Phật giáo nguyên thủy/ Kinh tạng Pali/ Kinh Tăng Chi Bộ/ CHƯƠNG VII BẢY PHÁP (SATTAKANIPĀTA)/ VII. PHẨM LỚN (MAHĀVAGGA)

I. KINH TÀM QUÝ (Hirīottappasutta)¹²⁷ (A. IV. 99)

65. Khi tàm không có,¹²⁸ này các Tỷ-kheo, với người thiếu tàm, chế ngự các căn đi đến hủy diệt. Khi chế ngự các căn không có, với người thiếu chế ngự các căn, giới đi đến hủy diệt. Khi giới không có, với người thiếu giới, chánh định đi đến hủy diệt. Khi chánh định không có, với người không có chánh định, tri kiến như thật¹²⁹ đi đến hủy diệt. Khi tri kiến như thật không có, với người thiếu tri kiến như thật, nhàm chán ly tham¹³⁰ đi đến hủy diệt. Khi nhàm chán ly tham không có, với người thiếu nhàm chán ly tham, giải thoát tri kiến¹³¹ đi đến hủy diệt. Ví như, này các Tỷ-kheo, một cây không có cành và lá, các mầm non của cây ấy không đi đến thành mãn; vỏ trong, giác cây, lõi cây không đi đến thành mãn. Cũng vậy, này các Tỷ-kheo, khi tàm không có, với người không có tàm, chế ngự các căn đi đến hủy diệt... giải thoát tri kiến đi đến hủy diệt.

Khi tàm có mặt, này các Tỷ-kheo, với người đầy đủ tàm, chế ngự các căn đi đến đầy đủ. Khi chế ngự các căn có mặt, với người đầy đủ chế ngự các căn, giới đi đến đầy đủ. Khi giới có mặt, với người đầy đủ giới, chánh định đi đến đầy đủ. Khi chánh định có mặt, với người đầy đủ chánh định, tri kiến như thật đi đến đầy đủ. Khi tri kiến như thật có mặt, với người đầy đủ tri kiến như thật, nhàm chán ly tham đi đến đầy đủ. Khi nhàm chán ly tham có mặt, với người đầy đủ nhàm chán ly tham, giải thoát tri kiến đi đến đầy đủ. Ví như, này các Tỷ-kheo, một cây có cành và lá,132 các mầm non của cây ấy đi đến thành mãn; vỏ trong, giác cây, lõi cây đi đến thành mãn. Cũng vậy, này các Tỷ-kheo, khi tàm có mặt, với người đầy đủ tàm... giải thoát tri kiến đi đến đầy đủ.

Tham khảo:

¹²⁷ Tham chiếu: Niệm kinh 念經 (T.01. 0026.44. 0485c22); Tàm quý kinh 慚愧經 (T.01. 0026.45- 46. 0486a05-c22); Giới kinh 戒經 (T.01. 0026.47-48. 0486a23-c03); Cung kính kinh 恭敬經 (T.01. 0026.49-50. 0486c21-0487a15); Tạp. 雜 (T.02. 0099.495. 0129a09).

¹²⁸ Xem A. IV. 335; GS. IV. 219 (kinh 81 ở sau); A. III. 19, 200, 360; V. 4, 313.

¹²⁹ Tri kiến mới bắt đầu chứng được.

¹³⁰ Tri kiến mạnh mẽ và con đường không có tham.

¹³¹ A-la-hán quả.

¹³² Ví dụ này xem M. I. 488.