hay là thọ nhận chắp tay vái chào của các Sát-đế-lỵ đại phú, hay các Bà-la-môn đại phú, hay gia chủ đại phú?

– Bạch Thế Tôn, việc này là tốt hơn, [tức là] thọ nhận chắp tay vái chào của các Sát-đế-lỵ đại phú, hay các Bà-la-môn đại phú, hay các gia chủ đại phú. Khổ đau, bạch Thế Tôn, là bị người lực sĩ với cây kiếm sắc bén, được dầu rửa sạch, đập vào giữa ngực.

– Ta tuyên bố cho các ông, này các Tỷ-kheo, Ta nói rõ cho các ông, này các Tỷ-kheo, với một người có ác giới, theo ác pháp... tánh tình bất tịnh; thật là tốt hơn, bị một người lực sĩ với cây kiếm sắc bén, được dầu rửa sạch, đập vào giữa ngực. Vì cớ sao? Vì do nguyên nhân ấy, này các Tỷ-kheo, người ấy đi đến chết hay đi đến khổ gần như chết nhưng không vì nhân duyên ấy mà sau khi thân hoại mệnh chung, có thể sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục. Nhưng này các Tỷ-kheo, khi một người có ác giới, theo ác pháp... tánh tình bất tịnh, thọ nhận chắp tay vái chào của các Sát-đế-lỵ đại phú, hay các Bà-la-môn đại phú, hay các gia chủ đại phú; như vậy khiến cho vị ấy bất hạnh, đau khổ lâu dài, sau khi thân hoại mệnh chung, sẽ sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục.

Các ông nghĩ thế nào, này các Tỷ-kheo, việc nào là tốt hơn: Một người lực sĩ với các tấm sắt nóng đang cháy đỏ, cháy đỏ rực, cháy đỏ lửa ngọn áp cuốn vào thân; hay là hưởng thọ y áo do các Sát-đế-lỵ đại phú, hay Bà-la-môn đại phú, hay các gia chủ đại phú, vì lòng tin cúng dường?

– Bạch Thế Tôn, việc này là tốt hơn [tức là] hưởng thọ y áo do các Sát-đế-lỵ đại phú, hay các Bà-la-môn đại phú, hay các gia chủ đại phú vì lòng tin cúng dường. Khổ đau, bạch Thế Tôn, là bị người lực sĩ với các tấm sắt nóng đang cháy đỏ, cháy đỏ rực, cháy đỏ lửa ngọn áp cuốn vào thân.

– Ta tuyên bố cho các ông, này các Tỷ-kheo, Ta nêu rõ cho các ông, này các Tỷ-kheo, với một người có ác giới, theo ác pháp... tánh tình bất tịnh; thật là tốt hơn, bị một người lực sĩ với các tấm sắt nóng đang cháy đỏ, cháy đỏ rực, cháy đỏ lửa ngọn áp cuốn vào thân. Vì cớ sao? Vì do nguyên nhân ấy, này các Tỷ-kheo, người ấy đi đến chết hay đi đến khổ gần như chết nhưng không vì nhân duyên ấy mà sau khi thân hoại mệnh chung, có thể sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục. Nhưng này các Tỷ-kheo, khi một người có ác giới, theo ác pháp... tánh tình bất tịnh, hưởng thọ các y áo do các Sát-đế-lỵ đại phú, các Bà-la-môn đại phú, hay các gia chủ đại phú, vì lòng tin cúng dường; như vậy, này các Tỷ-kheo, khiến cho vị ấy bất hạnh, đau khổ lâu dài, sau khi thân hoại mệnh chung, sẽ sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục.

Các ông nghĩ thế nào, này các Tỷ-kheo, việc nào tốt hơn: Một người lực sĩ với cái kềm sắt nóng đang cháy đỏ, cháy đỏ rực, cháy đỏ lửa ngọn, mở miệng và nhét vào miệng một hòn sắt nóng đang cháy đỏ, cháy đỏ rực, cháy đỏ lửa ngọn, hòn sắt ấy đốt cháy môi của người ấy, đốt cháy miệng, đốt cháy lưỡi, đốt cháy cổ họng, đốt cháy bụng đem theo ruột non, ruột già và thoát ra ngoài từ phần ở dưới; hay là thọ hưởng đồ ăn khất thực do các Sát-đế-lỵ đại phú, các Bà-la-môn đại phú, các gia chủ đại phú, vì lòng tin cúng dường?

– Bạch Thế Tôn, việc này là tốt hơn: Hưởng thọ các đồ ăn khất thực do các Sát-đế-lỵ đại phú, các Bà-la-môn đại phú hay các gia chủ đại phú vì lòng tin cúng dường. Khổ đau, bạch Thế Tôn, là bị người lực sĩ với cái kềm sắt nóng đang cháy đỏ, cháy đỏ rực, cháy đỏ lửa ngọn, mở miệng và nhét vào miệng một hòn sắt nóng đang cháy đỏ, cháy đỏ rực, cháy đỏ lửa ngọn. Hòn sắt ấy đốt cháy môi của người ấy, đốt cháy miệng, đốt cháy lưỡi, đốt cháy cổ họng, đốt cháy bụng đem theo ruột non, ruột già và thoát ra ngoài từ phần ở dưới.

– Ta tuyên bố cho các ông, này các Tỷ-kheo, Ta nói rõ cho các ông, này các Tỷ-kheo, với một người có ác giới, theo ác pháp... tánh tình bất tịnh; thật là tốt hơn, bị một người lực sĩ với cái kềm sắt nóng đang cháy đỏ, cháy đỏ rực, cháy đỏ lửa ngọn, mở miệng và nhét vào miệng một hòn sắt nóng đang cháy đỏ, cháy đỏ rực, cháy đỏ lửa ngọn. Hòn sắt ấy đốt cháy môi của người ấy... và thoát ra ngoài từ phần ở dưới. Vì cớ sao? Vì do nguyên nhân ấy, này các Tỷ-kheo, người ấy đi đến chết hay đi đến khổ gần như chết nhưng không vì nhân duyên ấy mà sau khi thân hoại mệnh chung, có thể sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục. Nhưng này các Tỷ-kheo, khi một người có ác giới, theo ác pháp... tánh tình bất tịnh, hưởng thọ các đồ ăn khất thực do các Sát-đế-lỵ đại phú, các Bà-la-môn đại phú, do các gia chủ đại phú, vì lòng tin cúng dường; như vậy, này các Tỷ-kheo, khiến cho vị ấy bất hạnh, đau khổ lâu dài, sau khi thân hoại mệnh chung, sẽ sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục.

Các ông nghĩ thế nào, này các Tỷ-kheo, việc nào là tốt hơn: Một người lực sĩ nắm lấy đầu hay nắm lấy vai, ép ngồi hay ép nằm trên một giường sắt hay một ghế sắt nóng đang cháy đỏ, cháy đỏ rực, cháy đỏ lửa ngọn; hay là hưởng thọ giường và ghế do các Sát-đế-lỵ đại phú, các Bà-la-môn đại phú, hay các gia chủ đại phú vì lòng tin cúng dường?

– Bạch Thế Tôn, việc này là tốt hơn: Hưởng thọ giường và ghế do các nhà Sát-đế-lỵ đại phú... do các gia chủ đại phú vì lòng tin cúng dường. Khổ đau, bạch Thế Tôn, là bị người lực sĩ nắm lấy đầu hay nắm lấy vai, ép ngồi hay ép nằm trên một giường sắt hay một ghế nóng đang cháy đỏ, cháy đỏ rực, cháy đỏ lửa ngọn.

– Ta tuyên bố cho các ông, này các Tỷ-kheo, Ta nói rõ cho các ông, này các Tỷ-kheo, với một người có ác giới, theo ác pháp... tánh tình bất tịnh, thật tốt hơn, bị một người lực sĩ nắm lấy đầu hay nắm lấy vai, ép ngồi hay ép nằm trên một giường sắt hay một ghế sắt nóng đang cháy đỏ, cháy đỏ rực, cháy đỏ lửa ngọn. Vì cớ sao? Vì do nguyên nhân ấy, này các Tỷ-kheo, người ấy đi đến chết hay đi đến khổ gần như chết nhưng không vì nhân duyên ấy mà sau khi thân hoại mệnh chung, có thể sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục. Nhưng này các Tỷ-kheo, khi một người có ác giới, theo ác pháp... tánh tình bất tịnh, hưởng thọ các giường, ghế do các Sát-đế-lỵ đại phú, các Bà-la-môn đại phú, hay do các gia chủ đại phú, vì lòng tin cúng dường; như vậy, này các Tỷ-kheo, khiến cho vị ấy bất hạnh, đau khổ lâu dài, sau khi thân hoại mệnh chung, sẽ sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục.

Các ông nghĩ thế nào, này các Tỷ-kheo, việc nào là tốt hơn: Một người lực sĩ nắm chân phía trên, đầu phía dưới và quăng vào một ghè sắt nóng đang cháy đỏ, cháy đỏ rực, cháy đỏ lửa ngọn, tại đấy, người ấy bị nấu sôi lên như bọt nước, tự mình nổi lên, tự mình chìm xuống, tự mình đi ngang; hay là hưởng thọ tinh xá do các Sát-đế-lỵ đại phú, các Bà-la-môn đại phú, hay do các gia chủ đại phú, vì lòng tin cúng dường?

– Bạch Thế Tôn, việc này là tốt hơn: Hưởng thọ tinh xá do các Sát-đế-lỵ đại phú, các Bà-la-môn đại phú, hay các gia chủ đại phú, vì lòng tin cúng dường. Khổ đau, bạch Thế Tôn, là bị người lực sĩ nắm chân phía trên, đầu phía dưới và quăng người ấy vào trong một cái ghè sắt nóng đang cháy đỏ, cháy đỏ rực, cháy đỏ lửa ngọn, tại đấy, bị nấu sôi... tự mình đi ngang.

– Ta tuyên bố cho các ông, này các Tỷ-kheo, Ta nói rõ cho các ông, này các Tỷ-kheo, với một người có ác giới, theo ác pháp... tánh tình bất tịnh; thật là tốt hơn, bị người lực sĩ nắm chân phía trên, đầu phía dưới... tự mình đi ngang. Vì cớ sao? Vì do nguyên nhân ấy, này các Tỷ-kheo, người ấy đi đến chết hay đi đến khổ gần như chết nhưng không vì nhân duyên ấy mà sau khi thân hoại mệnh chung, có thể sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục. Nhưng này các Tỷ-kheo, khi một người có ác giới, theo ác pháp... tánh tình bất tịnh, hưởng thọ tinh xá do các Sát-đế-lỵ đại phú... hay các gia chủ đại phú, vì lòng tin cúng dường; như vậy, này các Tỷ-kheo, khiến cho người ấy bất hạnh, đau khổ lâu dài, sau khi thân hoại mệnh chung, sẽ sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục. Do vậy, này các Tỷ-kheo, các ông cần phải học tập như sau: “Chúng ta hưởng thọ các vật dụng như y áo, đồ ăn khất thực, sàng tọa, dược phẩm trị bệnh của những ai, đối với những người ấy, sở hành như vậy sẽ có quả lớn, có lợi ích hơn. Và sự xuất gia của chúng ta sẽ không có trống không, có kết quả, có thành tích.”

Như vậy, này các Tỷ-kheo, các ông cần phải học tập.

Này các Tỷ-kheo, với ai thấy được lợi ích của mình, thật là vừa đủ để tinh cần, không phóng dật. Này các Tỷ-kheo, với ai thấy được lợi ích của người, thật là vừa đủ để tinh cần, không phóng dật. Này các Tỷ-kheo, với ai thấy được lợi ích cả hai, thật là vừa đủ để tinh cần, không phóng dật.

Thế Tôn thuyết như vậy. Trong khi lời nói này được nói lên, có khoảng sáu mươi vị Tỷ-kheo hộc máu nóng từ miệng,¹⁶⁵ có khoảng sáu mươi Tỷ-kheo từ bỏ học pháp và hoàn tục, nghĩ rằng: “Khó làm thay, Thế Tôn! Thật khó làm thay, Thế Tôn!” Có khoảng sáu mươi Tỷ-kheo, với tâm được giải thoát, không chấp thủ các lậu hoặc.¹⁶⁶

Tham khảo:

¹⁶² Bản tiếng Anh của PTS: The Fire, nghĩa là Lửa. Tham chiếu: Tăng. 增 (T.02. 0125.33.10. 0689a04); Mộc tích dụ kinh 木積喻經 (T.01. 0026.5. 0425a15).

¹⁶³ Ādittaṃ sampajjalitaṃ sajotibhūtaṃ.

¹⁶⁴ Asucisaṅkassarasamācārassa.

¹⁶⁵ Xem M. I. 387; Miln. 164.

¹⁶⁶ AA. IV. 65 viết kinh này được Thế Tôn giảng, với tên kinh là Cūḷaccharāsaṅghāta Sutta (Kinh Búng ngón tay). Xem A. I. 10.